Ο Ρεθεμνιώτης μουσικός και συνθέτης Ανδρέας Παραγιουδάκης προσκαλεί μουσικούς από την πατρίδα του, την Κρήτη, από τις 2 έως τις 4 Σεπτεμβρίου 2022 στο θέατρο Kosmos του Bregenz της Αυστριας για να "βυθιστούν" στον μαγικο κοσμο της κρητικής μουσικής και της σύγχρονης ερμηνείας της.SOUNDBLOSSOM FESTIVAL - Φεστιβάλ ελληνικής συγχρονης και παραδοσιακης
Ο ΡΕΘΕΜΝΙΩΤΗΣ ΠΟΥ ΔΙΑΠΡΕΠΕΙ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΜΙΛΑΕΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΑΓΙΚΟ ΚΟΣΜΟ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ ΤΗΣ
Ο Ανδρέας Παραγιουδάκης που ζει μόνιμα στην Αυστρία,με αφορμή το διεθνές φεστιβάλ ελληνικής σύγχρονης και παραδοσιακής μουσικής SOUNDBLOSSOM στο Bregenz της Αυστρίας στο οποίο είναι διοργανωτής, μίλησε για τη δουλειά του, αλλά και το πόσο σημαντικό είναι για κείνον να καταφέρει να την παρουσιάσει στον τόπο που μεγάλωσε, το Ρέθυμνο.
Ο Ανδρέας Παραγιουδάκης μετά τις σπουδές του στο πιάνο και την βασική μουσική αγωγή στο Πανεπιστήμιο Mozarteum του Σάλτσμπουργκ ξεκίνησε τις συνεργασίες του με διάφορους μουσικούς σε διάφορα σχήματα, συνθέτοντας σύγχρονη τροπική μουσική, μουσική για το θέατρο και τον κινηματογράφο. Είναι ιδρυτής του project "unterderLaterne", συνιδρυτής του κουαρτέτου STALA, του συνόλου SALINGARI, ιδρυτής του τρίου TAMBOURLA και του ντουέτου WOTSALA. Το πρώιμο ενδιαφέρον του για τον ήχο του έδωσε την ευκαιρία να εξερευνήσει τους κόσμους της κλασικής αρμονίας και της παραδοσιακής μουσικής. Με την καθοδήγηση των καθηγητών του απέκτησε πρόσβαση σε αυτοσχεδιαστικές μουσικές κολεκτίβες όπου πειραματίστηκε με τα ηχοχρώματα της καταγωγής του, καθώς και με την εφαρμογή της πειραματικήςμουσικής στα πλαίσια του αυτοσχεδιασμού. Οι πολυοργανικές του δεξιότητες παίζοντας πιάνο, κρητική λύρα, κρητικό λαούτο, παραδοσιακά φλάουτα και ακορντεόν αλλά και τραγούδι, συνέβαλαν στη διαμόρφωση ενός μουσικού που κινείται πέρα από σύνορα και είδη, συνεργαζόμενος με μουσικούς της τζαζ και του αυτοσχεδιασμού καθώς και με παραδοσιακούς μουσικούς. Είναι προσκεκλημένος καθηγητής στοιχειώδους τραγουδιού και αυθόρμητης ορχηστρικής δόμησης στο Κονσερβατοριο του Feldkirch, στο ετήσιο μουσικό φεστιβάλ GLATT & VERKEHRT και στον κόσμο των ήχων TOGGENBURG.Από το 2018 έως το 2020 εγκαινίασε μια κολεκτίβα 16 μουσικών από την Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο και διοργάνωσε μια σειρά 12 συναυλιών στην Αυστρία με διαφορετικές συνθέσεις και θέματα. Συνεργάζεται με συγγραφείς στην Ελβετία και την Αυστρία, δημιουργώντας μουσική για διεπιστημονικά και συμμετοχικά έργα όπως τα "VOIX DE RESISTANCE", "UNFOLDING VOICES" και "WORLD OF TALES"Πρόσφατα κυκλοφόρησε δύο LP με τους SALINGARI & WOTSALA και τον Ιανουάριο του 2022 έρχεται η πρώτη κυκλοφορία του STALA Quartett.
«Αντιλαμβάνομαι την Κρήτη και την μουσική της κουλτούρα σαν ένα αναπόσπαστο κομμάτι της μεγάλης μουσικής οικογένειας της Ανατολικής Μεσογείου»
- Πώς ξεκίνησε η μουσική σας διαδρομή; Πότε καταλάβατε ότι ο δρόμος που θα ακολουθούσατε ήταν αυτός της μουσικής;
«Από μικρό παιδί ένιωθα να με ελκύει οτιδήποτε παράγει ήχο. Είτε ήταν το πικάπ ή το ράδιο στο σπίτι μας, το πιάνο στο σπίτι φίλων μας και η κιθάρα που κερδίσαμε σε μια κλήρωση της φιλαρμονικής. Οι γονείς μου ήταν και είναι λάτρεις της μουσικής και κυρίως του ελληνικού τραγουδιού. Ο πατέρας μου, μου έδωσε με την αγάπη του για τους μεγάλους πιανίστες της εποχής και την δισκοθήκη του, το ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το πιάνο, ενώ ο αδελφός μου Κωστής Παραγιουδακης και ο ξάδερφος μου ο Ανδρέας ο Βελεγράκης όλα τα ερεθίσματα για την ροκ μουσική. Σαν έφηβος είχα την τύχη να παίξω ηλεκτρική κιθάρα στο συγκρότημα ΕΥΔΟΞΙΑ. Στο μουσικό γυμνάσιο και λύκειο είχα την ευκαιρία να μαθητεύσω κοντά στον Γεώργιο Τσαγράκη στην κιθάρα, τον Μιχάλη Σταυρακάκη στον ταμπουρά και τον Δημήτρη Ταμπαλη στην μουσική γενικότερα. Στο τέλος της εφηβείας μου ήταν ξεκάθαρο ότι θέλω να γίνω μουσικός. Μετά τη θητεία μου στο στρατό και με την υποστήριξη των γονιών μου ξεκίνησα τις σπουδές μου στην παιδαγωγική πιάνου στο πανεπιστήμιο Mozarteum Salzburg».
- Έχετε πολλές ιδιότητες και δεξιότητες, αφού σας γνωρίζουμε ως συνθέτη και διοργανωτή μουσικών εκδηλώσεων, είστε πιανίστας και παίζετε αρκετά παραδοσιακά όργανα. Επίσης τραγουδάτε και είστε και δάσκαλος μουσικής. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η μουσική σας διαδρομή στην Αυστρία να είναι εντυπωσιακή. Θεωρείτε ότι θα είχατε ανάλογη διαδρομή και αναγνώριση αν θα είχατε μείνει στην Ελλάδα;
«Αυτό δεν μπορώ να το γνωρίζω. Πιστεύω ότι οι συνθήκες που μας περιβάλλουν παίζουν καθοριστικό ρόλο στο τί είναι δυνατόν να συμβεί και τι αδύνατον. Παρόλα αυτά πιστεύω ότι οτιδήποτε κάνεις με πάθος και μεράκι, και οπουδήποτε διοχετεύσεις την ενέργεια και την φαντασία σου, έχοντας στόχο την εξέλιξη σου πάνω σε ένα αντικείμενο δικής σου επιλογής, αυτό θα σου αποφέρει καρπούς όπου κι αν βρίσκεσαι».
- Μιλήστε μας για το σημαντικό διεθνές FESTIVALSOUNDBLOSSOM του οποίοι είστε διοργανωτής και καλλιτεχνικός διευθυντής, αλλά και για τους αναγνωρισμένους κρητικούς καλλιτέχνες που συμμετέχουν.
«Το φεστιβάλ SOUNDBLOSSOM είναι η υλοποίησηενός οράματος πολλών ετών, που έχει σκοπό να καθιερώσει στο χώρο της Δυτικής Αυστρίας μια ετήσια πλατφόρμα μουσικού διαλόγου ανάμεσα στις μουσικές κουλτούρες της ΑνατολικήςΜεσογείου και τις μουσικές κουλτούρες της Κεντρικής Ευρώπης. Πιστεύω ότι έχει τεράστια σημασία η παρουσία των ηχοχρωμάτων μας και η δημιουργική τους εφαρμογή στον Ευρωπαϊκό χώρο. Κάθε συνάντηση με καινούρια ηχοχρώματα αποτελούν για το μουσικόφιλο κοινό ενός τόπου, ευκαιρία για διεύρυνση των μουσικών του εμπειριών.
Οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν στο φετινό φεστιβάλ είναι άνθρωποι που θαμάζω και αγαπώ, άνθρωποι που με συγκινούν και με εμπνέουν με τον τρόπο που σκέφτονται και με τον τρόπο που εκφράζονται καλλιτεχνικά. Θα ξεκινήσω από το Δημήτρη Σγουρό, του οποίου η δουλειά καθόρισε τόσο την εντατική μου ενασχόληση με την κρητική λύρα, όσο και το μουσικοπαιδαγωγικό μου έργο των τελευταίων 7 ετών. Πρόκειται για έναν άνθρωπο απερίγραπτης ευγένειας, μουσικού εύρους και γνώσεων, ο οποίος υπηρετεί με αφοσίωση και ταπεινότητα την μουσική παράδοση της Κρήτης. Είχα την τύχη να συνεργαστώ δυο φορές μαζί του με βάση το παλαιό μουσικό υλικό από το αρχείο του Π. Βλαστού του οποίου τις ενορχηστρώσεις ο Δ. Σγουρός μου εμπιστεύτηκε. Αυτή η συνεργασία με έφερε σε επαφή με τον Δημήτρη Σιδέρη, έναν από τους πιο δημιουργικούς μουσικούς της εποχής μας με τον οποίο μας ενώνει μια ζεστή φιλία. Η ίδια συνεργασία τον περασμένο Νοέμβρη με έφερε σε επαφή με τον συντοπίτη μου και ειδικό στα κρουστά του ευρύτερου Μεσογειακού χώρου Γιάννη Παπατζάνη του οποίου τη δραστηριότητα παρακολουθώ από χρόνια. Ο Γιάννης με τον οποίο έχω την χαρά να συνεργάζομαι και εκτός του φεστιβάλ στο TERRACOTTA Project για το οποίο θα αναφερθώ παρακάτω, μαζί με το Γιώργο Ζαχαριουδάκη, του οποίου τα πνευστά ηχοχρώματα έχουν την δυνατότητα να απογειώνουν, και το Δημήτρη Σιδέρη με το Λαγούτο και τη φωνή του, αποτελούν το DAULUTE Trio το οποίο θα ανοίξει το φεστιβάλ με τον πειραματικό του χαρακτήρα και την ιδιαίτερη προσέγγιση του με βάση την παραδοσιακή μουσική.
Η δεύτερη ημέρα του φεστιβάλ είναι αφιερωμένη στον διαπολιτισμικό μουσικό διάλογο με το απερίγραπτης απλότητας και ευαισθησίας ντουέτο ΘΙΝΕΣ/THINES. Αυτό το ντουέτο αποτελούμενο από τους καταπληκτικούς μουσικούς Μιχάλη Κονταξάκη με το μαντολίνο και το Χάρη Μπάκα στα κρουστά, οι οποίοι δημιουργούν μοναδικά ηχοχρώματα με βάση το υλικό της κρητικής μουσικής παράδοσης, θα συναντηθεί με το αυστριακό τρίο ΣΑΛΙΓΚΑΡΙ/SALINGARI του οποίου ιδρυτής είμαι εγώ και ο σαξοφωνίστας Robert Bernhard, που μαζί με τον Martin Grabher στα κρουστά, δημιουργεί ατμοσφαιρική μουσική που άλλοτε πατά ειπάνω στα παραδοσιακά ηχοχρώματα της Κρήτης, και άλλοτε κινείται αυτοσχεδιαστικά σε άγνωστα και απρόβλεπτα ηχοτόπια.
Την ίδια ημέρα ο Γιάννης Παπατζάνης θα δώσει ένα εργαστήρι κρουστών και το κλείσιμο του φεστιβάλ θα γίνει από το VLASTOS Quartett του Δημήτρη Σγουρού το οποίο βασίζεται στο πιο παλαιό μουσικό υλικό της Κρήτης, καταγεγραμμένο από τον Π. Βλαστό, το οποίο θα μαγέψει με την ποικιλία τραγουδιών και χορευτικών σκοπών. Αυτό το σχήμα που αποτελείται από το Δημήτρη Σγουρό, το Δημήτρη Σιδέρη, το Χάρη Μπάκα και εμένα τον ίδιο, αποσκοπεί να ταξιδέψει το κοινό με ευαίσθητη ενορχηστρωτική ισορροπία μεταξύ αρχαϊκού, λυρικού και εκρηκτικού και με τη συμμετοχή των μουσικών Μαρίας Λουκά στη φωνή και Γιώργου Ζαχαριουδάκη στα πνευστά».
- Ποιο είναι το σκεπτικό σας και πως θα επιτύχετε να «χτίσετε» μουσικές γέφυρες ανάμεσα στις Άλπεις και την Κρήτη;
«Κατ’αρχάς θα ήθελα να διευκρινίσω ότι παρότι ερευνώ και είμαι βαθιά δεμένος με την κρητική μουσική, αντιλαμβάνομαι την Κρήτη και την μουσική της κουλτούρα σαν ένα αναπόσπαστο κομμάτι της μεγάλης μουσικής οικογένειας της Ανατολικής Μεσογείου.
Ζούμε σε μια εποχή αποξένωσης όπου φαινομενικά επικρατούν βίαιες συνθήκες, ενέργειες και νοοτροπίες που μας διαχωρίζουν πάνω από αυτές που μας ενώνουν. Ο σκοπός της δουλειάς μου σαν μουσικός, είναι τόσο το να συμβάλλω θετικά στην συμφιλίωση και τον αμοιβαίο σεβασμό ανάμεσα στους ανθρώπους και τους πολιτισμούς, όσο και το να προσφέρω εμπειρίες χαράς, ομορφιάς, συγκίνησης και ενότητας στους ακροατές που κάνουν την τιμή σε μένα και τους συνεργάτες μου να βρίσκονται εκεί,πέρα από γλωσσικές, θρησκευτικές και γενικότερα πολιτισμικές διαφορές.
Το 2018 διοργάνωσα ένα διετές ερευνητικό πρότζεκτ υπό τον τίτλο «Κάτω από το Φανάρι», μια σειρά 12 συναυλιών με συνολικά 16 μουσικούς από την Αυστρία, τη Γερμανία και την Ανατολική Μεσόγειο που ζουν στην Αυστρία. Με βάση τον αυτοσχεδιασμό και θέμα την συνάντηση της διαφορετικότητας μας, ενορχηστρωθήκαν συνθέσεις από κάθε εμπλεκόμενο μουσικό για 12 διαφορετικά σχήματα τα οποία παρουσίασαν το αποτέλεσμα της εντατικής τους δουλειάς στο κοινό της Αυστρίας. Κάθε συναυλία ακολουθούσε μια ανοικτή συζήτηση με το κοινό με θέμα την δημιουργική διαδικασία και τις προκλήσεις της, την διαφορετικότητα των εμπλεκομένων μουσικών και την αναγκαιότητα της συνεργασίας και του διαλόγουπάνω σε ένα κοινό αντικείμενο.
Μέσα από το διδακτικό μου έργο έχω την ευκαιρία να έρθω ακόμα πιο κοντά στους ανθρώπους. Έχοντας την ευκαιρία να διδάσκω μουσική της Ανατολικής Μεσογείου στα πλαίσια διεθνών εργαστήριων τα τελευταία 10 χρόνια, αποφάσισα να επικεντρώσω την προσοχή μου στο μουσικό υλικό από το αρχείο του Π. Βλαστού το οποίο πρωτοπαρουσιάστηκε στο ευρύτερο κοινό από τον Δημήτρη Σγουρό και τους θαυμάσιους συνεργάτες του».
- Πως αποδέχεται το κοινό της Αυστρίας την μουσική της Κρήτης και γιατί επιλέξατε ν’ ασχοληθείτε με την παραδοσιακή μας μουσική σε μια χώρα με άλλα μουσικά πρότυπα; Επίσης, πόσο δύσκολο είναι ν’ ασχολείστε με την κρητική μουσική ενώ ζείτε στην Αυστρία;
«Η ενασχόληση μου με την μουσική της Κρήτης και με τη μουσική της Ανατολικής Μεσογείου γενικότερα ήταν και είναι μια βαθιά αναγκαιότητα. Είναι ένας σύνδεσμος που δεν με αφήνει να ξεχάσω από που η σκουφιά μου κρατά και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της μουσικής μου ιδιοσυγκρασίας. Μπορεί οι σπουδές μου στο κλασσικό πιάνο να έχουν ελάχιστα έως ανύπαρκτα κοινά σημεία με τις μουσικές παραδόσεις της Ανατολικής Μεσογείου, όμως νιώθω ευγνωμοσύνη για τις εμπειρίες αυτές που με βοήθησαν να διαμορφώσω έναν ήχο προσωπικό και να ερευνήσω πάνω στις συνθετικές δυνατότητες .
Το κοινό της Αυστρίας μέχρι στιγμής εκφράζει με την ζωντανή παρουσία του στις μουσικές μου δραστηριότητες βαθιά περιέργεια, ενδιαφέρον και ευγνωμοσύνη. Νιώθω ότι ακριβώς αυτή η ιδιαίτερη προσέγγιση στη μουσική, που ενσωματώνει ηχοχρώματα από ποίκιλες μουσικές εμπειρίες και κόσμους άγνωστους για το ευρύ κοινό, κάνουν τη δουλειά μου συναρπαστική. Είναι πάντοτε μια βουτιά στο άγνωστο που δημιουργεί στον ακροατή μια παιδική ανησυχία να ακούσει τη συνέχεια και να γίνει ένα με τους ήχους».
- Από πού αντλείτε την έμπνευσή σας για τις συνθέσεις σας;
«Είναι λίγο δύσκολο να μιλήσουμε για την έμπνευση σαν να είναι κάτι το οποίο καθορίζεται από εμάς. Είμαι της γνώμης ότι η έμπνευση μας επισκέπτεται όποτε αυτή θέλει, και όπως λέει και η μεγάλη στιχουργός Λίνα Νικολακοπούλου, «το καλό που μας θέλει είναι να μην αργήσουμε στο ραντεβού». Θα ήθελα να αντικαταστήσω την λέξη «έμπνευση» λοιπόν με την λέξη «συγκίνηση». Πολλά με συγκινούν, το απογευματινό καλοκαιριάτικο φως πάνω σε ένα ρημαγμένο σπίτι, η ηρεμία του πατέρα μου, το χαμόγελο της μάνας μου, μια τρυφερή ματιά, οι ιστορίες των ανθρώπων, η αγάπη, το αλάτι πάνω στο δέρμα μου, η μυρωδιά της λεμονιάς, ο πόνος της ξενιτιάς, η προσφυγιά, ένας ρυθμός από τα Βαλκάνια, ένα ηχόχρωμα, μια μαντινάδα, μια πινελιά, μια κοντυλιά, ο αποχωρισμός…
Οι συνθέσεις περιέχουν κάτι από αυτά τα ερεθίσματα, παρ’ όλα αυτά παραμένουν ιδέες συγκεκριμένες ή αφηρημένες που μονάχα με τα προσωπικά ηχοχρώματα των μουσικών που τις προσεγγίζουν, μετουσιώνονται σε μουσική. Επίσης ολόκληρο το συνθετικό μου έργο περιέχειμέρη αυτοσχεδιαστικά όπου ο κάθε μουσικός έχει την απόλυτη ελευθερία να εκφραστεί όπως η στιγμή το αποζητά. Έτσι παρότι υπάρχει μια δομή την οποία εμείς οι μουσικοί ακολουθούμε, πάντοτε θα συμβεί κάτι απρόβλεπτο το οποίο μπορεί από φύση του να ανατρέψει τη δομή και να μας στείλει σε άλλα, άγνωστα μονοπάτια όπου καλούμαστε να εξερευνήσουμε σύμφωνα με την εμπειρία μας σαν αυτοσχεδιαστές».
- Πότε θα σας απολαύσουμε στην Κρήτη και συγκεκριμένα στο Ρέθυμνο από το οποίο έλκετε την καταγωγή σας;
Μιας και με ρωτήσατε για το θέμα της συγκίνησης θα αναφερθώ σε μια άκρως συγκινητική συνεργασία με δυο εξαιρετικούς Ρεθεμνιώτες μουσικούς που είχα την τύχη να γνωρίσω καλυτέρα αυτό το καλοκαίρι και να δουλέψω μαζί τους πάνω σε ένα κοινό όραμα. Πρόκειται για τους Γιάννη Παπατζάνη στα κρουστά, έναν από τους σημαντικότερους εκτελεστές και παιδαγωγούς τόσο της παραδοσιακής μουσικής όσο και της μοντέρνας τροπικής μουσικής στον ελλαδικό χώρο, και τον Γιάννη Πολυχρονάκη στο κοντραμπάσο, που τόσο η κλασσική, όσο και η παραδοσιακή του παιδεία, τον κάνουν έναν από τους περιζήτητους μουσικούς στο νησί. Το TERRACOTTA Project ξεκίνησε λοιπόν αυτό το καλοκαίρι με εντατικές πρόβες πάνω σε δικό μου, για αρχή, συνθετικό υλικό. Αυτό το τρίο με πιάνο, κρουστά και κοντραμπάσο έχει έναν πολύ ιδιαίτερο μεσογειακό χαρακτήρα που αντλεί το υλικό του τόσο από τον θαλάσσιο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου, όσο και από το ρυθμικό κόσμο των Βαλκανίων. Η χαρά μας είναι μεγάλη νιώθοντας πόσο κοινά είναι τα ερεθίσματα, η προσωπική και μουσική επικοινωνία, ο συντονισμός και ο ενθουσιασμός για αυτή τη συνεργασία. Είμαστε εν αναμονή για την πρόταση μας στο Δήμο Ρεθύμνου και συγκεκριμένα την αντιδημαρχεία πολιτισμού ώστε να μπορέσουμε να παρουσιάσουμε για πρώτη φορά τη δουλειά μας στην γενέτειρα μας πόλη τέλη Σεπτέμβρη. Για μένα θα είναι πολύ σημαντικό να μοιραστώ τη συγκίνηση μου για αυτή τη δουλειά στον τόπο που μεγάλωσα. Άλλωστε αυτό το μουσικό σύνολο έχει τα χαρακτηριστικά και την ποιότητα να παρουσιαστεί σε διεθνείς διοργανώσεις, πρεσβεύοντας τον τόπο μας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο».
