Η περαιτέρω ανάπτυξη ενός σύγχρονου και δυναμικού Πανεπιστημίου, το οποίο θα ξεχωρίζει στον διεθνή χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης για την προσήλωσή του στην ερευνητική αριστεία, την παροχή εκπαίδευσης υψηλού επιπέδου και την κοινωνική προσφορά, αποτελεί το όραμα του υποψήφιου πρυτανικού σχήματος του νυν πρύτανη του Πανεπιστημίου Κρήτης Παναγιώτη Τσακαλίδη. Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Τσακαλίδης έχει στο ψηφοδέλτιο του τον πρόεδρο του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης, κ. Ανδρέα Φουντουλάκη, την κοσμήτορα της Φιλοσοφικής Σχολής του Ιδρύματος, κ. Αγγέλα Καστρινάκη, τον κ. Δημήτρη Παπάζογλου, από το Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Υλικών και τον κ. Ιωάννη Ρωμανό, από το Τμήμα Ιατρικής.
Πως κρίνετε τη σημερινή κατάσταση του Πανεπιστημίου Κρήτης;
«Το Πανεπιστήμιο Κρήτης, στα 43 του χρόνια, μπαίνει πλέον στην ωριμότητα. Μετά από 10 έτη εθνικής οικονομικής κρίσης, εν μέσω μιας υγειονομικής πανδημίας, διατηρεί το νεανικό ενθουσιασμό του και χωρίς να φοβάται τις προκλήσεις είναι έτοιμο να κάνει το βήμα προς το μέλλον με αυτοπεποίθηση, ομόνοια και αλληλοσεβασμό ανάμεσα στις συνιστώσες του, καθηγητές, φοιτητές, εργαστηριακό διδακτικό και τεχνικό προσωπικό, διοικητικούς, συμβασιούχους ερευνητές, Ηράκλειο και Ρέθυμνο.
Προφανώς τα τελευταία χρόνια, υπέφερε και αυτό όπως όλη η χώρα: Το Ίδρυμα έχασε σχεδόν τη μισή ετήσια χρηματοδότησή του από το κεντρικό κράτος και απώλεσε το 20% των καθηγητών και του λοιπού προσωπικού του από το 2010. Παρ’ όλα αυτά, χάρη στις προσπάθειες των μελών του, το Πανεπιστήμιο Κρήτης συνέχισε να υπηρετεί με συνέπεια τους στόχους του για υψηλής ποιότητας έρευνα, μαζί με την απαιτητική εκπαίδευση και την οικοδόμηση ευκαιριών σταδιοδρομίας για τους φοιτητές του. Είμαστε ιδιαίτερα περήφανοι που η έρευνα των ανθρώπων μας αναγνωρίζεται διεθνώς. Στην κατάταξη του Times Higher Education το ΠΚ βρίσκεται στην θέση 109 παγκόσμια ως προς το ερευνητικό του αποτύπωμα, όπως αυτό μετριέται από τις διεθνείς αναφορές στις δημοσιεύσεις των μελών του. Υπερηφανευόμαστε για την υψηλότερη συγκέντρωση επιχορηγήσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας (ERC) στην Ελλάδα: Το 40% (26 από τα 66) των ERC επιχορηγήσεων το διάστημα 2007-18 δόθηκαν σε επιστήμονες του ερευνητικού οικοσυστήματος ΠΚ/ΙΤΕ, 13 από αυτά σε καθηγητές του ΠΚ.
Συγχρόνως, από την ίδρυση η προσπάθεια της ακαδημαϊκής μας κοινότητας για διδακτική και ερευνητική αριστεία συνοδεύτηκε από έναν παράλληλο και επίπονο αγώνα των διοικήσεων και των υπηρεσιών του Ιδρύματος για το χτίσιμο από το μηδέν δύο λειτουργικών και ελκυστικών πανεπιστημιουπόλεων στο Ηράκλειο και στο Ρέθυμνο. Σήμερα, χάρη στις προσπάθειες όλων των πρυτανικών αρχών, των υπαλλήλων των τεχνικών, οικονομικών και λοιπών υπηρεσιών, των εκάστοτε τεχνικών συμβουλίων, έχουμε καταφέρει ως κοινότητα μετά από τέσσερις δεκαετίες να στεγάζουμε όλες μας τις δραστηριότητες σε δύο πανεπιστημιουπόλεις στις Βούτες και στου Γάλλου που διαθέτουν αρχιτεκτονικά ενδιαφέρουσες και λειτουργικά αξιοπρεπείς προδιαγραφές.
Τα επόμενα χρόνια το Πανεπιστήμιο Κρήτης θα αλλάξει ριζικά, μέσα από δράσεις που η απερχόμενη Πρυτανεία έχει ήδη δρομολογήσει. Πολεοδομικά, με την οικοδόμηση των φοιτητικών εστιών στις δύο Πανεπιστημιουπόλεις, των νέων κτηρίων του Τμήματος Επιστήμης και Τεχνολογίας Υλικών, του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας και του Εργαστηρίου Οπτικής και Όρασης της Ιατρικής στο Ηράκλειο, της επέκτασης της Βιβλιοθήκης, του Μεγάλου Αμφιθεάτρου και του Διοικητηρίου στο Ρέθυμνο, με έργα δηλαδή που θα διπλασιάσουν την έκταση των κτηριακών μας υποδομών. Ενεργειακά, με την ολοκλήρωση των προγραμμάτων ενεργειακής αναβάθμισης και παραγωγής ηλεκτρικής ισχύος μέσω φωτοβολταϊκών, που θα μειώσουν στο μισό την εξάρτηση του Ιδρύματος από τη ΔΕΗ. Ψηφιακά, με την υλοποίηση της πρώτης στην Ελλάδα έξυπνης πανεπιστημιούπολης, που θα περιλαμβάνει τεχνολογικά διευρυμένες υποδομές, οι οποίες θα ανεβάζουν την ποιότητα της εμπειρίας φοιτητών και προσωπικού».
Ποιοι είναι οι βασικοί αναπτυξιακοί άξονες που θα ακολουθήσετε, εάν εκλεγείτε πρύτανης;
«Τα επόμενα έτη, θα συνεχίσουμε φιλόδοξα να υπηρετούμε την υψηλής ποιότητας εκπαίδευση μέσω σύγχρονων προγραμμάτων σπουδών και την πρωτοποριακή έρευνα με το βλέμμα στο μέλλον. Ό,τι κάνουμε στον σχεδιασμό μας (ακαδημαϊκό, διοικητικό, υποδομές) έχει αυτόν τον έναν στόχο: τη βελτίωση των συνθηκών ώστε να είμαστε σε θέση να συνεχίσουμε να προσελκύουμε άξιους συναδέλφους και άριστους φοιτητές. Στην ερχόμενη τετραετία, εφόσον εκλεγούμε, οι βασικοί μας αναπτυξιακοί άξονες θα αφορούν δράσεις που θα μας βοηθήσουν να κάνουμε το επόμενο βήμα στη νέα εποχή και τις νέες συνθήκες.
- Διεπιστημονικότητα: Για να μπορέσει το ΠΚ να συνεχίσει να πρωτοπορεί στην έρευνα, θα προσπαθήσουμε να προσελκύσουμε συναδέλφους που να είναι σε θέση να εργαστούν ερευνητικά με άνεση μεταξύ διαφορετικών επιστημονικών περιοχών. Παράλληλα θα προγραμματίσουμε μεθοδικά την ίδρυση διατμηματικών και διιδρυματικών προγραμμάτων σπουδών που θα ενισχύσουν την ευρύτητα της επιστημονικής ματιάς, καθώς και την εξωστρέφεια του Πανεπιστημίου.
- Έρευνα και τη σύνδεσή της με την Οικονομία: Τη νέα γνώση που παράγουμε ως ακαδημαϊκή κοινότητα μέσω της έρευνας, θα φροντίσουμε να την μοιραζόμαστε περισσότερο με την ελληνική κοινωνία. Η γνώση αυτή μπορεί να αποτελέσει πυλώνα οικονομικής ανάπτυξης για το Ίδρυμα και τη χώρα συνολικά. Θα εφαρμόσουμε πρακτικές καινοτομίας, μέσω της ίδρυσης Γραφείου Μεταφοράς Τεχνολογίας με στόχο την αύξηση του αριθμού των τεχνοβλαστών του Ιδρύματος.
- Υποδομές και πανεπιστημιακό περιβάλλον: Θα αναδείξουμε τις πανεπιστημιουπόλεις του Ιδρύματός μας ως τις πρώτες φοιτητοκεντρικές, πράσινες, ενεργειακά αυτόνομες και έξυπνες πανεπιστημιουπόλεις της χώρας. Αυτό θα γίνει δυνατό κυρίως μέσω της ολοκλήρωσης του έργου ΣΔΙΤ των φοιτητικών εστιών (3.000 μονάδες σε Ηράκλειο και Ρέθυμνο), της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας μέσω φωτοβολταϊκών και του έργου “Smart Campus”, που μέσω ψηφιακών τεχνολογιών αιχμής θα μετατρέψει το παραδοσιακό πανεπιστημιακό περιβάλλον σε ένα προηγμένο φυσικό-ψηφιακό γίγνεσθαι.
- Εκσυγχρονισμός της Οργανωτικής και Διοικητικής Δομής: Ο εκσυγχρονισμός θα βασιστεί στην ορθολογική οργάνωση των υπηρεσιών, καθώς και σε εργαλεία που προσφέρει η σύγχρονη ψηφιακή τεχνολογία. Έτσι θα διασφαλίσουμε την απτή ελάφρυνση του διδακτικού και του διοικητικού προσωπικού από τη συνεχώς αυξανόμενη γραφειοκρατία, ώστε να έχουν τον χρόνο να επικεντρωθούν στην υποστήριξη των φοιτητών και των φοιτητριών μας, καθώς και στις εκπαιδευτικές και ερευνητικές τους δραστηριότητες. Επιπλέον, η εμπειρία μας στις εφαρμογές νέων τεχνολογιών θα μας επιτρέψει να προσφέρουμε στους διδάσκοντες που το επιθυμούν υποστήριξη για να υλοποιήσουν πρωτοπόρες μορφές εκπαίδευσης
- Καλλιέργεια του αισθήματος της Κοινότητας και σύνδεση με την Κοινωνία: Θα αναδείξουμε τις δύο πανεπιστημιουπόλεις ως κέντρα όχι μόνο εκπαίδευσης και έρευνας αλλά και πολιτισμού και δημιουργίας. Κεντρική θέση στο πρόγραμμά μας έχει και η επαφή μας με την κοινωνία, ιδιαίτερα στην τωρινή συγκυρία, όταν η κρίση λόγω του νέου κορωνοϊού είναι επόμενο να επηρεάσει ξανά τον παραγωγικό ιστό της χώρας. Θα φροντίσουμε να αξιοποιήσουμε τη δυναμική του Κέντρου Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης του Πανεπιστημίου για τη δημιουργία προγραμμάτων που θα αποβλέπουν στην παροχή δεξιοτήτων εργασιακής αναπροσαρμογής στον τομέα της οικονομίας».
Ποιο είναι το όραμά σας για το Πανεπιστήμιο Κρήτης;
«Το όραμά μας συνοψίζεται στην περαιτέρω ανάπτυξη ενός σύγχρονου και δυναμικού Πανεπιστημίου, το οποίο θα ξεχωρίζει στον διεθνή χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης για την προσήλωσή του στην ερευνητική αριστεία, την παροχή εκπαίδευσης υψηλού επιπέδου και την κοινωνική προσφορά.
Θα επιδιώξουμε τη δημιουργία ξενόγλωσσων προγραμμάτων σπουδών που θα συμβάλουν στην εξωστρέφεια και στη διεθνοποίηση του Ιδρύματος με στόχο τη σταδιακή προσέλκυση άξιων ξένων φοιτητών από όλον τον κόσμο, αναγνωρίζοντας ότι η ποικιλότητα του ακαδημαϊκού και ερευνητικού δυναμικού είναι βασικό συστατικό δημιουργικότητας και ανάπτυξης μιας ακαδημαϊκής κοινότητας.
Θα ενθαρρύνουμε τη διεπιστημονικότητα τόσο σε ερευνητικό όσο και σε διδακτικό επίπεδο και θα συμβάλουμε στην προσέγγιση των Τμημάτων που εδρεύουν στο Ρέθυμνο και εκείνων που εδρεύουν στο Ηράκλειο. Μια τέτοια προσέγγιση θα οδηγήσει στην εμπέδωση του ενιαίου χαρακτήρα του Πανεπιστημίου και των Σχολών του, και στην προσήλωση σε κοινούς στόχους και ενιαία στρατηγική.
Το νησί μας ήταν και είναι εξωστρεφές. Πάντα προσέλκυε νέους ανθρώπους, συνδύαζε το νέο με το παλιό, είχε τη δυνατότητα να ανανεώνεται και επανακαθορίζεται. Αυτή η συνεχής προσπάθεια έχει τοποθετήσει την Κρήτη στον διεθνή επιστημονικό και τεχνολογικό χάρτη. Οι αρχικοί ιδρυτές είχαν το όραμα, αλλά ακόμα πιο σημαντικό, είχαν την γνώση και την ικανότητα να μετατρέψουν το όνειρό τους σε κάτι πολύ πραγματικό και απτό: ένα Ίδρυμα στην Ελλάδα όσο το δυνατόν πιο κοντά ποιοτικά στα καλά Αμερικανικά και Ευρωπαϊκά ερευνητικά πανεπιστήμια. Στα χνάρια αυτών των ανθρώπων πρέπει να συνεχίσουμε να βαδίζουμε επιμένοντας σε στόχους ακαδημαϊκής αριστείας, στελεχώνοντας το Ίδρυμα μέσω της ενεργητικής προσέλκυσης καθηγητών από όλο τον κόσμο και την Ελλάδα, υπηρετώντας με συνέπεια την εξωστρέφεια, τον διεθνή προσανατολισμό και την προσέλκυση ανταγωνιστικών ερευνητικών προγραμμάτων, υποστηρίζοντας μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών υψηλού επιπέδου και τέλος μένοντας μακριά από πολιτικές επιρροές».
Πώς σκέφτεστε να αξιοποιήσετε, για το καλό του Πανεπιστημίου και του Ρεθύμνου, τις 2000 φοιτητικές κατοικίες που είναι σε στάδιο υλοποίησης;
«Το έργο με τίτλο «Υλοποίηση Εγκαταστάσεων Φοιτητικών Εστιών στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, μέσω Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ)» εγκρίθηκε από τη Διυπουργική Επιτροπή ΣΔΙΤ στις 21.5.2019 και προβλέπει την κατασκευή 2.000 κατοικιών στην Πανεπιστημιούπολη του Γάλλου και 1.000 κατοικιών στην Πανεπιστημιούπολη Βουτών, καθώς και την κατασκευή του Μεγάλου Αμφιθεάτρου στο Ρέθυμνο. Τα μονόκλινα-δίκλινα δωμάτια, 23 με 30 τετραγωνικών μέτρων, θα είναι 1.840 στο Ρέθυμνο και 723 στο Ηράκλειο για να στεγάσουν φοιτητές. Επιπλέον, θα δημιουργηθούν 120 διαμερίσματα των 42 τετραγωνικών στο Ρέθυμνο και 250 στο Ηράκλειο με κύριο σκοπό τη στέγαση μεταδιδακτορικών ερευνητών. Τέλος, θα γίνουν 30 διαμερίσματα των 90 τετραγωνικών μέτρων στο Ρέθυμνο και 30, επίσης, στο Ηράκλειο όπου νέα μέλη ΔΕΠ του Ιδρύματος θα έχουν τη δυνατότητα να διαμένουν κοντά στους φοιτητές για ορισμένα έτη. Στόχος είναι να καλυφθούν οι ανάγκες όχι μόνο των φοιτητών, όπου φυσικά δίνεται η μεγαλύτερη βαρύτητα, αλλά και επιστημονικών συνεργατών του Ιδρύματος οι οποίοι έρχονται στην Κρήτη για κάποιο διάστημα και αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι του ερευνητικού οικοσυστήματος του Πανεπιστημίου.
Ένα μέρος αυτών θα στεγάζονται δωρεάν με κοινωνικά κριτήρια, ενώ οι υπόλοιποι θα καταβάλλουν ένα αντίτιμο υποπολλαπλάσιο του ισχύοντος στην αγορά ενοικίων της πόλης, με το οποίο ο ανάδοχος θα εξασφαλίζει τη διατήρηση των υποδομών σε καλή κατάσταση καθώς και τη χρηματοδότηση των λοιπών παροχών (θέρμανση, ύδρευση, wifi, ηλεκτρικό κλπ). Το μεγάλο αυτό έργο όχι μόνο θα εξασφαλίσει ποιοτική στέγη με συμφέροντες όρους σε ένα μεγάλο αριθμό φοιτητών αλλά θα οδηγήσει επίσης, μέσω της ρύθμισης της ζήτησης, σε πιο λογικές τιμές την αγορά ενοικίων στις δύο πόλεις. Έχουν ήδη ξεκινήσει οι απαραίτητες ενέργειες για την προετοιμασία της Β΄ δεσμευτικής φάσης του διαγωνισμού που περιλαμβάνει τη διεξαγωγή διαλόγου (Στάδιο Β.Ι) και στη συνέχεια την υποβολή δεσμευτικών προσφορών (Στάδιο Β.ΙΙ). Στόχος είναι η ανάδειξη αναδόχου την άνοιξη του 2021 και η περάτωση της κατασκευής το καλοκαίρι του 2024».
