ΤΟ 87% ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΚΑΤΗΓΓΕΙΛΕ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΒΙΑ - ΤΟ 82,7% ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΠΟΥ ΑΠΕΥΘΥΝΘΗΚΑΝ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗ ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΥ ΠΕΡΑΣΕ ΗΤΑΝ ΕΛΛΗΝΙΔΕΣ
Η βία δεν έχει πάντα το ίδιο «πρόσωπο» και η σιωπή είναι «συνεργός» των θυτών. Η βία κατά των γυναικών αφορά στην άσκηση σωματικής, ψυχικής, οικονομικής ή και σεξουαλικής βίας με στόχο την επιβολή ελέγχου. Στο Ρέθυμνο, 133 θύματα έμφυλης βίας το 2020, έσπασαν τη σιωπή τους και απευθύνθηκαν στο Κέντρο Συμβουλευτικής Υποστήριξης Γυναικών Θυμάτων Βίας, που από 2013 έχει βοηθήσει 623 γυναίκες ν’ αντισταθούν και να αποκτήσουν φωνή. Το κρίσιμο ερώτημα όμως παραμένει, πόσα τέτοια περιστατικά υπάρχουν ακόμα, πόσες γυναίκες δεν έχουν ακόμη βρει το κουράγιο να καταγγείλουν αυτό που βιώνουν στην καθημερινότητά τους;
Σύμφωνα με Προγραμματική Συμφωνία, η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων (ΓΓΙΦ), ο Δήμος Ρεθύμνης και η Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ) προχώρησαν στο έργο με τίτλο «Ανάπτυξη δομών και Υπηρεσιών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης προς όφελος των γυναικών και για την καταπολέμηση της βίας - Δημιουργία Κέντρων Συμβουλευτικής Γυναικών θυμάτων βίας σε τοπικό επίπεδο».
Το Κέντρο Συμβουλευτικής Υποστήριξης γυναικών θυμάτων βίας στο Ρέθυμνο ξεκίνησε να λειτουργεί από τις 21 Ιουνίου 2013 και στηρίζεται ανελλιπώς από πόρους της Πολιτικής Συνοχής της ΕΕ μέχρι και σήμερα. Αποτελεί μέρος ενός ολοκληρωμένου σχεδίου δράσης με στόχο την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και προς όφελος των γυναικών και των παιδιών τους σε περιφερειακό επίπεδο, σύμφωνα με το επιχειρησιακό πρόγραμμα «Διοικητική Μεταρρύθμιση 2001-2013». Από τις 1 Δεκεμβρίου 2015 συνεχίζει την λειτουργία του με τη συγχρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος Κρήτης 2014-2020.
Το Κέντρο Συμβουλευτικής του Ρεθύμνου
Η αντιδήμαρχος Παιδείας - Κοινωνικής Πολιτικής Άννα Ελευθεριάδου μίλησε για το Κέντρο Συμβουλευτικής, του Ρεθύμνου αναφέροντας μεταξύ άλλων: «Είναι κέντρο αναφοράς όλου του νομού. Υπάγεται στο δήμο Ρεθύμνου αλλά όλες οι γυναίκες του νομού μπορούν να απευθύνονται σε αυτό. Είναι σημαντικό να γίνει γνωστή η λειτουργία του κέντρου γιατί καλώς ή κακώς, η βία κατά των γυναικών συνεχίζει να υφίσταται και η σιωπή συνεχίζει να συγκαλύπτει αυτά τα περιστατικά». Και πρόσθεσε: «Οι γυναίκες πολλές φορές μακροχρόνια ζουν κάτω από καθεστώς φόβου και δεν τολμούν να σπάσουν αυτά τα δεσμά. Η παρουσία του κέντρου είναι ένα μεγάλο βήμα προόδου, ειδικά σε μικρές κοινωνίες, όπως η δική μας, που η συγκάλυψη είναι μεγαλύτερη, ο φόβος του κουτσομπολιού και η απουσία σε διεξόδους, είναι πιο έντονα. Το Κέντρο Συμβουλευτικής Υποστήριξης Γυναικών Θυμάτων Βίας Του Δήμου Ρεθύμνου, είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι ενός ολοκληρωμένου σχεδίου δράσης, με στόχο πρώτα την πρόληψη και μετά την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών».
Αναφερόμενη στη στελέχωση του Κέντρου η κ. Ελευθεριάδου υπογράμμισε: «Στελεχώνεται από τέσσερις ειδικότητες: από ψυχολόγο, κοινωνικό λειτουργό, κοινωνιολόγο και νομικό. Έτσι σφαιρικά - πολύπλευρα μπορούμε να παρέχουμε εξειδικευμένες και εξατομικευμένες υπηρεσίες, ψυχοκοινωνικής στήριξης. Δηλαδή, αφορά τη γυναίκα που έχει δεχτεί σωματική κακοποίηση, ψυχολογική, συναισθηματική, λεκτική ή και οικονομική βία. Όταν έχει υποστεί βιασμό ή έχει πέσει θύμα απόπειρας βιασμού, όταν έχει υποστεί σεξουαλική παρενόχληση, αλλά και όταν έχει υπάρξει θύμα πορνείας ή trafficking».
Η αντιδήμαρχος, αναφερόμενη στις υπηρεσίες του Κέντρου τόνισε ότι διέπονται από πολύ αυστηρούς κανόνες απορρήτου και εχεμύθειας. «Οι γυναίκες εκεί μπορούν να βρουν πληροφορίες για θέματα αντιμετώπισης της έμφυλης βίας, μπορούν να βρουν ψυχολογική υποστήριξη με σειρά συνεδριών, υποστήριξη κοινωνική αλλά και νομική. Η νομικός μας δεν μπορεί να τις αντιπροσωπεύσει στο δικαστήριο, μπορεί όμως να τις κατευθύνει σωστά και να τις προσανατολίσει από νομική άποψη. Συγχρόνως τους παρέχουμε την οπτική του φίλου αλλά και εργασιακή στήριξη. Σε συνεργασία με τους δικηγορικούς συλλόγους, πολλές φορές μπορούμε να βοηθήσουμε τις γυναίκες, εξασφαλίζοντας ένα σχετικό πρόγραμμα παροχής δωρεάν νομικής βοήθειας».
Για την καλή συνεργασία του κέντρου με τους δικηγορικούς συλλόγους, αλλά και για τον τρόπο που αντιμετωπίζεται ένα περιστατικό επεσήμανε: «Υπάρχουν γυναίκες που έχουν πέσει θύματα έμφυλης βίας και τη στιγμή που τους συμβαίνει αυτό δεν έχουν καν τη δυνατότητα να πληρώσουν ένα δικηγόρο. Σε αυτό μας βοηθούν οι Δικηγορικοί Σύλλογοι της Κρήτης, ώστε τα θύματα να βρουν δωρεάν υπηρεσίες. Επίσης, φροντίζουμε όταν ένα περιστατικό εμφανιστεί στο κέντρο και χρειάζεται άμεση βοήθεια, τον τρόπο που θα μεταβεί σε ένα ξενώνα φιλοξενίας που έχουν οι διπλανοί νομοί, το πως θα φτάσει το περιστατικό στις αστυνομικές και εισαγγελικές αρχές, το πως θα εκπροσωπηθεί στο δικαστήριο και από κοινωνικό λειτουργό και το πως θα φτάσει στο Νοσοκομείο ή στο Κέντρο Υγείας για να πάρει τα απαραίτητα πιστοποιητικά που χρειάζεται, ώστε το περιστατικό να γίνει δεκτό από τον ξενώνα φιλοξενίας. Επίσης φροντίζουμε για το πως θα φτάσει σε ένα Κέντρο Ψυχικής Υγείας για περεταίρω στήριξη αν κριθεί απαραίτητο. Και βέβαια φροντίζουμε όλα τα προνοιακά του θέματα, δηλαδή ποια επιδόματα δικαιούται, πως θα τα εξασφαλίσει, ποιοι φορείς μπορούν να προστατεύσουν τα παιδιά κτλ. Πάντα συνεργαζόμαστε πάρα πολύ καλά με τους τοπικούς φορείς, είτε αυτός είναι ο Δικηγορικός Σύλλογος, είτε η Αστυνομία η οποία αυτή τη στιγμή έχει αναπτύξει ένα τμήμα προστασίας της οικογένειας πολύ δραστήριο με πολύ αξιόλογα στελέχη που έχουμε συνεργασία. Επίσης συνεργαζόμαστε πολύ καλά με διάφορους συλλόγους που δραστηριοποιούνται σε θέματα ισότητας».
Κλείνοντας η ίδια ανέφερε: «Από τη λειτουργία όλων αυτών των χρόνων του κέντρου φάνηκε ότι το κέντρο καταφέρνει να οδηγήσει σε λύσεις και να σπάσει τη σιωπή αυτών των γυναικών βοηθώντας τις να αποκτήσουν φωνή. Σε πρακτικό επίπεδο όλη αυτή η δωρεάν παροχή υπηρεσιών τις βοηθάει κοινωνικά, ψυχολογικά, εργασιακά, νομικά προκειμένου να σταθούν στα πόδια τους». Τέλος ανέφερε: «Όσον αφορά στην περίοδο της καραντίνας δεν παρατηρήθηκε κάποια αύξηση στα περιστατικά που να μπορεί κάποιος να την πει στατιστικά σημαντική, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια».
Στοιχεία του Κέντρου Συμβουλευτικής Υποστήριξης Δήμου Ρεθύμνης
Από το 2013 μέχρι σήμερα το ΚΣ Ρεθύμνου έχει εξυπηρετήσει 623 γυναίκες. Το 2020 εξυπηρέτησε συνολικά 133 περιστατικά γυναικών από τις οποίες οι 124 είναι νέα περιστατικά. Από τις 124 γυναίκες το 91,1% είναι θύματα βίας και 8,9% περιστατικά πολλαπλών διακρίσεων.
Εξυπηρετήθηκαν συνολικά 216 αιτήματα εκ των οποίων τα 71 ήταν για ψυχολογική υποστήριξη, τα 32 για κοινωνική στήριξη, τα 69 για νομική στήριξη και βοήθεια, τα 12 για φιλοξενία σε ξενώνες κακοποιημένων γυναικών, τα 7 για εργασιακή στήριξη και τα 25 ήθελαν να ενημερωθούν για τις υπηρεσίες που παρέχει το κέντρο.
Το 82,7% των γυναικών που απευθύνθηκαν στο κέντρο το 2020 ήταν Ελληνίδες ενώ το 17,3% αλλοδαπές.
Στα 133 περιστατικά γυναικών που εξυπηρέτησε το ΚΣ το 2020
Το μορφωτικό τους επίπεδο είναι:
Πρωτοβάθμια εκπαίδευση | 18,8% |
Δευτεροβάθμια εκπαίδευση | 39,1% |
Τριτοβάθμια εκπαίδευση | 31,6% |
Χωρίς στοιχεία | 10,5% |
Η οικογενειακή τους κατάσταση:
Έγγαμες | 41,3% |
Ανύπαντρες | 9,8% |
Σε διάσταση | 18% |
Διαζευγμένες | 12,8% |
Χήρες | 6% |
Συμβίωση | 7,5% |
Άλλο ή χωρίς στοιχεία | 4,5% |
Με παιδιά | 76% |
Χωρίς παιδιά | 12% |
Χωρίς στοιχεία | 12% |
Η Εργασιακή κατάσταση:
Εργαζόμενες | 33,8% |
Άνεργες | 49,6% |
Συνταξιούχες | 9,1% |
Άλλο ή χωρίς στοιχεία | 7,5% |
Η ηλικία:
<25 - 35 | 24,8% |
36 - 55 | 57,2% |
56 - >60 | 15,8% |
Χωρίς στοιχεία | 2,2% |
Από τα 123 περιστατικά γυναικών που κατήγγειλαν πως έπεσαν θύματα βίας ανέφεραν ως μορφή βίας τις παρακάτω:
Ενδοοικογενειακή βία | 87% |
Σεξουαλική παρενόχληση | 0,8% |
Θύμα trafficking | 0,8% |
Βιασμό | 0,8% |
Χωρίς στοιχεία | 10,6% |
Από τα 123 περιστατικά γυναικών που κατήγγειλαν πως έπεσαν θύματα βίας ανέφεραν ως δράστη τους παρακάτω:
Σύζυγος (νυν/πρώην) | 58,5% |
Σύντροφος (νυν/ πρώην) | 16,3% |
Άλλο μέλος της οικογένειας | 13% |
Χωρίς στοιχεία | 12,2% |
Δράσεις Κέντρου Συμβουλευτικής Ρεθύμνου 2020
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2020
Πραγματοποίηση Βιωματικού Σεμιναρίου σε 18 στελέχη της Αστυνομίας από όλα τα τμήματα και όλα τα αστυνομικά τμήματα της Περιφέρειας Ρεθύμνου. Παρουσιάστηκε θεωρητικό υλικό και συζήτηση με αφορμή πραγματικές ιστορίες που δόθηκαν στους συμμετέχοντες.
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2020
Συνδιοργάνωση εκδήλωσης με το πρόγραμμα για τον Φροίξο με αφορμή την ημέρα σεξουαλικής υγείας και θέμα «Σεβασμό στις ανθρώπινες σχέσεις – Όχι στην έμφυλη βία». Η δράση έλαβε χώρα στον προαύλειο χώρο του Δημαρχείου Ρεθύμνης όπου και υπήρχε προβολή με διαφημιστικά τρειλερ με μηνύματα κατά της βίας.
Η οργάνωση "Μπορούμε" στο πλαίσιο του προγράμματος "διάσωση και προσφορά τροφίμων" πρόσφερε 14 δωροεπιταγές των 120 ευρω στο Δήμο Ρεθύμνου. Σε συνεργασία με την Κοινωνική Υπηρεσία του Δ. Ρεθύμνης 10 επιταγές δόθηκαν σε 10 ωφελούμενες γυναίκες του κέντρου συμβουλευτικής οι οποίες επλήγησαν από την οικονομική αστάθεια που έφερε ο COVID-19.
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2020
Η οργάνωση "Μπορούμε" στο πλαίσιο του προγράμματος "διάσωση και προσφορά τροφίμων" πρόσφερε 14 δωροεπιταγές των 120 ευρω στο Δήμο Ρεθύμνου. Σε συνεργασία με την Κοινωνική Υπηρεσία του Δ. Ρεθύμνης 8 επιταγές δόθηκαν σε 8 ωφελούμενες γυναίκες του κέντρου συμβουλευτικής οι οποίες επλήγησαν από την οικονομική αστάθεια που έφερε ο COVID-19.
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2020
Η οργάνωση "Μπορούμε" στο πλαίσιο του προγράμματος "διάσωση και προσφορά τροφίμων" πρόσφερε δωροεπιταγές των 120 ευρω στο Δήμο Ρεθύμνου, 1 επιταγή δόθηκε σε μία ωφελούμενη γυναίκα του κέντρου η οποία έχει πληγεί από την οικονομική αστάθεια που έφερε ο covid-19.
Δημοσίευση στοιχείων του Κέντρου Συμβουλευτικής σε τοπική εφημερίδα με αφορμή την 25η Νοεμβρίου Παγκόσμια Ημέρα εξάλειψης της Βίας κατά των γυναικών.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2020
Ο Δήμος Ρεθύμνου χορήγησε 12 δωροεπιταγές των 70 ευρώ έκαστη για αγορά βασικών αγαθών από τα σουπερ μαρκετ Παπαδάκης και Παυλάκης για να παραχωρηθούν σε ωφελούμενες μονογονεϊκές οικογένειες του ΚΣ Ρεθύμνου που έχουν πληγεί οικονομικά και ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Τέλος ο Αθλητικός Σύλλογος ΑΣΤΕΡΑΣ δώρισε 2 τάμπλετ σε ωφελούμενες μονογονεϊκές οικογένειες του ΣΚ Ρεθύμνου που έχουν πληγεί οικονομικά και ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
Οι τρεις κύριες μορφές της βίας
Ψυχολογική κακοποίηση (λεκτική ή μη λεκτική κακοποίηση, συναισθηματικός εκφοβισμός, απομόνωση από το οικογενειακό ή φιλικό περιβάλλον, οικονομική κακοποίηση, έλεγχος, καταδίωξη, υπερβολική ζήλεια, κτητική συμπεριφορά).
Σωματική κακοποίηση (σπρώξιμο, χαστούκι, χτύπημα με γροθιές, δάγκωμα, πρόκληση εγκαύματος, χτύπημα με αντικείμενα, προσπάθεια στραγγαλισμού ή πνιγμού, απειλή με μαχαίρι ή όπλο, εγκατάλειψη σε επικίνδυνο ή απομακρυσμένο μέρος, περιορισμός ελευθερίας, στέρηση υλικών πόρων για την κάλυψη βασικών αναγκών, στέρηση ιατρικής βοήθειας ή φαρμάκων που χρειάζεται όταν είναι άρρωστη ή τραυματισμένη).
Σεξουαλική κακοποίηση (βιασμός ή απόπειρα βιασμού, ανεπιθύμητα σεξουαλικά αγγίγματα, εξαναγκασμός συμμετοχής σε υποτιμητικές σεξουαλικές πράξεις, εξαναγκασμός σε σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις, εξαναγκασμός σε σεξουαλική επαφή με άλλα άτομα ή σε πορνεία).