Η εκδήλωση ξεκίνησε με σύντομη αναφορά από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Ευγένιο ενώ χαιρετισμούς απεύθυναν ο Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών κ. Ιωάννης Κεφαλογιάννης μέσω βίντεο, η Αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου κ. Μαρία Λιονή, ο Αντιπρύτανης του Π.Κ. κ. Κωνσταντίνος Σπανουδάκης, ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Ρεθύμνου κ. Γιώργος Γιακουμάκης, ο Πρόεδρος του Συλλόγου Ξενοδόχων κ. Μανώλης Τσακαλάκης, ο Πρόεδρος του Συλλόγου Κατοίκων Παλιάς Πόλης, Αντιδήμαρχος Ρεθύμνου κ. Θωμάς Κρεβετζάκης, η Διευθύντρια του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Ρεθύμνου κ. Μαρία Μαραγκού μέσω βίντεο και τέλος εκ μέρους του Ιδρυτή και Προέδρου της GRECOTEL κ. Νίκου Δασκαλαντωνάκη, ο Διευθυντής του ξενοδοχειακού ομίλου κ. Δημήτρης Καλαϊτζιδάκης.
Τις κεντρικές ομιλίες πραγματοποίησαν ο Δήμαρχος Ρεθύμνης κ. Γιώργης Μαρινάκης και η τ. Διευθύντρια της Τ.Υ.Δ.Ρ. κ. Γεωργία Κελέκη.
Μετά το πέρας των ομιλιών έγινε η απονομή της τιμητικής πλακέτας, και η εκδήλωση έκλεισε με ομιλία – ευχαριστήριο του Ζαχαρία Αρχοντάκη.
Την εκδήλωση παρουσίασε η επί σειρά ετών συνεργάτης του Δημήτρη Αρχοντάκη αλλά και του σημερινού Δημάρχου, Αίμη Μιχελιδάκη – Ρακιντζή ενώ παρίστατο τιμητικό άγημα από το Παράρτημα Ρεθύμνου του Λυκείου των Ελληνίδων.
ΤΑ ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΑ ΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΓΙΟΥ
Με την συγκίνηση έκδηλη ο Ζαχαρίας Αρχοντάκης αμέσως μετά την παραλαβή της τιμητικής πλακέτας είπε τα εξής:
"Σεβασμιώτατε, κύριε Υπουργέ, κυρία Αντιπεριφερειάρχη, κύριε Δήμαρχε, κύριε Πρύτανη, κύριοι εκπρόσωποι των τοπικών αρχών, κυρίες και κύριοι…
Εκ μέρους της οικογένειας, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω όλους για τα εγκάρδια λόγια σας, αλλά και τον καθένα από εσάς ξεχωριστά, για την παρουσία σας είτε εδώ στον Δημοτικό Κήπο της πόλης μας είτε στο διαδίκτυο, από όπου παρακολουθείτε αυτή την εκδήλωση προς τιμή του Πατέρα μου και τέως Δημάρχου μας Δημήτρη Αρχοντάκη.
Μία εκδήλωση που διοργανώθηκε από το Δήμο μας σήμερα, τη γενέθλια μέρα του, με τρόπο που βαθιά μας συγκινεί, που θα συγκινούσε και τον ίδιο, εάν ήταν εδώ μαζί μας, όπως με ικανοποίηση και χαρά προσδοκούσε. Και όμως ευτύχησε να βιώσει την συγκίνηση αυτή, τη στιγμή που ενημερώθηκε για την οριστικοποίηση της σημερινής εκδήλωσης, για την οποία από καιρό γίνονταν προσπάθειες να μπορέσει να πραγματοποιηθεί, αλλά η πανδημία διαρκώς τη μετέθετε, έχοντας και ο ίδιος την κρυφή ελπίδα ότι μετά το πέρας της, θα γινόταν πλέον ανοικτά η εκδήλωση, με την παρουσία των φίλων δημοτών του, όπως τους είχε πάντα κοντά του. Πρόλαβε όμως τουλάχιστον να μάθει τα πάντα για αυτήν, τη συμβολική ημερομηνία της, την ώρα της, τη δομή της, το βασικό σκελετό του προγράμματός της, τα τιμητικά προς αυτόν, τα γνώριζε όλα από το Μάνο, που του τα ανέλυσε από κοντά, μόλις το τελευταίο εικοσιτετράωρο πριν το ατύχημά του.
Φανταστείτε, η τελευταία είδηση που έφτασε σε αυτόν από το Δήμο μας, ήταν το χαρμόσυνο νέο, που αφορούσε τον ίδιο. Ήταν ευτυχής για αυτό! Τούτη η εκδήλωση είναι λοιπόν η δική μας παρηγοριά!
Κύριε Δήμαρχε, κύριε Πρόεδρε του Δημοτικού Συμβουλίου Ρεθύμνης, κυρίες και κύριοι μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου, θερμά σας ευχαριστούμε.
Η απόφασή σας να τιμήσει ο ίδιος ο Δήμος εν ζωή τον Δημήτρη Αρχοντάκη αποτέλεσε την ύψιστη τιμή για εκείνον σε όλη τη διάρκεια της ζωής του, αυτό μπορώ να σας το μεταφέρω με σιγουριά, να το γνωρίζετε.
Κύριε Δήμαρχε, επιτρέψτε μου να απευθυνθώ σε εσάς ιδιαιτέρως, να σας μεταφέρω την ευγνωμοσύνη που αισθανόμαστε για το σεβασμό και την τιμή που εκφράσατε προς αυτόν από την ώρα της δυσάρεστης αναγγελίας μέχρι και σήμερα, εδώ, με την ενδελεχή αναφορά στο όραμά του και στο έργο του, την πορεία του ως Δημάρχου, Δασκάλου και Ανθρώπου.
Η απόφαση αυτή του Δημοτικού Συμβουλίου που πήραμε στα χέρια μας, αποτελεί σήμερα για εμάς, την οικογένειά του, την ύψιστη αναγνώριση για τις υπηρεσίες του από τη θέση του Δημάρχου, για την αγάπη του προς την πόλη, προς το Ρέθυμνο. Αυτός είναι και ο λόγος που η οικογένεια παρευρίσκεται σήμερα εδώ σύσσωμη, πολυπληθής, δακρυσμένη αλλά υπερήφανη.
Πριν από ένα μήνα, όπως προανέφερα, πληροφορηθήκαμε από τον πατέρα μου ότι οριστικοποιήθηκε η ημερομηνία της σημερινής εκδήλωσης. Η χαρά αυτής της είδησης έσβησε απότομα λίγες ώρες αργότερα με το ατύχημα που εν τέλει του στοίχισε τη ζωή.
Παρόλα αυτά σήμερα βρισκόμαστε εδώ, για να τον τιμήσουμε για την μακρόχρονη προσφορά του στην πόλη που αγάπησε και συνέδεσε με την πορεία της ζωής του.
Σε ένα από τα πολλά όμορφα κείμενα που γράφτηκαν τις επόμενες μέρες από τον θάνατό του, έγραψε κάποιος ότι ο πατέρας μου είναι από τις περιπτώσεις όπου ο ευεργέτης αγάπησε περισσότερο τους ευεργετηθέντες απ ότι εκείνοι αυτόν. Δεν ήταν όμως έτσι ακριβώς. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου μέχρι και τα τελευταία δύσκολα χρόνια των δικαστικών του αγώνων, όπου προσπαθούσε να αποδείξει ότι δεν είναι ελέφαντας, ένα από τα πράγματα που τον κράτησαν δυνατό ήταν οι καθημερινές εκδηλώσεις αγάπης του απλού κόσμου και της πίστης τους στην αθωότητά του. Και αυτά τα τελευταία χρόνια τα μετρώ περισσότερο,διότι τότε ήταν ένας απλός πολίτης χωρίς αξίωμα και εξουσία. Η αγάπη που έδωσε απλόχερα στην πόλη του Ρεθύμνου του επεστράφη από την συντριπτική πλειοψηφία των Ρεθεμνιωτων.
Τίποτα δεν του χαρίστηκε του μπαμπά. Ούτε καν η βιολογική ζωή του. Πάλεψε από πολύ νέος μέχρι τέλους ακόμα και γι αυτό. Και εμείς, η οικογένειά του, ως φυσικοί συνοδοιπόροι του ζήσαμε από κοντά όλο τον αγώνα του, τις λύπες, τις αγωνίες αλλά και τις χαρές που αυτός ο αγώνας είχε ως αποτέλεσμα.
Η αγωνία και το άγχος για τον μπαμπά δεν τελείωναν ποτέ, αλλά είχε αυτό το σπάνιο χάρισμα να καταφέρνει πάντα να μας καθησυχάζει. Όχι με σοφιστείες, αλλά με επιχειρήματα, όπως έκανε και στον δημόσιο βίο του.
Ζούσαμε με έναν άνθρωπο που δούλευε 16 με 18 ώρες την ημέρα και την μία ώρα που ξάπλωνε το μεσημέρι για να ξεκουραστεί διόρθωνε γραπτά αρχαίων ελληνικών από το φροντιστήριο. Παρόλα αυτά κατάφερνε να μην είναι απών από την οικογένειά του. Έχω εκατοντάδες όμορφες αναμνήσεις από τα παιδικά και νεανικά μου χρόνια με τον πατέρα μου.
Ήταν πάντα δίπλα μας, πατέρας, σύζυγος, αδερφός, παππούς να βοηθήσει, να συμβουλέψει χωρίς να δείχνει ίχνος αυθεντίας, να αστειευτεί με το ιδιαίτερο χιούμορ του. Ακόμα και στις κακές στιγμές μας ήταν δίπλα μας, υποστηρικτικός, χωρίς να μας επικρίνει.
Μα πάνω απ όλα ήταν πάντα ένα παράδειγμα προς μίμηση με τις πράξεις του. Μας έμαθε να είμαστε ταπεινοί, να υπολογίζουμε το χρήμα ως μέσο και όχι ως αυτοσκοπό, να αγαπάμε τη φύση και το κυριότερο ακόμα να αγαπάμε τον άνθρωπο και να μην είμαστε μνησικακοι. Δύσκολα χαρακτηριστικά που ίσως δε σου εξασφαλίζουν το ευ ζην με την έννοια που έχει λάβει στους άγριους καιρούς που ζούμε, αλλά είναι τα εφόδια για να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι και να γαληνεύει η ψυχή μας. “Γεννήθηκα όχι για να μισώ, αλλά για να αγαπώ” ο στίχος αυτός του Σοφοκλή δεν ήταν τυχαία από τους αγαπημένους του. Αυτή την κληρονομιά μας άφησε.
Αν καταφέρουμε να μπολιάσουμε τα παιδιά μας με ένα κλαδί από το δέντρο της αγάπης και της ενσυναίσθησης που φύτεψε, θα έχουμε βάλει κι εμείς ένα λιθαράκι σε αυτό το ωραίο οικοδόμημα που έχτισε στα 82 χρόνια της ζωής του.
Ξέρω ότι δε μας ακούει τώρα, αλλά είμαι σίγουρος ότι θα ήθελε να ξέρει ότι τις αγκινάρες που θα κόβαμε μαζί το Σάββατο, πήγαμε με τη μαμά και την Ίλια και τις κόψαμε.
Σε αγαπώ μπαμπά."
ΟΜΙΛΙΑ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΡΕΘΥΜΝΟΥ ΓΙΩΡΓΗ ΜΑΡΙΝΑΚΗ
Κυρίες και Κύριοι
Αγαπητές φίλες και φίλοι
Aπόψε λείπει από τη συντροφιά μας, ο πρωταγωνιστής. Είχαμε σχεδιάσει μαζί την αποψινή τελετή και είχαμε μοιραστεί την ικανοποίηση της προοπτικής να σμίξει ξανά με φίλους και συνεργάτες, με Ρεθυμνιώτες που συμμερίστηκαν το όραμα του και το υποστήριξαν, στην καρδιά της πόλης που αγάπησε και αγωνίστηκε για την πρόοδο της.
Περισσότερο κι από την αξία της αναγνώρισης και της απόδοσης τιμής στο συνολικό του έργο από το Δήμο, τον συγκινούσε η δυνατότητα της συλλογικής περιήγησης στην πολύχρονη διαδρομή του στην Τοπική Αυτοδιοίκηση που, χρονικά, κατέλαβε τα πιο δημιουργικά του χρόνια.
Την οδύνη της απουσίας του, απαλύνει η συνειδητοποίηση της απώλειας μόνον της φυσικής του παρουσίας. Γιατί η ύπαρξη του, παραμένει ζωντανή στο συλλογικό υποσυνείδητο. Το αποτύπωμα του Δημήτρη Αρχοντάκη στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του Ρεθύμνου είναι ισχυρό, ορατό και ανεξίτηλο. Αντανακλάται στα γραπτά του κείμενα, στα έργα που σχεδίασε με στρατηγική, ενδελεχή μελέτη, γνώση, πάθος, αγάπη για τον τόπο, μεθοδικότητα, τόλμη και διεκδικητική δύναμη.
Γι’ αυτό το έργο θα σας μιλήσω. Αλλά και για τον άνθρωπο πίσω από αυτό. Από τη σκοπιά ενός Δημάρχου που παρέλαβε το έργο του, το συνέχισε κι ελπίζω το εμπλουτίζει διαρκώς.
Θα χρειάζονταν πολλές ώρες, αν όχι μέρες για να αναφερθεί κανείς λεπτομερώς στις επιμέρους διαστάσεις και την ευρύτητα αυτού του έργου, στην επιρροή του στη ζωή και την καθημερινότητα των πολιτών αλλά και στη συνολική αναπτυξιακή εξέλιξη του Ρεθύμνου.
Άλλωστε η κα Κελέκη, η πρώην Διευθύντρια Τεχνικών Υπηρεσιών και Πολεοδομίας του Δήμου και στενή συνεργάτιδα του Δημήτρη Αρχοντάκη επί σειρά ετών, θ’ αναφερθεί αμέσως μετά στα σημαντικότερα έργα του, αυτά που άλλαξαν κυριολεκτικά τη φυσιογνωμία και λειτουργικότητα του Ρεθύμνου, ενταγμένα στο τρίπτυχο «Πολιτισμός- Περιβάλλον- Τουρισμός» που για κείνον και για όλους μας τελικά, αποτελούσαν τους τρείς βασικούς πυλώνες ανάπτυξης του Ρεθύμνου.
Ο πυρήνας της δικής μου προσέγγισης εδράζεται κυρίως στο τι σημαίνει να είσαι Δήμαρχος. Έχοντας διανύσει χρονικά, λίγο παραπάνω από τη μισή, δημαρχιακή διαδρομή του τιμώμενου προκατόχου μου, μπορώ, επικαλούμενος τα βιώματα και την αποκτηθείσα εμπειρία, να μοιραστώ μαζί σας, τον κόπο και την αγωνία που συνοδεύουν πάντοτε το τιμητικό αυτό λειτούργημα, εφόσον ο φορέας του το υπηρετεί με την απαιτούμενη αφοσίωση και συνείδηση.
Για τον Δημήτρη Αρχοντάκη, ο ρόλος του Δημάρχου, δεν εξαντλούνταν στις αρμοδιότητες που ορίζονταν στα εγχειρίδια της Πολιτικής Επιστήμης, του Συντάγματος και του Κώδικα Λειτουργίας Δήμων και Κοινοτήτων. Ήταν ευθύνη ζωής, ήταν τρόπος ζωής. Μια ευθύνη που δεν επέτρεπε εφησυχασμό, συμβιβασμό ή παραίτηση. Ένας τρόπος ζωής που κυριεύει όλη την ύπαρξη, την καθορίζει, θέτει αυστηρές προτεραιότητες, επιβάλλει προσήλωση, εμπνέει αγώνες, απαιτεί θυσίες, επιστρατεύει δυνάμεις και διατηρεί σε μόνιμη εγρήγορση τη σκέψη που μετουσιώνεται σε άμεση και γόνιμη δράση.
Ο Δήμαρχος είναι μονίμως ανήσυχος. Αγωνιά, παρακολουθεί τις εξελίξεις, ενημερώνεται, δημιουργεί δυναμικά δίκτυα συνεργασιών, τα συντηρεί με την αξιοπιστία και την αποτελεσματικότητά του, τα εμπλουτίζει με νέα, παραγωγικά μέλη, δίνει καθημερινά την προσωπική του μάχη με το χρόνο, που είναι εξ ορισμού ανίκητος.
Ο Δημήτρης Αρχοντάκης, δεν έπαψε ποτέ ν’ ανησυχεί ούτε είχε ανάγκη τον τίτλο του Δημάρχου για να συνεχίσει να νοιάζεται, βαθιά και αληθινά, για το Ρέθυμνο. Ήταν πάντοτε παρών στις μικρές και μεγάλες στιγμές του Ρεθύμνου αφού με το έργο του εν πολλοίς τις προκάλεσε.
Και μετά την ανάληψη από εμένα και τους συνεργάτες μου της ευθύνης του Δήμου, συνέχισε να παρακολουθεί την επικαιρότητα, είχε τεκμηριωμένη άποψη για κάθε σημαντικό θέμα αφού εκ πεποιθήσεως πάντα ανέτρεχε στις πρωτογενείς πηγές για να αντλήσει γνώση. Η ματιά του ήταν διεισδυτική, η θέαση του πανοραμική. Με πρώτιστο ενδιαφέρον το Δήμο, παρακολουθούσε παράλληλα και τις διεθνείς εξελίξεις, και διατηρούσε μέχρι τις τελευταίες ημέρες της ζωής του ζωηρό ενδιαφέρον για τα γεωστρατηγικά θέματα της ευρύτερης περιοχής .
Ήταν αδιανόητο για κείνον ότι μπορεί κανείς να σχεδιάζει το μέλλον χωρίς να προεκτιμά τους κινδύνους και να υπολογίζει τις ενδεχόμενες εξελίξεις και τις προοπτικές του. Τα λέμε αυτά ακριβώς για να τονίσουμε τις ικανότητές του που δεν εξαντλούνταν μόνον στην ορθή αποτύπωση και αξιολόγηση των κρίσιμων θεμάτων, αλλά και τον οδηγούσαν σε πρωτοβουλίες και δράσεις, που ουσιαστικά διαμόρφωναν την επιτυχή κατάληξή της.
Το έχω ξαναπεί, πως ήταν μόνος του ΜΙΑ ΣΧΟΛΗ. Μια Σχολή σκέψης, μεθοδικότητας, επιδεξιότητας. Και το Ρέθυμνο ήταν τυχερό που, σε δύσκολες εποχές, ο Δημήτρης Αρχοντάκης, το κατηύθυνε σαν Καράβι , στο Λιμάνι της Ανάπτυξης και της Ευημερίας.
Πίστευε στο Ρέθυμνο και τις προοπτικές του, όχι ως τοπικιστής Δήμαρχος αλλά ως ορθολογιστής Τεχνοκράτης, που ανακαλύπτει τις κρυμμένες δυνατότητες του τόπου μας και τις μετουσιώνει σε δυναμική εξέλιξη.
Προφανώς κι εκείνος, όπως και όλοι μας, έκανε λάθη και του ξέφυγαν ζητήματα που θα ήθελε να έχουν αποφευχθεί. Κανείς όμως ποτέ δεν αμφισβήτησε τις Επιτελικές και Ηγετικές του δυνατότητες ούτε την αποτελεσματικότητά του στην επιτυχή διαχείριση των μεγάλων θεμάτων που κλήθηκε να διαχειριστεί.
Και για να γίνω πιο σαφής: Ας αναλογιστούμε μαζί το Ρέθυμνο χωρίς Πανεπιστήμιο, με εγκαταλελειμμένο ή αλλοιωμένο το Ιστορικό του Κέντρο και αθωράκιστη την πόλη απέναντι στα πλημμυρικά και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα. Αυτά αλλά και πολλά άλλα επιτεύγματα του, που η κ. Κελέκη θα αναφέρει ήταν ενταγμένα στο όραμά του που είχε συνοχή και συνέχεια. Αρκεί να ανατρέξει κανείς στα πολυσέλιδα και καλά τεκμηριωμένα υπομνήματα του, τις γραπτές εισηγήσεις του, τα έντυπα και το βιβλίο του το 1972 μέχρι το 2002, το 2005 αλλά και μέχρι την πρόσφατη αρθρογραφία του στον τοπικό Τύπο για τα μεγάλα και κρίσιμα ζητήματα του Ρεθύμνου, για να διαπιστώσει τη συγκρότηση και την εξελικτική αλληλουχία της σκέψης του, τη μεθοδολογία, την αδιαμφισβήτητη επιχειρηματολογία, την ευρυμάθεια, τη σύγχρονη αντίληψη αλλά, κυρίως, τη μελλοντική προοπτική. Συχνά επαναλάμβανε στον προφορικό και γραπτό του λόγο, την ανάγκη να ληφθεί υπόψη στο στρατηγικό σχεδιασμό η μέριμνα για τις μελλοντικές ανάγκες του Ρεθύμνου. Όλα τα έργα που υλοποίησε αλλά κι εκείνα που οραματίστηκε αλλά δεν ευδοκίμησε η εκτέλεσή τους, διαπνέονται από την φιλοσοφία της ανταπόκρισής τους στις επιταγές του μέλλοντος. Αγωνίζονταν να εγκιβωτίσει το παρόν, στο μέλλον. Να διασφαλίσει την ετοιμότητα του Ρεθύμνου στις προκλήσεις που διέβλεπε ότι θα τεθούν, στις ανάγκες που προέβλεπε ότι θα δημιουργηθούν, στο αύριο που αγωνίζονταν να ανιχνεύσει και να εντοπίσει τις άγνωστες πτυχές του.
Η αγωνία του για το μέλλον του Ρεθύμνου αλλά και η συγκρότηση της σκέψης του είναι έκδηλες στο «Ενημερωτικό υπόμνημα για τις επενδυτικές δυνατότητες στην πόλη του Ρεθύμνου» που κατέθεσε το 2002 σε εν δυνάμει επενδυτές, στο πλαίσιο ημερίδας που διοργάνωσε ο Δήμος με προσκεκλημένους επιχειρηματίες απ’ όλη τη χώρα, όπου συμπύκνωσε σε 10 σελίδες, με τεκμηριωμένα επιχειρήματα, έγκυρα στατιστικά στοιχεία, τις αναπτυξιακές δυνατότητες του Ρεθύμνου και κατέθετε τις πρωτοποριακές προτάσεις του προκειμένου να προσελκύσει το επιθυμητό επενδυτικό ενδιαφέρον:
Γήπεδα Γκόλφ στην περιοχή Μαρουλά, «Αθλητικό - Αθλιατρικό κέντρο με προδιαγραφές ολυμπιακών διαστάσεων για την άσκηση αθλητών απ’ όλη την Ευρώπη ακόμη και κατά τα διάρκεια του χειμώνα, το οποίο θα υποστηρίζονταν από τις Ιατρικές Σχολές της Κολωνίας και του Ηρακλείου Κρήτης, στην ίδια περιοχή, «Χωριό Χειμερινής Διαμονής για την Τρίτη Ηλικία» σε διαθέσιμο δημοτικό χώρο, «Αρχαιολογικό - Μυθολογικό πάρκο ‘Mytho – Land’ ή ‘Mino-Land’, που θα παρουσιάζει με σύγχρονα τεχνολογικά μέσα την ιστορική διαδρομή της Κρήτης, με τη σύμπραξη της Αρχαιολογικής Σχολής του Π.Κ και τη συνδρομή ελλήνων και ξένων επιστημόνων, «Φυτολογικό Πάρκο» που θα αναδείκνυε τον φυτικό πλούτο του νησιού, Υπόγεια Γκαράζ, Εκθεσιακό - Συνεδριακό Κέντρο», «Μονάδα Υγείας και Κρητικής Διατροφής», συνέθεταν ένα πλέγμα προτάσεων, καινοτόμων για την εποχή τους, που ενέπλεκαν την Επιστήμη με τον Πολιτισμό, το Περιβάλλον και τον Τουρισμό.
Αν αναλογιστούμε πως αυτές οι προτάσεις διατυπώθηκαν δέκα εννέα χρόνια πριν, θα συνειδητοποιήσουμε την πρωτοποριακή ματιά του Δημήτρη Αρχοντάκη και την πολυεδρικότητα του οράματός του.
Δεν του αρκούσε η χωροταξική θέση του Ρεθύμνου στο κέντρο της Κρήτης. Ήθελε να το μεταμορφώσει σε κέντρο της Μεσογείου. Σε μια πόλη ελκυστική, φιλόξενη, λειτουργική, για κατοίκους κι επισκέπτες, σ’ ένα τόπο που οι πολλές δυνατότητες του φυσικού του περιβάλλοντος και του ανθρώπινου δυναμικού του, θα συμπορεύονταν με αρμονία και ισορροπία.
Επέμενε στην ισόρροπη ανάπτυξη. Μιλούσε συχνά για εξισορρόπηση των αναπτυξιακών τομέων ώστε η εξέλιξη του ενός να μην εξωθεί σε ατροφία και υποβάθμιση τον άλλο, όπως για παράδειγμα συνέβη με την τουριστική ανάπτυξη που αποθάρρυνε την ενασχόληση με τον πρωτογενή τομέα.
Στο βιβλίο του «Το Ρέθυμνο του Μέλλοντος», που εξέδωσε το 2005, ανήσυχος για τη διαφαινόμενη οικονομική κρίση, και τη διαπιστωμένη πτωτική τάση των ποσοτικών δεικτών Τουρισμού, αναγνωρίζει κανείς τη διορατικότητά του που επιβεβαιώνεται στον ίδιο του το λόγο: «βλέποντας τον ορίζοντα της χώρας μας να σκοτεινιάζει και ακούγοντας τις πρώτες υπόκωφες βροντές», θα μιλήσω μια και «…δεν θα μπορούσα να σωπάσω βλέποντας το κακό να προχωρεί προς τους πολίτες» λέει χρησιμοποιώντας τα λόγια του Σοφοκλή.
Σε αυτό το βιβλίο, που με τόση προνοητικότητα συνέγραψε, παραθέτει πλούτο στατιστικών στοιχείων και προτάσεων, για να κάνει το Ρέθυμνο το αναγκαίο «αναπτυξιακό άλμα». Από τις πρώτες κιόλας σελίδες του, με τόλμη και χωρίς να μασάει τα λόγια του καλεί τους Έλληνες και τους Ρεθυμνιώτες να απεγκλωβιστούν από την «αφελή», όπως την αποκαλεί, «αισιοδοξία και μακαριότητα τους, να συνειδητοποιήσουν την εμφανή χαμηλή ανταγωνιστικότητα της χώρας στον αδυσώπητο και ταχύτατα εξελισσόμενο διεθνή ανταγωνισμό και να αφήσουν τις στενόκαρδες και αντιαναπτυξιακές μικροκομματικές και μικροπροσωπικές πρακτικές όταν πρόκειται για την ανάπτυξη του Ρεθύμνου».
Λέγοντας «πικρές αλήθειες» για την, διαχρονικά επιχειρούμενη εκ μέρους των Κυβερνήσεων, εργαλειακή διαχείριση των αναπτυξιακών κεφαλαίων της χώρας προκειμένου να ικανοποιήσουν κομματικές ανάγκες, αποκαλώντας τον κρατικό μηχανισμό «άθροισμα αναρίθμητων μικρών και μεγάλων προσωπικών φέουδων», καταγγέλλοντας «το συνδυασμό υπαλληλικής φεουδαρχίας, θεσμικής γραφειοκρατίας και όχι σπάνια διαφθοράς» και, τέλος, την εκούσια υποταγή των πολιτών σε μικροκομματικά συμφέροντα και προσωπικές επιδιώξεις, θέτει το ζωτικό δίλημμα: «επιτυχία ή οπισθοδρόμηση;» Ερώτημα διαχρονικά επίκαιρο, αλλά ιδιαίτερα επιτακτικό σήμερα αφού η κρίση της πανδημίας, μας εξωθεί όλους σε επαναξιολόγηση και ανακατάταξη των αξιών και των προτεραιοτήτων μας, ακόμη και στην αλλαγή του αξιακού μας κώδικα ενώ ανέδειξε την αναγκαιότητα αναδιάρθρωσης βασικών δομών και επιλογών μας, όπως το δημόσιο σύστημα υγείας η απελευθέρωση του δημόσιου χώρου για την εξυπηρέτηση των πραγματικών ανθρώπινων αναγκών.
Σήμερα πλέον, η κάθε μας επιλογή, έχει μια επιπλέον βαρύτητα αφού μπορεί να καθορίσει το παρόν και να υποθηκεύσει ή να διασφαλίσει το μέλλον όχι μόνον το δικό μας αλλά όλης της κοινωνίας .
Ο Δημήτρης Αρχοντάκης λοιπόν δεν δίστασε να δοκιμαστεί και να θέσει εαυτόν στην κρίση του χρόνου και της ιστορίας, καταθέτοντας με παρρησία κι ευθύτητα τις σκέψεις του σε κείμενα , που γραφότανε στο περιθώριο του λιγοστού διαθέσιμου χρόνου που τους επέτρεπαν οι υπηρεσιακές του υποχρεώσεις δηλαδή τις πρώτες πρωϊνές ώρες. Γνώριζε καλά πως ένα στείρο, άγονο «κατηγορώ» προς πάσα κατεύθυνση, ούτε αποτελεσματικό είναι ούτε την πρόοδο υπηρετεί. Ήξερε και από τα πολλά προσωπικά του βιώματα καθ’ όλη τη δημαρχιακή του διαδρομή, πως είναι εύκολο ν’ ασκεί κανείς κριτική, αλλά δύσκολο να κάνει σοβαρές προτάσεις.
Αναγνωρίζοντας τον πρωταγωνιστικό ρόλο του Τουρισμού στη σταθερή και αειφόρο οικονομική και γενικότερη ανάπτυξη του Ρεθύμνου, είχε θέτει τις προϋποθέσεις της εξέλιξής του που είναι η αξιοποίηση και η ανάδειξη :
- Των περιβαλλοντικών και τουριστικών κεφαλαίων αφού «Η Κρήτη είναι το μπαλκόνι της Ευρώπης προς την Αφρική και τη Μέση Ανατολή» έλεγε,
- Των ιστορικών και πολιτισμικών κεφαλαίων: Την Παλιά Πόλη, το Ενετικό Λιμάνι, τη Φορτέτζα, τα απειράριθμα βυζαντινά, μεταβυζαντινά και βενετσιάνικα μνημεία, τη λαογραφία του Ρεθύμνου, τη ζωντανή της παράδοση με τη μουσική, το χορό και τα τραγούδια της.
- Των ξενοδοχειακών υποδομών
- Της ευρύτερης διεθνούς αναγνώριση Ρεθύμνου και
- Των ανθρώπων του.
Η Ανάπτυξη, σύμφωνα με τον Δημήτρη Αρχοντάκη είχε συγκεκριμένες τεχνικές προδιαγραφές που αποτυπώνονταν σε μεγάλα δημόσια και ιδιωτικά έργα και στην πολεοδομική ανασυγκρότηση του Ρεθύμνου:
Οφείλουμε να παραδεχτούμε με την ασφάλεια της χρονικής απόστασης πως οι κατατεθείσες το 2005 σε βιβλίο σκέψεις του Δημήτρη Αρχοντάκη, εκτός του ότι αποτυπώνουν την αναμφισβήτητη αγάπη του για το Ρέθυμνο έχουν μια προστιθέμενη αξία: Αποτελούν ένα χρήσιμο πολιτικό μεθοδολογικό εγχειρίδιο, ένα πολύτιμο έργο για κάθε αυτοδιοικητικό ή απλό πολίτη που νοιάζεται για το Ρέθυμνο . Μέσα από τις σελίδες του, αντιλαμβανόμαστε και κατανοούμε βαθύτερα τη φιλοσοφία που υιοθέτησε, τη στρατηγική που ακολούθησε για τα έργα που εκτέλεσε στο Ρέθυμνο αλλά και τη στόχευση, την οποία συμμεριστήκαμε και ενσωματώσαμε κι εμείς ως διάδοχος δημοτική αρχή, στον επακόλουθο αναπτυξιακό σχεδιασμό για το Ρέθυμνο, πιστοί στην αρχή της συνέχειας, της εμπιστοσύνης και του σεβασμού στο έργο του προκατόχου μας , αρχές που συνήθως δεν μας τις διδάσκει το κεντρικό πολιτικό σύστημα.
Αρκετά από αυτά που είχε οραματιστεί, πραγματοποιήθηκαν ή έχουν δρομολογηθεί να γίνουν στο άμεσο μέλλον:
- Η συνολική ανάπλαση της βόρειας παραλιακής ζώνης από το Λύκειο Ελληνίδων μέχρι το Περλ, και η αναβάθμιση των περιοχών που είναι οι τρεις είσοδοι της πόλης υλοποιήθηκαν.
- Το λιμάνι, για το οποίο είχε προβλέψει από το 2005 τη δυσκολία μεταφοράς του αλλά και την αναγκαιότητα της προστασίας του, είναι έτοιμο και ώριμο να ενταχθεί σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα.
- Η κατασκευή νέου ΒΟΑΚ, για τον οποίο τόσο επέμενε, δρομολογείται όπως με μεγάλη ικανοποίηση ακούσαμε τον Πρωθυπουργό να εξαγγέλει πρόσφατα.
- Η ανέγερση νέου Νοσοκομείου επίσης είναι ορατή ως προοπτική μετά και την παραχώρηση της απαραίτητης έκτασης από το Πανεπιστήμιο Κρήτης, την οποία προσφάτως ενέκρινε ο κ. Πρύτανης και η Σύγκλητος, προς μεγάλη ικανοποίηση της Ρεθυμνιώτικης κοινωνίας.
- Η αξιοποίηση του Φράγματος των Ποταμών σε συστήματα ύδρευσης -άρδευσης του Ρεθύμνου, είναι επίσης σε στάδιο υλοποίησης με μεγάλα έργα που εξασφαλίσαμε πρόσφατα
- Η συστηματική και επιτυχημένη προβολή του Ρεθύμνου ώστε να γίνει διεθνής τουριστικός πόλος έλξης, επιτεύχθηκε σε αξιοπρόσεκτο βαθμό. Συνεχίζουμε την επίμονη προσπάθεια επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου μέσα από την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών Τουρισμού.
Ουσιώδεις παρεμβάσεις που θεωρούσε και θεωρούμε οτι θα συμπληρώσουν τη δυνατότητα μετάβασης του Ρεθύμνου στο επόμενο και αναγκαίο επίπεδο ανάπτυξης είναι ακόμη ζητούμενες. Όπως το Αρχαιολογικό Μουσείο . Είναι θλιβερό το Ρέθυμνο να είναι η μοναδική πόλη, πρωτεύουσα Νομού και μάλιστα με τέτοιο μνημειακό πλούτο και αρχαιολογικά ευρήματα, που στερείται ενός αξιοπρεπούς Κεντρικού Αρχαιολογικού Μουσείου.
Άλλη ουσιωδέστατη έλλειψη είναι η ύπαρξη Συνεδριακών και Πολιτιστικών χώρων που θα δώσουν τη δυνατότητα στο Ρέθυμνο να φιλοξενήσει σπουδαία επιστημονικά και καλλιτεχνικά γεγονότα που θα συμβάλλουν και στην πνευματική ανύψωση του Ρεθύμνου αλλά λειτουργούν και αναγκαία προϋπόθεση για την επιμήκυνση της Τουριστικής περιόδου και την συνεχή λειτουργία της Π. Πόλης.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι οι δημόσιες παρεμβάσεις του στα τελευταία χρόνια αφορούσαν θέματα που ο Δήμος είχε ανακινήσει και προσέτρεξε πρόθυμος με τη γραφίδα του να υποστηρίξει ,με τη γνωστή του διαλεκτική μεθοδικότητα. Γιατί μπορεί το σώμα να ασθενούσε αλλά η πνευματική του διαύγεια ήταν αξιοζήλευτη μέχρι την τελευταία ημέρα της ζωής του.
Η πρώτη φορά που παρενέβη ήταν, όταν εγέρθηκε το ζήτημα της αξιοποίησης, του κτιρίου των Φυλακών, ο Προμαχώνας του Φρουρίου ή Ριβελίνο (RIVELLINO) κατά τους Ενετούς, το οποίο από το 1969, έτος κατάργησης των φυλακών του Ρεθύμνου που στεγάζονταν εκεί λειτούργησε με δικές του ενέργειες ως προσωρινό αρχαιολογικό μουσείο μέχρι που κρίθηκε ακατάλληλο λόγω σοβαρών στατικών προβλημάτων και έκτοτε είναι εγκαταλελειμμένο στη φθορά του χρόνου. Παρά τις επίμονες προσπάθειες και διεκδικήσεις μας, δυστυχώς δεν έχουμε καταφέρει, παρότι έχει ο Δήμος αποδεδειγμένα καταβάλλει το ήμισυ της αξίας του, να συνεννοηθούμε με το ΥΠΠΟ, ώστε να μας εγκρίνει την παραχώρηση χρήσης του για να γίνει, σύμφωνα με το σχεδιασμό του Δήμου, ένα μεσαίου μεγέθους συνεδριακό – πολιτιστικό κέντρο που θα προσέδιδε μια προστιθέμενη αξία και μια σοβαρή αναπτυξιακή ανάσα στην Παλιά Πόλη, συμβάλλοντας καθόλη τη διάρκεια του χρόνου στην επέκταση των δυνατοτήτων και δραστηριοτήτων της, προσελκύοντας επιστήμονες, ερευνητές κ.α. Όλα αυτά τα πρωτότυπα έγγραφα, που ανασύραμε από τα αρχεία του Δήμου και ταξινομήσαμε, αναζητώντας στοιχεία για να τεκμηριώσουμε το δίκαιο αίτημά μας , τα εγχειρήσαμε στον τ. Δήμαρχο, προκειμένου να συντάξει την τεκμηριωμένη, όπως πάντα, παρέμβαση του επ’ αυτού, και να τη θέσει στη διάθεση της κοινής γνώμης, μέσω δημοσιευμάτων που έκανε. Ελπίζω να εξελιχθεί το θέμα σύμφωνα με το σχεδιασμό μας, και τότε δικαιωματικά θα πρέπει αυτό το νέο Συνεδριακό – Πολιτιστικό Κέντρο που θα δημιουργηθεί στο κτίσμα του Προμαχώνα της Φορτέτζας, να έχει τιμής ένεκεν το όνομα του Δημήτρη Αρχοντάκη.
Η δεύτερη φορά που παρενέβη ήταν πάλι λίγες ημέρες πριν την αποδημία του, όταν τεκμηρίωσε την άποψή του για την εξαρχής κατασκευή νέου Αμφιθέατρου στο Πανεπιστήμιό μας, αντί την αποπεράτωση της εγκαταλελειμμένης επί τόσα χρόνια παλαιάς κατασκευής. Δε θα πω περισσότερα και εύχομαι να μη χρειαστεί να το κάνω ούτε στο μέλλον, απλά χαιρετίζω την πρόσφατα εκφρασθείσα διάθεση της Συγκλήτου να τεθούν και οι δύο λύσεις στον ανταγωνιστικό διάλογο.
Γενικά τον τιμώμενο τον συγκινούσε και τον συνήγειρε οποιοδήποτε θέμα σχετικό με το Πανεπιστήμιο μας, το οποίο, μαζί με το Πολυτεχνείο θεωρούσε οτι θα έπρεπε να λειτουργούν ως «στρατηγεία ανάπτυξης» για όλη την Κρήτη
Αναμφισβήτητα η συμβολή του σε αυτή τη σπουδαία κατάκτηση του Ρεθύμνου ήταν καταλυτική. Κατάφερε μαζί με άλλους φωτισμένους συντοπίτες μας, να εμπνεύσουν όλους τους Ρεθεμνιώτες να στηρίξουν την ίδρυση του Πανεπιστημίου με διεκδικήσεις και γενναιόδωρες δωρεές σε γη και χρήμα, να κάνουν το Πανεπιστήμιο προσωπική τους υπόθεση. Προκύπτει από τη σύνθεσή τους,ότι στις επιτροπές σχεδιασμού και διεκδίκησης, παραμερίζονταν όλες οι πολιτικές και ιδεολογικές διαφορές και οι συνομιλητές συνεργάζονταν για τον μεγάλο κοινό στόχο. Είχε βέβαια τη τύχη να συνεργαστεί και να συνεγείρει άξιους Ρεθεμνιώτες που διέπρεπαν στις Επιστήμες και το Επιχειρείν και έτσι το αρχικά ανέφικτο εγχείρημά τους να ιδρυθεί το Πανεπιστήμιο Κρήτης με έδρα το Ρέθυμνο, να στεφθεί με επιτυχία παρά την αποψίλωση σχολών που υπέστη και τη σφοδρή αντίσταση του Ηρακλείου. Κάποτε θα πρέπει να ειπωθεί η ιστορία του Πανεπιστημίου μας και οι διαρκείς αγώνες που χρειάστηκαν αλλά και χρειάζονται για την ενδυνάμωση και περαιτέρω ανάπτυξή του. Θα είναι άλλο ένα τιμητικό μνημόσυνο και για τον τιμώμενο αλλά και άλλους πολλούς που δεν ξέρομε καν τη συμβολή τους. Πάντως, και συγκρατήστε τη χρονολογία, ο Γεώργιος Δρανδάκης από το 1976 είχε γράψει ότι θα ήταν πολύ άδικο να μην τιμηθούν ο Δημήτρης Αρχοντάκης και ο Γ.Κουρμούλης για την τεράστια συμβολή τους στην ίδρυση και την εξέλιξη του Πανεπιστημίου.
Ο Δημήτρης Αρχοντάκης όμως δεν έπαψε ποτέ να είναι συγχρόνως ένας φωτισμένος δάσκαλος. Όχι μόνον στους μαθητές του φροντιστηρίου του αλλά και σε συναδέλφους του της Αυτοδιοίκησης. Πρόθυμα μοιραζόταν το απόσταγμα της γνώσης και των εμπειριών του. Πάντοτε είχε κάτι καινούριο να πει, καλοζυγισμένο, φιλτραρισμένο από τη λογική και την οξυδέρκεια του, ενδεδυμένο με την ευγένεια που τον χαρακτήριζε. Όχι μόνον δίσταζε αλλά επιδίωκε να γίνει και μαθητής. Σέβονταν τη γνώση και την κατάρτιση του άλλου, διψούσε να μάθει, να ενημερωθεί να αποκτήσει επαρκή εικόνα του κάθε επιστημονικού πεδίου ώστε να λάβει τις κατάλληλες, ωφελιμότερες για το σχεδιασμό και τα έργα του αποφάσεις.
Τρυγούσε σαν ακούραστη μέλισσα τα άνθη της γνώσης από όποια πηγή κι αν προέρχονταν: από τους συνεργάτες του, τους ειδικούς επιστήμονες, τους απλούς ανθρώπους της διπλανής πόρτας που τον επισκέπτονταν και συνομιλούσαν μαζί του.
Για κείνον η γνώση ήταν δύναμη, προϋπόθεση και συνθήκη ποιοτικής ζωής. Δεν άφηνε τίποτε στην τύχη. Ούτε του χαρίστηκε ποτέ τίποτα. Ήξερε πως ο δρόμος για τη δημιουργία και την επιτυχία, ουδέποτε ήταν εύκολος ή ασφαλής: απαιτούσε μόχθο, επίμονη προσπάθεια, μελέτη, φαντασία, ανάληψη ευθύνης. Είχε έγκαιρα συνειδητοποιήσει ότι τίποτα δεν θα μπορούσε να επιτύχει χωρίς να ενσωματώσει στη μεθοδολογία του την ειλικρινή δημόσια διαβούλευση. Γιατί πώς αλλιώς θα κατάφερνε να πείσει τους Ρεθεμνιώτες που δεν είχαν ασκηθεί στην υπομονή, να συναινέσουν και να αποδεχθούν την οικονομική επιβάρυνση των επιχειρήσεών τους, την όχληση και την εκτεταμένη αναστάτωση που προκάλεσαν στην καθημερινότητα τους, επί πολλούς μήνες, τα έργα ανάπλασης της Παλιάς Πόλης. Προηγήθηκαν απειράριθμες συνελεύσεις και δημόσιες συζητήσεις με εκπροσώπους του ντόπιου επιχειρηματικού και εμπορικού κλάδου, με κατοίκους του Ιστορικού κέντρου, με εκπροσώπους των Υπουργείων Πολιτισμού και ΠΕΧΩΔΕ, του ΕΟΤ, της Περιφέρειας και πολλών άλλων κεντρικών θεσμικών φορέων, τους οποίους ενέπλεξε στην προγραμματική σύμβαση για την Παλιά Πόλη προκειμένου να συστρατευτούν άπαντες οι αρμόδιοι και οι ενδιαφερόμενοι στο σημαντικό αυτό εγχείρημα.
Ο Δημήτρης Αρχοντάκης διέθετε όλες τις απαιτούμενες ικανότητες, τη γνώση, την εμπειρία, την ευφυΐα, την έμφυτη ευγένεια, την ισχυρή και συνάμα ελκυστική προσωπικότητα, την ικανότητα να εμπνέει το σεβασμό και την εμπιστοσύνη, την πειθώ, την αποφασιστικότητα και τη μεταδοτικότητα για να κάνει μια επιτυχημένη ακαδημαϊκή ή και πολιτική καριέρα. Δεν επέλεξε καμία από τις δυο, παρότι από τα πρώτα κιόλας χρόνια της δημαρχιακής του διαδρομής, διαφάνηκαν τα προσόντα του, σαφώς ενισχυμένα από την υψηλή εγκύκλια μόρφωση του, την εργατικότητα και την αποτελεσματικότητα του. Συνειδητά αφιερώθηκε στο Δήμο μας.
Συνήθως όλοι μιλούν μόνο για το έργο ενός Δημάρχου, ιδιαίτερα μάλιστα όταν αυτό έχει τόσο ευδιάκριτο, θετικό αποτύπωμα στον τόπο του, όπως του τιμώμενου. Υπάρχει όμως παράλληλα και ο Άνθρωπος που έχει ανάγκες, αδυναμίες, υποχρεώσεις, αλλά και μια οικογένεια, και παιδιά, των οποίων συχνά αγνοείται η συνεισφορά τους.
Η οικία του Δημήτρη Αρχοντάκη ήταν διαρκώς και από πολλούς προσπελάσιμη, καθημερινά. Εργαζόμενους, συναδέλφους του, φίλους, συγγενείς. Χωρίς ωράριο, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι ώρες κοινής ησυχίας και ανάπαυσης . Κι η οικογένεια του ήταν πάντα εκεί, πρόθυμη να υποδεχθεί, να καλωσορίσει, να συντροφεύσει την ώρα της αναμονής, να ξεπροβοδίσει. Αδιαμαρτύρητα, αγόγγυστα για αυτή την ακούσια μα εν πολλοίς επιτρεπόμενης παραβίαση της ιδιωτικότητας, που πλέον έμοιαζε με φυσική και αυτονόητη αφού ο χρόνος του Δημάρχου, είναι πάντα λίγος και ανεπαρκής για την εξυπηρέτηση των υποχρεώσεων του. Τα παιδιά του μεγάλωσαν πλάι σ έναν πατέρα που θαύμαζαν όλοι, ικανό, εργατικό και δημιουργικό αλλά που δεν μπορούσαν να χαρούν όσο θα ήθελαν αφού τον μοιράζονταν με ολάκερη την πόλη. Ευτυχώς, υπήρχε δίπλα του μια αφοσιωμένη σύζυγος και καλή και άξια μητέρα, η σύντροφος της ζωής του Αργη Ανδρουλιδάκη – Αρχοντάκη που υπερκάλυπτε το κενό της επιβεβλημένης απουσίας του, προσφέροντας αφειδώλευτα την ασφάλεια, την αγάπη, τη στήριξη και την διαρκή παρουσία που χρειάζονταν για να γίνουν οι σημερινοί επιτυχημένοι σε όλους τους τομείς, πολίτες και άνθρωποι.
Αλλά και Το ψυχικό κόστος ενός Δημάρχου, είναι επίσης αποσμέτρητο. Μόνον όσοι βιώνουν την πρόκληση της εξισορρόπησης του δημοσίου συμφέροντος και του κοινού καλού με τις προσωπικές ανάγκες αλλά και τις ατομικές επιδιώξεις των πολιτών, που συχνά εκδηλώνονται επιτακτικά, χωρίς να διακυβευτούν, να κλονιστούν και να διαρρηχθούν σχέσεις ζωής , φιλικές, επαγγελματικές ή ακόμη και συγγενικοί δεσμοί, μπορούν να καταλάβουν το βαθμό δυσκολίας και το ψυχικό σθένος που απαιτείται για να τη διατήρηση εύθραυστων ισορροπιών και πόσο απαιτητική και ψυχοφθόρα είναι κάθε φορά μια επιλογή η οποία εξ ορισμού φέρει στον πυρήνα της την απόρριψη κάποιων άλλων.
Όσο για το βιολογικό κόστος, ο αείμνηστος Δήμαρχος Ρεθύμνης, παρότι δεν συνήθισε να μεμψιμοιρεί ούτε να μετανιώνει, έλεγε συχνά ότι εξάντλησε τα βιολογικά του αποθέματα, ότι τα σπατάλησε, με αποτέλεσμα να δυσκολεύεται να διαχειριστεί οργανικά τις περιπέτειες της υγείας του. Ο λιγοστός ύπνος, η διαρκής εγρήγορση, το άγχος, διαρκείς και έντονες συναισθηματικές εναλλαγές ανησυχίας και ικανοποίησης, απογοήτευσης και ευχαρίστησης, πληρότητας και ανεπάρκειας, επιτυχίας και ήττας, αποσυντονίζουν το βιολογικό σύστημα, προκαλώντας μη ανατρέψιμες φθορές.
Όσο κι αν ακουστεί οξύμωρο, επιτρέψτε μου να σας διαβεβαιώσω ότι η ζωή του Δημάρχου είναι ένας δρόμος μοναχικός. Ακόμη κι αν ευτυχήσει να έχει καλούς συνεργάτες, ικανούς δραστήριους, δοτικούς, πρόθυμους να υπερασπιστούν δύσκολες επιλογές και να συμμεριστούν απαιτητικά οράματα ο Δήμαρχος είναι μόνος, τη κρίσιμη ώρα των μεγάλων αποφάσεων, την ώρα της ανάληψης ευθύνης, ακόμη και όταν δεν του αναλογεί εξ ολοκλήρου ή και καθόλου, αλλά ως πολιτικός προϊστάμενος ή ως επικεφαλής, οφείλει να την αναλάβει προσωπικά. Κανείς και τίποτα δεν μπορεί να του εγγυηθεί την επιτυχία και ασφάλεια του, να του διασφαλίσει το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα της επιλογής του. Από την ημέρα της εκλογής του μέχρι και το τέλος της ζωής νοιώθει ότι είναι φορέας ενός απαιτητικού φορτίου, που τον υποχρεώνει να παρεμβαίνει όποτε αισθάνεται χρήσιμος. Και το έκανε ο τιμώμενος μέχρι και τις τελευταίες ημέρες της ζωής του .
Ο εκλιπών λοιπόν το γνώριζε καλά μια και είχε και εκείνος τη μοίρα σπουδαίων πολιτικών ανδρών της χώρας μας. Διέγραψε μεν μια αξιοζήλευτη, από άποψη παραγόμενου έργου αυτοδιοικητική διαδρομή, αλλά και βίωσε και την αδικία και την αγνωμοσύνη, καθώς και μια πολύχρονη, εξουθενωτική δικαστική περιπέτεια από την οποία βγήκε μεν ηθικά νικητής, αλλά με μεγάλο κόστος για την ψυχική και βιολογική του υγεία.
Μακάρι ο τιμώμενος να ήταν απόψε κοντά μας. Μας λείπει ο λόγος του. Θα ήταν πολύ σημαντικό να τον ακούγαμε να λέει με τη δική του σοφία, την κατασταλαγμένη εμπειρία και τη βαθιά γνώση, την άποψή του για το πώς θα κάνουμε σταθερό βηματισμό στο μέλλον, το μετέωρο βήμα μας μέσα σε τούτη την πρωτοφανή κρίση,. Πώς θα παραμείνουμε συγκροτημένοι, αποφασισμένοι, ενωμένοι και με τις κεραίες μας διαρκώς αναπεπταμένες για να γίνουμε ασφαλείς γέφυρες κι αξιόπιστοι εγγυητές του μέλλοντος των παιδιών μας.
Η μόνη σκέψη που μας χαροποιεί είναι ότι πρόλαβε να νοιώσει την ικανοποίηση της αναγνώρισης και αποδοχής του έργου του από το σύνολο του Δημοτικού Συμβουλίου και της πρόθεσης όλων των μελών του ανεξαρτήτως πολιτικών αφετηριών να του αποδώσουμε την οφειλόμενη τιμή όσο ήταν εν ζωή.
Αν βρίσκονταν σήμερα εδώ θα δέχονταν ως αντίδωρο για την προσφορά του στο Ρέθυμνο, την αυθεντική αγάπη, το θαυμασμό και την εκτίμηση που άξιζε, από όλους μας.
Η ζωή όμως πάντοτε μας ξεπερνά. Αυτό που όμως που δύσκολα θα ξεπεραστεί, είναι η παρακαταθήκη του στο Ρέθυμνο. Θα την τιμούμε εσαεί, όπως κάνουμε κι απόψε εδώ, όλοι μαζί όπως αρμόζει σ’ ένα σπουδαίο άνθρωπο.
Σας ευχαριστώ πολύ"
ΟΜΙΛΙΑ ΠΡΩΗΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑΣ Τ.Υ.Δ.Ρ. ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΚΕΛΕΚΗ
"Σεβασμιότατε, κύριε Βουλευτά, κυρία Αντιπεριφερειάρχη, κύριε Δήμαρχε, κύριε Πρύτανη, κύριοι εκπρόσωποι των τοπικών αρχών, κυρίες και κύριοι.
Είχα την τύχη να συνεργαστώ με τον πρώην Δήμαρχο Δημήτρη Αρχοντάκη 16 ολόκληρα χρόνια, τα μισά σχεδόν της υπαλληλικής μου σταδιοδρομίας στο Δήμο Ρεθύμνης, ως στέλεχος αρχικά και ως Διευθύντρια των Τεχνικών Υπηρεσιών αργότερα.
Το γεγονός αυτό μου έδωσε την ευκαιρία να γνωρίσω από κοντά το χαρακτήρα, τις ικανότητες και το έργο αυτού του σπουδαίου ανθρώπου που βρέθηκε το τιμόνι του Ρεθύμνου για πάνω από 27 χρόνια.
Πιστεύοντας λοιπόν ότι διαθέτω ασφαλές κριτήριο, θα προσπαθήσω, στον περιορισμένο χρόνο που διαθέτω , να σας μεταφέρω την προσφορά του στην πόλη μας και τους ανθρώπους της.
Στα τέλη της δεκαετίας του 60 όταν ανέλαβε τη δημαρχία ο Δημήτρης Αρχοντάκης το Ρέθυμνο αποτελούσε ένα αποτελματωμένο και άγνωστο στίγμα στον πανελλήνιο χάρτη και όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο ίδιος «εκείνη την εποχή η πόλη βρισκόταν στο σημείο μηδέν. Θα θυμάμαι πάντα ένα διευθυντή του ΕΟΤ που όταν του συστήθηκα ως δήμαρχος Ρεθύμνης με ρώτησε αν είναι ωραία η Μυτιλήνη. Είχε κάνει σύγχυση Ρεθύμνης - Μηθύμνης. Και έχω ακόμα την ταινία που περιέβαλλε το δελτίο της ΕΛΠΑ που μου έστειλαν με το ταχυδρομείο και έγραφε τη διεύθυνσή μου: Ρέθυμνο, Χανιά Κρήτης. Τόσο γνωστό ήταν το Ρέθυμνο. Ακόμη και σε φορείς που κατά τεκμήριο ήξεραν Γεωγραφία».
Μετά από μια έντονα καθοδική πορεία στα μέσα του προηγούμενου αιώνα, το Ρέθυμνο απέκτησε νέες βάσεις και προοπτικές, πάνω στο όραμα αυτού του χαρισματικού ανθρώπου, μέσω της ισχυρής του θέλησης, της διευρυμένης γνώσης, της πειθούς, της έμφυτης ευγένειάς του, αλλά και της βαθειάς πίστης στις δυνάμεις των συνεργατών του.
Όπως ο ίδιος είχε δηλώσει, «ό,τι φτιάξαμε το φτιάξαμε οι σύμβουλοι μου και εγώ, ως ενιαίο σύνολο, ως Δημοτική Αρχή και δεν θα γινόταν το παραμικρό χωρίς την εμπιστοσύνη και τη στήριξή τους». Παράλληλα, βέβαια, σε πολλές περιπτώσεις δεν παράλειψε να τονίσει τη σύμπραξη και όσων βρίσκονταν κατά καιρούς στη θέση της αντιπολίτευσης. Η επίστεψη με επιτυχία, ωστόσο, της όλης προσπάθειας δε θα μπορούσε να λάβει χώρα δίχως την ευρεία αποδοχή του τοπικού πληθυσμού, και όπως σεμνά ο Δημήτρης Αρχοντάκης είχε δηλώσει : «ο αγώνας για την αναγέννηση του Ρεθύμνου δεν ήταν δικός μας, ήταν του Ρεθύμνου. Από τους Ρεθεμνιώτες για το Ρέθυμνο».
Ο Δήμος Ρεθύμνης με βάση το όραμα του Δημάρχου του κατά την περίοδο 1968-2006 και μέσω μεθοδικής οργάνωσης και επίπονης δουλειάς, προσανατολίζει τους στόχους του πάνω σε 3 βασικούς αναπτυξιακούς άξονες:
Πολιτισμό -Τουρισμό - Πανεπιστήμιο Κρήτης
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση του Ρεθύμνου συμβάλλει, έτσι, καθοριστικά στην τριτογενοποίηση της πόλης, στηρίζοντας, παράλληλα, εμπράκτως και την ιδιωτική πρωτοβουλία στο επίπεδο της ευρύτερης αναπτυξιακής προσπάθειας. Όντας σε θέση να αποσπά κονδύλια από το ελληνικό κράτος και την Ευρωπαϊκή Κοινότητα, παίρνει πρωτοβουλίες για την οικονομική ευρωστία της πόλης, αλλά και για τη διαμόρφωση της αστικής, ιστορικής και αισθητικής ταυτότητάς της. Οι πρωτοβουλίες αυτές μπορούν να καταταγούν σε δύο μεγάλες κατηγορίες:
α . Μεγάλες επεμβάσεις αναπτυξιακού χαρακτήρα , που επηρέασαν αποφασιστικά την εξέλιξη της πόλης από τον Πρωτογενή και Δευτερογενή τομέα (γεωργοκτηνοτροφικά προϊόντα , επεξεργασία και εμπορία τους ) στον Τριτογενή , τις Υπηρεσίες (Πανεπιστήμιο, Τουρισμός, Παλιά Πόλη, Ύδρευση . Αποχέτευση , Βιολογικός κ.τ.λ )
β. Αναρίθμητα έργα για τη βελτίωση της καθημερινότητας.
Στη συνέχεια θα προσπαθήσω να αναφερθώ - όσο πιο σύντομα γίνεται - στα μεγαλύτερα από τα έργα και δράσεις που έγιναν υπό την δημαρχία του Δημήτρη Αρχοντάκη.
Θα ξεκινήσω λοιπόν με την Παλιά Πόλη.
Η πρώτη επίσημη διατύπωση εκ μέρους της πόλης του Ρεθύμνου του αιτήματος για τη διάσωση και ανάδειξη της παλιάς πόλης έγινε σε μία σύσκεψη μετά από πρόσκληση του Δημάρχου στις 15/2/68 στο παλιό Δημαρχείο με τους φορείς της πόλης και θέμα τον αναπροσανατολισμό της Οικονομίας της και τη στροφή προς τον Τουρισμό. Με δύο διαλέξεις του ο Χρήστος Μακρής το Δεκέμβριο του 1968 και το Μάιο του 1969 ανέλυσε με εξαιρετική εμβρίθεια, ρεαλισμό και επιστημονοσύνη την τουριστική και τη γενικότερη αξία της Παλιάς Πόλης του Ρεθύμνου. Στη συνέχεια η μνημειώδης έρευνα - μελέτη του καθηγητή Νικολάου Μουτσόπουλου και του αρχιτέκτονα Γ. Ζέρβα, τους οποίους μετεκάλεσε ο Δημήτρης Αρχοντάκης, αλλά και άλλες έρευνες ειδικών ανέδειξαν τα ιστορικά και αισθητικά δεδομένα της περιοχής. Ο Δήμαρχος, με τη σειρά του, ανέδειξε τις αδυναμίες και τα προβλήματα που αντιμετώπιζε η Παλιά Πόλη και οι κάτοικοί της και έθεσε ως άμεσο στόχο την επίλυσή τους.
Το πρώτο θέμα που έβαλε ως στόχο ήταν η προστασία της. Το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετώπισε στον στόχο του αυτό ήταν ότι όχι μόνο δεν υπήρχε κοινωνική συναίνεση, αλλά υπήρχε δυναμική αντίδραση εκ μέρους του ισχυρού «Συλλόγου ιδιοκτητών Παλιάς Πόλης» που ζητούσε πεισματικά και οργανωμένα να αποχαρακτηριστεί από ιστορικό μνημείο, για να μπορούν όπως έλεγαν να συνενώσουν τις ιδιοκτησίες τους και να χτίζουν πολυκατοικίες. Η αντίδραση δε αυτή κορυφώθηκε μετά την έκδοση του διατάγματος που προκάλεσε ο Δήμος για την απαγόρευση δόμησης στην Παλιά Πόλη για δύο έτη μέχρι να ολοκληρωνόταν η μελέτη προστασίας. Όμως παρ’ όλες αυτές τις δυσκολίες ο Δήμος προώθησε τις διαδικασίες για την τροποποίηση του σχεδίου πόλης και την έγκριση όρων δόμησης και επιτρεπόμενων χρήσεων, ώστε να μην εφαρμόζεται σε αυτήν πλέον το ρυμοτομικό σχέδιο του 1947. Επρόκειτο για ένα σχέδιο που ρυμοτομούσε τις προσόψεις κτιρίων, καταργούσε υφιστάμενα δρομάκια, διάνοιγε δρόμους εντός οικοδομικών τετραγώνων ρυμοτομώντας διατηρητέα κτίσματα και γενικά αλλοίωνε τον πολεοδομικό ιστό του ιστορικού κέντρου. Ανέθεσε τις απαραίτητες μελέτες και προχώρησε στην εκτέλεση των σχετικών έργων για την αντικατάσταση των υφισταμένων, πεπαλαιωμένων, μπαζωμένων, φθαρμένων υπόγειων δικτύων ύδρευσης και παντορροϊκών αγωγών αποχέτευσης, μετά από την απομάκρυνση του υδαρούς και βορβορώδους υπεδάφους των 98 δρόμων της Παλιάς Πόλης, την αντικατάστασή του με στεγνό υλικό λατομείου, ώστε να εξυγιανθεί και να σταματήσει η διήθηση υγρασίας στους τοίχους των κτιρίων.
Τοποθετήθηκαν στο υγιές υπέδαφος:
- Σύγχρονο δίκτυο ύδρευσης με πυροσβεστικά υδροστόμια.
- Σύγχρονο δίκτυο ομβρίων με διατομές αντιπλημμυρικής προστασίας.
- Σύγχρονο δίκτυο λυμάτων.
- Στεγανό υπόγειο δίκτυο της ΔΕΗ με καθαίρεση του εναέριου.
- Υπόγειο δίκτυο αυτοτελούς Δημοτικού φωτισμού.
- Υπόγειο δίκτυο του ΟΤΕ με καθαίρεση του εναέριου.
- Υπόγειο δίκτυο σωληνώσεων για μελλοντική καλωδιακή τηλεόραση και
- Υπόγειο δίκτυο σωληνώσεων για μελλοντικό δίκτυο οπτικών ινών, που εγκαθίσταται τώρα, είκοσι πέντε χρόνια μετά τον σχεδιασμό του.
Μετά την υπογειοποίηση των προαναφερόμενων δικτύων ο δήμος μελέτησε και ενέταξε σε χρηματοδοτικά προγράμματα την πλακόστρωση με πορφυρίτη των κεντρικών οδικών αρτηριών της παλιάς πόλης, Αρκαδίου, Παλαιολόγου και Εθνικής Αντιστάσεως και με τοπικές χονδρόπλακες μέρος μικρότερων δρόμων (Τομπάζη, Τσουδερών και άλλα ).
Για όλο αυτό το έργο χαρακτηριστικό είναι το στιγμιότυπο της συνομιλίας του Δημάρχου με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ζακ Σαντέρ που επισκέφτηκε το 1998 την Παλιά Πόλη και επιθεώρησε τα προαναφερόμενα έργα που χρηματοδοτούνταν από την Ευρωπαϊκή Ένωση ο οποίος είπε τη φράση «Μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι αυτή η πόλη είναι πολύ ζωντανή και ιδιαίτερα ευάρεστη. Η Δημοτική Αρχή πέτυχε, […] να δώσει μέλλον στο παρελθόν της».
Μία εξίσου σημαντική δράση που αποτέλεσε βασικό πολιτισμικό και οικονομικό πυλώνα στη ζωή και την εξέλιξη της πόλης ήταν η απόφαση ορισμού του Ρεθύμνου ως έδρα του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Το 1965 η κυβέρνηση ανακοίνωσε την πρόθεσή της να ιδρύσει Πανεπιστήμιο Κρήτης με έδρα το Ηράκλειο και στους άλλους νομούς Χανίων και Ρεθύμνου να λειτουργήσουν η Μαθηματική Σχολή και η Γεωπονική Σχολή αντίστοιχα.Το 1964 οι αρχές, οι φορείς και διακεκριμένοι δημότες, ζήτησαν από τον Πρωθυπουργό και Υπουργό Παιδείας Γεώργιο Παπανδρέου σε επίσκεψή του στο Ρέθυμνο να μην λειτουργήσουν όλες οι σχολές του Πανεπιστημίου Κρήτης, όταν αυτό θα ιδρύονταν, στο Ηράκλειο, αλλά να αποκτήσει και το Ρέθυμνο τη Φιλοσοφική Σχολή.
Το όραμα του Πανεπιστημίου στο Ρέθυμνο διατυπώθηκε για πρώτη φορά από το Δήμαρχο το 1971 σε μία αναλυτική μελέτη του με τίτλο «Έκθεσις επί των δεδομένων και των προοπτικών της πόλεως Ρεθύμνης». Εκεί ανέλυε ότι επειδή πλέον ο Πρωτογενής και Δευτερογενής τομέας της Ρεθεμνιώτικης Οικονομίας δεν παρείχαν καμία δυνατότητα ανάκαμψης, η λύση θα έπρεπε να αναζητηθεί στον Τριτογενή τομέα και συγκεκριμένα τον Τουρισμό, το Πανεπιστήμιο και την Παλιά Πόλη. Η πόλη να δουλεύει το Καλοκαίρι με τους τουρίστες και το Χειμώνα με τους φοιτητές.
Ο αγώνας της διεκδίκησης της έδρας δεν ήταν καθόλου εύκολος για το τότε «παντέρμο Ρέθεμνος» με ανταγωνιστές το πανίσχυρο Ηράκλειο και τα Χανιά. Ωστόσο, ο Δήμαρχος με το λόγο του και τα επιχειρήματά του κατάφερε να διεγείρει ενθουσιασμό, πνεύμα δημιουργίας, αλλά και μια ανεπανάληπτη ομοψυχία σε μία διευρυμένη βάση. Εμφύσησε ενθουσιασμό στους απλούς πολίτες και στους τοπικούς αξιωματούχους, αλλά και στους πανεπιστημιακούς και πολιτικούς κύκλους της Αθήνας, οι οποίοι με τη σειρά τους συνέβαλαν θετικά από το δικό τους μετερίζι στις αποφάσεις που πάρθηκαν στη συνέχεια - σε εθνικό πλέον επίπεδο - για το μέλλον της πόλης. Κυρίως έπεισε ισχυρά μέλη της τότε Κυβέρνησης.
Ο Δήμος πρόσφερε το μεγαλύτερο τμήμα της έκτασης της Πανεπιστημιούπολης αγοράζοντάς το με εισφορές όλων των συμπολιτών και γενναία συμπλήρωση από τον Βαρδή Βαρδινογιάννη. Ήταν περίπου 1.100 στρέμματα για τα οποία ο Δήμαρχος υπέγραψε 108 συμβόλαια για πολλά από τα οποία ταξίδεψε σε όλη την Ελλάδα για να βρει τους ιδιοκτήτες τους και να τους πείσει να προσφέρουν ή να πουλήσουν στο Δήμο την ιδιοκτησία τους. Η προσφορά αυτή της έκτασης στο Πανεπιστήμιο ήταν που, εν τέλει, βάρυνε την πλάστιγγα υπέρ του Ρεθύμνου. Παρόλα αυτά μέχρι το τέλος υπήρχαν έντονες διαφωνίες στο να γίνει καθόλου καθορισμός της έδρας του Πανεπιστημίου Κρήτης αλλά και πάλι ο Δήμαρχος μετά τη θετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου κυνήγησε το θέμα, και κατάφερε να γίνει πραγματικότητα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι επιστρέφοντας στα Χανιά με το αεροπλάνο πλήθος Ρεθεμνιωτών αυθόρμητα τον υποδέχτηκε μέσα σε ατμόσφαιρα συναισθηματικά φορτισμένη, όπως έχει αναφέρει ο ίδιος. Οι περισσότεροι έκλαιγαν, όμως και ο ίδιος παραδέχεται ότι η συγκίνηση που ένιωσε τότε μόνο με τη συγκίνηση από τη γέννηση των παιδιών του μπορούσε να συγκριθεί. Όλη η πόλη είχε τη βεβαιότητα ότι κάτι πραγματικά μεγάλο θα γινόταν στο «παντέρμο Ρέθεμνος» και η βεβαιότητα αυτή επαληθεύτηκε στο ακέραιο.
Συνεχίζοντας θα αναφερθώ στην απόκτηση και στα έργα ανάδειξης και αξιοποίησης του Ενετικού φρουρίου της Φορτέτζας.
Το 1969 ο Δήμαρχος απέτρεψε την κατασκευή ξενοδοχειακού συγκροτήματος 1000 κλινών, Γερμανών επενδυτών, και διεκδίκησε για το Δήμο την παραχώρηση της συνολικής επιφάνειας του φρουρίου έχοντας ως προηγούμενο την παραχώρηση από τον Ελευθέριο Βενιζέλο του φρουρίου των Χανίων στο δήμο Χανίων.
Πράγματι το ΤΑΠ (Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων) και το Δημόσιο παραχώρησαν δωρεάν τις ιδιοκτησίες τους ενώ του ΕΟΤ , που δεν του επέτρεπε η σχετική νομοθεσία να τη δώσει χωρίς αντάλλαγμα, ο Δήμος την εξαγόρασε με 20 άτοκες ετήσιες δόσεις.
Μετά από όλα αυτά η διαδικασία παραχώρησης του φρουρίου στο Δήμο, συνολικής επιφάνειας 56 στρ, ολοκληρώθηκε με πράξη Υπουργικού Συμβουλίου.
Το 1991 μετά την ανάληψη των καθηκόντων του ως Δημάρχου συνέταξε ένα πλαίσιο αρχών και έργων για την ανάδειξη του φρουρίου, το οποίο έθεσε υπόψη του Υπουργείου Πολιτισμού. Στο έγγραφο που κατέθεσε εξέφρασε τόσο τους προβληματισμούς, όσο και τις συνεπακόλουθες προτάσεις σχετικά με την προστασία, ανάδειξη και ένταξη του φρουρίου στον αστικό ιστό της πόλης.
Ο Δήμος προχώρησε στην υλοποίηση των προτεινόμενων έργων, μετά την έγκριση των τοπικών υπηρεσιών και του υπουργείου και σε συνεργασία με την αρχαιολογία, ιδρύοντας παράλληλα το Γραφείο Παλιάς Πόλης, το οποίο και ανέλαβε την εκπόνηση και επίβλεψη της πλειονότητας των σχετικών μελετών.
Επιγραμματικά αναφέρω τα σημαντικότερα έργα όσον αφορά την ανάδειξη του ενετικού φρουρίου:
- Έγιναν εκτεταμένες αποχωματώσεις που στόχο είχαν την αποκάλυψη της στάθμης των αρχικών επιπέδων, στο σύνολο σχεδόν της επιφάνειας του εσωτερικού του φρουρίου, καθώς και του εξωτερικού περιβάλλοντα χώρου του Βόρειου ανατολικού τμήματός του.
- Έγινε απομάκρυνση μπάζων και στη συνέχεια ολοκληρώθηκαν η στερέωση του υπόγειου και υπέργειου συγκροτήματος της Βόρειας Πυλίδας, της βορειοανατολικής υπόγειας αποθήκης, της κοντραμίνας και του πηγαδιού της, καθώς και των υπογείων υδατοδεξαμενών.
- Επιπλέον, αποκαταστάθηκε η στοά της εισόδου και όλου του συγκροτήματος των συνεχόμενων προς αυτήν χώρων.
Αναστηλώθηκαν πλήρως και ετοιμάστηκαν προς χρήση:
- Tο τζαμί της Φορτέτζας (Ιμπραήμ Χαν)
- Η κατοικία του Ρέκτορα.
- Το κτίριο πυροβολικού.
- Η Κατοικία των Συμβούλων στην οποία στεγάστηκε το εργαστήριο επισκευής αρχαιοτήτων της αρχαιολογικής υπηρεσίας απελευθερώνοντας το Τζαμί Καρά Μουσά στην οδό Αρκαδίου.
- Κατασκευάστηκε εξαρχής το θέατρο Ερωφίλη και οι βοηθητικοί του χώροι.
- Ο ανατιναγμένος από τους Γερμανούς επιπρομαχώνας του Αγίου Λουκά.
- Ο ανοικτός εκατέρωθεν θόλος νότια του επισκοπικού Μεγάρου ο οποίος συμπληρώθηκε και διασκευάστηκε σε ναό της Αγίας Αικατερίνης.
- Διαμορφώθηκε η Οδική πρόσβαση του φρουρίου από τον περιφερειακό δρόμο και η κλιμακωτή από του Κιουλούμπαση.
- Ανατέθηκε σε έδρα του ΕΜΠ (Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου) η έρευνα για τη σύσταση των κονιαμάτων ώστε σε μελλοντική αποκατάσταση των τειχών να γίνει προσπάθεια τα νέα να είναι της ίδιας ει δυνατόν σύστασης.
Κατόπιν όλων των παραπάνω ενεργειών, σήμερα η Φορτέτζα έχει γίνει το διαμάντι στο κόσμημα της Παλιάς Πόλης. Αποτελεί, πλέον, μοναδικό στοιχείο προβολής της πόλης μας και, αναμφίβολα, μία από τις μεγαλύτερες πηγές εσόδων του Δήμου.
Η τελευταία δράση στην οποία θα αναφερθώ αφορά τη γέννησή του Ρεθεμνιώτικου Τουρισμού.
50 χρόνια πριν , «περισσότερο από ένστικτο και λιγότερο από γνώσεις και εμπειρία» όπως παραδέχθηκε ο ίδιος ο Δήμαρχος, έκρινε ότι έπρεπε να επιχειρηθεί μία αποφασιστική στροφή στην οικονομία της πόλης και συγκεκριμένα από την Πρωτογενή και Δευτερογενή παραγωγή, που είχαν αποδειχθεί δραματικά ανεπαρκείς, προς τον Τριτογενή τομέα, τις Υπηρεσίες, και συγκεκριμένα προς τον Τουρισμό. Προκάλεσε λοιπόν αλλεπάλληλες συσκέψεις των εκπροσώπων των συλλογικών φορέων της πόλης για να συζητηθεί το θέμα του αναπροσανατολισμού της τοπικής οικονομίας στις οποίες μετά από εισήγηση του Δημάρχου ακολουθούσε διεξοδική συζήτηση η οποία κατέληγε σε διαπιστώσεις και συμπεράσματα για τους τομείς και τις δράσεις που θα έπρεπε να στραφούν οι προσπάθειες για την επίτευξη του σκοπού αυτού. Αξίζει να σημειωθεί ότι το αρχικό πλαίσιο των στόχων, που προσδιορίστηκαν σχεδόν στο σύνολο τους τα επόμενα χρόνια, εκτελέστηκε και στήριξε πρακτικά και ψυχολογικά τη στροφή προς τον Τουρισμό και συγκεκριμένα:
- Εκτυπώθηκε το πρώτο προσπέκτους για την πόλη.
- Kατασκευάστηκε «ο Λαβύρινθος» η πρώτη οργανωμένη πλαζ της Κρήτης.
- Η Φορτέτζα αποκτήθηκε από το δήμο και έγιναν πολλές και σοβαρές αναστηλωτικές παρεμβάσεις.
- Η Παλιά Πόλη προστατεύτηκε και αναδείχτηκε.
- Βοηθήθηκαν πλήθος ιδιωτικών πρωτοβουλιών σε σχέση με την τουριστική ανάπτυξη του Ρεθύμνου.
- Ιδρύθηκε σταθμός τουριστικής αστυνομίας.
- Και τέλος, ιδρύθηκε γραφείο τουριστικών πληροφοριών που τοποθετήθηκε στην πλατεία Ιερολοχιτών.
Για την προώθηση της τουριστικής ανάπτυξης του Ρεθύμνου ο Δήμαρχος έκανε παράλληλες προσπάθειες με πολλά δημοσιεύματα, εισηγήσεις σε συνέδρια και συσκέψεις και έγγραφα προς τις αρμόδιες υπηρεσίες (ΕΟΤ ,Υπουργεία και τα λοιπά) ώστε σιγά-σιγά να δημιουργηθεί η γενικότερη αίσθηση ότι το Ρέθυμνο και θέλει και μπορεί να αναπτύξει Τουρισμό. Το βέβαιο είναι ότι μέσα σε πολύ λίγα χρόνια οι Ρεθεμιώτες προσχώρησαν στη συντριπτική πλειοψηφία στο τουριστικό όνειρο. Το δύσκολο ήταν να γίνει η αρχή για την ιδιωτική πρωτοβουλία. Με πρωτοβουλία του Δημάρχου πείσθηκε ο Γενικός Γραμματέας του ΕΟΤ να επισκεφθεί το Ρέθυμνο και κατά την επίσκεψη αυτή προωθήθηκαν άμεσα τρεις μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, El Greco , Ρίθυμνα και Μπράσκος , που βοήθησαν το Ρέθυμνο να κάνει μία δυναμική είσοδο στη Διεθνή τουριστική αγορά.
Την ίδια περίοδο ο ΕΟΤ ανακοίνωσε ένα πρόγραμμα για την δημιουργία τουριστικών δωματίων σε όλους τους νομούς της χώρας με την επισκευή και τον εξοπλισμό υπαρχόντων δωματίων σε ιδιωτικά σπίτια. Παράλληλα έτρεχε το θέμα της ίδρυσης του Πανεπιστημίου οπότε η δημιουργία τουριστικών δωματίων θα έδινε τη δυνατότητα συμπληρωματικής χρήσης, καθώς το χειμώνα θα μπορούσαν να κατοικούν οι φοιτητές και το καλοκαίρι, αντίστοιχα, οι τουρίστες. Αυτό ήταν και το βασικό οικονομικό σχέδιο για την ανάκαμψη και τον εκσυγχρονισμό του Ρεθύμνου.
Ο Δήμος με αυτά τα δεδομένα ανέλαβε το χειρισμό του προγράμματος και έκανε τις σχετικές διακηρύξεις για την υποβολή αιτήσεων δανειοδότησης όπου όμως έληξε η προθεσμία με αιτήσεις για 15 μόνο δωμάτια. Ύστερα από αυτό ο Δήμαρχος συγκάλεσε στο αλσύλλιο της Σχολής Χωροφυλακής μία ανοιχτή συγκέντρωση όλων των Συλλόγων και Σωματείων της πόλης και μεγάλου αριθμού δημοτών και τους μίλησε επί μία ώρα. Όπως αποδείχθηκε για άλλη μία φορά κατάφερε να πείσει τους ενδιαφερόμενους και τις επόμενες ημέρες κατέθεσαν αιτήσεις για 412 δωμάτια συνολικά, παίρνοντας αδιάθετα υπόλοιπα από άλλους νομούς της χώρας.
Μια τελευταία δράση του Δήμου για το ξεκίνημα του τουρισμού αφορούσε το χώρο της εστίασης. Όταν δεν υπήρξε ενδιαφέρον από ιδιώτες να δανειοδοτηθούν από τον ΕΟΤ για να φτιάξουν ένα μεγάλο εστιατόριο στην παραλία, φοβούμενοι το ρίσκο μιας τέτοιας επένδυσης , ο Δήμος αναγκάστηκε να το προωθήσει ως δημοτικό έργο και να το χτίσει με επιδότηση και όχι με δάνειο σε μισθωμένο χώρο από το Λιμενικό Ταμείο Έτσι έγινε το «Δελφίνι» που ήταν στην εποχή του το καλύτερο εστιατόριο της Κρήτης και για πολλά χρόνια φοιτητική λέσχη φαγητού.
Στη συνέχεια επιγραμματικά θα αναφερθώ σε μερικά από τα σπουδαιότερα έργα, ή δράσεις που έγιναν με όραμα και προσπάθειες του Δημάρχου και των συνεργατών του:
- Συνδέθηκε το Ρέθυμνο με την υδροφόρο περιοχή Αργυρούπολης, Κουρνά κατασκευάζοντας πρωτοποριακό αγωγό 24 km και διυλιστήριο για τη νομιμότητα και την ασφάλεια της ύδρευσης παράλληλα με νέες δεξαμενές και σύγχρονα συστήματα χλωρίωσης και δίκτυα διανομής. Από το σύστημα αυτό η πόλη παίρνει το 80 έως 85% του νερού που πίνει εδώ και δεκαετίες και αναπτύχθηκε.
- Κατασκευάστηκαν δύο βιολογικοί , ένας για τα αστικά λύματα και ένας για τα βιομηχανικά ( τυροκομείων , σφαγείων, βυρσοδεψείων). Το στεγανό δίκτυο λυμάτων και οι βιολογικοί καθάρισαν το θαλάσσιο περιβάλλον της πόλης και της τουριστικής ζώνης και χάρισαν στο Ρέθυμνο γαλάζιες σημαίες καθιερώνοντας το ως σημαντικό προορισμό στο διεθνή Τουρισμό.
- Σχεδιάστηκαν και κατασκευάστηκαν έργα αντιπλημμυρικής προστασίας της πόλης που πνιγόταν κάθε τόσο, με εκτροπή του καταστρεπτικού χειμάρρου Καμαράκι και κατασκευή τριών «Φραγμάτων Ανάσχεσης Ακραίων Πλημμυρικών Παροχών» ανάντη της Εθνικής Οδού. Πέρυσι με ακραία καιρικά φαινόμενα που πλημμύρισαν όλη την Κρήτη το Ρέθυμνο έμεινε στεγνό.
- Αγοράστηκαν 17,5 στρέμματα και χτίστηκαν σύγχρονα σφαγεία.
- Διασώθηκε το Νομαρχιακό Μέγαρο όταν η πρόθεση της κυβέρνησης ήταν να κατεδαφιστεί και στη θέση του να κατασκευαστεί νέο κτίριο αστεροειδούς μορφής για τη στέγαση όλων των Δημοσίων Υπηρεσιών .
- Αποκτήθηκαν από τον Δήμο η έκταση του στρατοπέδου Κουνδουράκη και οι τίτλοι κυριότητας των πευκόφυτων λόφων.
- Αγοράστηκε το αρχοντικό Τουρνάκη και διασκευάστηκε σε Κέντρο Νεότητας καθώς και ο Βενετσιάνικος ναός του Αγίου Λαζάρου ο οποίος αναστηλώθηκε και σε αυτόν εκτελούνται πολιτικοί γάμοι .
- Ολοκληρώθηκε και οργανώθηκε με σύγχρονο πνεύμα το νέο Δημαρχείο όταν το παλιό στεγαζόταν σε ένα μικρό όροφο στην οδό Αντωνίου Μελιδώνη
- Διασώθηκε το κτίριο της Εθνικής Τράπεζας στην οδό Τσουδερών το οποίο ερυμοτομείτο σύμφωνα με το ρυμοτομικό σχέδιο του 48.
- Συγκροτήθηκε η Παλαιοντολογική Συλλογή του Δήμου η οποία αξιοποιήθηκε από την αείμνηστη Νίκη Γουλανδρή και την εκλεκτή συμπολίτισσα Φαλή Βογιατζάκη ιδρύοντας το Παλαιοντολογικό Μουσείο Γουλανδρή.
- Χωροθετήθηκαν θεωρητικά και πρακτικά οι βασικές λειτουργίες της πόλης Τουρισμός Ανατολικά , Βιομηχανία Δυτικά ανατρέποντας το ρυθμιστικό σχέδιο του Ρεθύμνου που προέβλεπε βιομηχανική ζώνη, Βιολογικό , Σφαγεία στην κοιλάδα του ποταμού Πλατανιά.
- Αναστηλώθηκε το Ενετικό λιμάνι .
- Αποκαταστάθηκε το Ενετικό Χάνι στην οδό Αρκαδίου και στεγάστηκαν εκεί Δημοτικές Υπηρεσίες.
- Κατασκευάστηκε σύγχρονος ΧΥΤΑ στο Μαρουλά που κάλυψε την πόλη για πολλά χρόνια.
- Αναστηλώθηκαν και αναδείχθηκαν οι 10 σωζόμενες παλιές κρήνες της Παλιάς Πόλης.
- Ιδρύθηκαν το Κέντρο Εικαστικών και τα Εικαστικά εργαστήρια που σημείωσαν εξαιρετική πολιτιστική δράση.
- Διαμορφώθηκε με σύγχρονη αντίληψη η Λεωφόρος Κουντουριώτη από του Κόρακα την Καμάρα μέχρι τον Άγιο Νικόλαο καθώς και η οδός Μοάτσου με ποδηλατόδρομο, λωρίδα για ΑΜΕΑ, πεζοδρόμια θέσεις στάθμευσης και δενδροφυτεύσεις.
- Ανατέθηκε κυκλοφοριακή Μελέτη η οποία εφαρμόστηκε.
- Δημιουργήθηκε το Γραφείο της Προγραμματικής Σύμβασης της Παλιάς Πόλης
- Παίρνοντας ο Δήμος από τη Νομαρχία το Αναγεννησιακό Φεστιβάλ το διέσωσε και το ανέδειξε χωρίς διακοπή σε κορυφαίο πολιτιστικό γεγονός της πόλης.
- Ξεκίνησε η διοργάνωση του καρναβαλιού από το Δήμο Ρεθύμνης και έκτοτε αποτέλεσε το σημαντικότερο πολιτιστικό γεγονός της χειμερινής περιόδου.
- Ιδρύθηκε η πινακοθήκη Κανακάκη το 1992 (στέγαση) και το 1995 εντάχθηκε το Ρέθυμνο στο Εθνικό Πολιτιστικό Δίκτυο Πόλεων και δημιουργήθηκε το Κέντρο Σύγχρονης Εικαστικής Δημιουργίας με κρατική Χρηματοδότηση ( 50-50 Υπουργείο – Δήμος)
Και κάπου εδώ - αναγκαστικά - θα βάλω μία τελεία.
Σταματώ την παράθεση των πολυάριθμων δράσεων του Δήμου της θητείας του τέως Δημάρχου Αρχοντάκη, παρ ότι θα μπορούσα να μιλάω ώρες επί ωρών για το έργο που άφησε παρακαταθήκη στο Ρέθυμνο, ο άνθρωπος αυτός. Ωστόσο, κατανοώ ότι κάτι τέτοιο - αν μη τι άλλο - δεν θα διευκόλυνε τη ροή της εκδήλωσης αυτής.
Συνοψίζοντας λοιπόν, δεν μπορεί παρά να διαπιστώνουμε πως οι παραπάνω δράσεις αποτελούν, αναμφίβολα, στο σύνολό τους, καινοτόμες πρωτοβουλίες. Οράματα και υλοποιήσεις αυτών που συνέβαλαν στο να εισαχθεί το Ρέθυμνο σε μία πρωτόγνωρη περίοδο ανάπτυξης, αφήνοντας πίσω του μία μακριά και δύσκολη περίοδο υπανάπτυξης.
Τα στοιχεία άλλωστε ‘μιλάνε’ καθαρά. Το Ρέθυμνο, όταν για πρώτη φορά ανέλαβε Δήμαρχος το 1968, βρισκόταν σε ‘κωματώδη’ κατάσταση. Είχε φθίνοντα πληθυσμό 14.500 κατοίκων με απώλεια 2% κατά την προηγούμενη δεκαετία, όταν όλες οι άλλες πρωτεύουσες της Κρήτης είχαν αύξηση: τα Χανιά 5% , το Ηράκλειο 21% και ο Άγ.Νικόλαος 34%. Το κατά κεφαλήν ετήσιο εισόδημα ήταν 424 δολάρια, όταν στην υπόλοιπη Ελλάδα κατά μέσο όρο ήταν 840 δολάρια - δηλ. το διπλάσιο.
Το 2006, στο τέλος της πολύχρονης θητείας του, το Ρέθυμνο είχε φτάσει στις 40.000 και πλέον κατοίκους και το κατά κεφαλήν εισόδημα τα 16.700 € σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Οι δείκτες ευημερίας ακολουθούν ανοδική πορεία με τις θέσεις απασχόλησης να αυξάνονται με ένα από τους μεγαλύτερους ρυθμούς επί του συνόλου της χώρας. Ως αντιστρόφως ανάλογη η ανεργία στο επίπεδο του νομού διατηρείται χαμηλή.
Η δυναμική που ανέπτυξε το Ρέθυμνο έδωσε την ευκαιρία σε χιλιάδες εργατικές οικογένειες να αποκτήσουν περιουσία, να σπουδάσουν παιδιά και να αναβαθμίσουν τη ζωή τους ανερχόμενες στην μεσοαστική τάξη και εδραιώνοντας έτσι μία σύγχρονη διαστρωμάτωση του κοινωνικού συνόλου.
Έτσι, μέσα στα 27 χρόνια της θητείας του το Ρέθυμνο κάλυψε ένα τουλάχιστον αιώνα καθυστέρησης και καθοδικής πορείας. Τέθηκε σε ανοδική τροχιά ανάπτυξης σε οικονομικό, πολιτισμικό και κοινωνικό επίπεδο και πλέον βαδίζει δυναμικά προς το μέλλον.
Θα κλείσω την ομιλία μου με μία μικρή αναφορά στον άνθρωπο Αρχοντάκη.
Κάποιος με ρώτησε: Πως θα μπορούσες να χαρακτηρίσεις με δυο λέξεις το Δημήτρη Αρχοντάκη; Η απάντηση ήταν αυθόρμητη και άμεση : «Πολύπλευρα χαρισματικός». Στην καθημερινότητά του ήταν ένας απλός ευγενικός πρόσχαρος άνθρωπος. Είχε όμως το χάρισμα και την ικανότητα να προσαρμόζει τη στάση του , τον τρόπο διατύπωσης του λόγου του και γενικότερα τη συμπεριφορά του , ανάλογα με το συνομιλητή του ή το περιβάλλον που βρισκόταν και τις συνθήκες που επικρατούσαν, πάντοτε με ευγένεια, διαλλακτικότητα και ηρεμία. Ακόμα και σε έκρυθμες καταστάσεις , εξαιτίας της συμπεριφοράς τρίτων, φερόταν με αξιοθαύμαστη ηρεμία και με τον τεκμηριωμένο και ακριβή λόγο του, κατάφερνε να ηρεμήσει τα πνεύματα και να βρει τις περισσότερες φορές τη λύση ή μία διέξοδο για να κερδηθεί ο χρόνος για να ενημερωθεί , σκεφτεί , διαπραγματευτεί , πείσει ώστε το αποτέλεσμα να είναι το καλύτερο. Δεν πίστευε ότι τα δύσκολα είτε τα μάχεσαι είτε όχι δεν διορθώνονται και άρα τ’ αφήνεις και ασχολείσαι μόνο με εκείνα που επιδέχονται βελτίωση. Όταν πίστευε ότι έπρεπε να γίνει κάτι που θα ήταν σωστό και καλό , όσο δύσκολο κι αν ήταν , θα το πάλευε με κάθε τρόπο και κάθε κόπο μέχρι τέλους. Δούλευε εξοντωτικά από τα ξημερώματα μέχρι αργά το βράδυ. Είχε χιούμορ, ήταν εχέμυθος, ήταν άνθρωπος με υψηλό δείκτη νοημοσύνης. Θαυμάζαμε τη δυνατότητα του όχι μόνο να αντιλαμβάνεται με λίγες κουβέντες εξειδικευμένα τεχνικά θέματα , αλλά και να κάνει σωστές και ολοκληρωμένες τεχνικές προτάσεις γι αυτά. Ήταν τακτικός, οργανωτικός, μεθοδικός. Τίποτα από ότι έκανε δεν ήταν τυχαίο. Ήταν εξαιρετικός ψυχολόγος , έκρινε σωστά τους ανθρώπους και μπορούσε να δικαιολογήσει τις συμπεριφορές τους, όσο κι αν κάποιες τον πλήγωναν. Αρκετές φορές θυμάμαι τον ρώτησα πώς μπορούσε ν’ αντιμετωπίζει με ευγένεια και ηρεμία ανθρώπους που τον είχαν πληγώσει με τη συμπεριφορά τους. Η απάντηση του ήταν ότι δεν έχει νόημα να νιώθεις μίσος για κάποιον , όσο κακό κι αν σουχει προξενήσει, γιατί αυτό το αίσθημα έχει κακές επιπτώσεις μόνο για σένα που το νιώθεις ενώ δεν έχει καμία για κείνον που το χει προκαλέσει . Βοηθούσε με κάθε τρόπο όποιον ζητούσε τη βοήθεια του ή όποιον εκείνος καταλάβαινε ότι έχει ανάγκη. Συνεργαζόταν φιλικά με όλους τους υπαλλήλους του Δήμου, τους ήξερε όλους με τα μικρά τους ονόματα, και στα δύσκολα, περιπτώσεις λαθών αβλεψίας κ.α, όλοι ήξεραν ότι δεν θα στεκόταν απέναντι τους αλλά δίπλα τους για να δώσει συμβουλές και στήριγμα αν αυτό απαιτείτο. Για όλα τα παραπάνω αλλά κυρίως για τη βαθιά ανθρωπιά του κατάφερνε να κερδίζει την εκτίμηση , υπαλλήλων , δημοτών , πολιτικών όλων των παρατάξεων και γενικά όλων όσοι τον γνώριζαν και επικοινωνούσαν μαζί του.
Λυπάμαι πολύ που δεν είναι σήμερα κοντά μας να χαρεί για την επίσημη αναγνώριση του έργου του. Χαίρομαι όμως πραγματικά για την όποια συμβολή μου στην πραγματοποίηση της αποψινής εκδήλωσης, γιατί μου δίνεται η ευκαιρία ως άτομο αλλά και ως τέως Διευθύντρια των Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου Ρεθύμνης να δηλώσω δημόσια την ευγνωμοσύνη μου για την άψογη συνεργασία μας 16 ολόκληρα χρόνια αλλά και για όλα όσα οραματίστηκε και πραγματοποίησε στην πόλη μας."
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΓΙΑΝΝΗ ΚΕΦΑΛΟΓΙΑΝΝΗ
«Αξιότιμοι εκπρόσωποι αρχών και φορέων,
Αγαπητοί συμπολίτες,
Θα ήθελα αρχικά να συγχαρώ το Δήμο Ρεθύμνης για την πρωτοβουλία διοργάνωσης της σημερινής εκδήλωσης μνήμης για το έργο και την πορεία του αείμνηστου τ. Δημάρχου Ρεθύμνης Δημήτρη Αρχοντάκη. Επειδή είμαι πεπεισμένος ότι ο όγκος αλλά και η ουσία της πληροφορίας γύρω από την σπουδαία παρακαταθήκη του εκλιπόντος είναι εξαιρετικά δύσκολο να παρουσιαστεί και να αναλυθεί στο χρόνο μιας εκδήλωσης, θα προσπαθήσω να είμαι σύντομος.
Με δεδομένο ότι τιμούμε σήμερα ένα στενό οικογενειακό φίλο, έναν άνθρωπο που συνέδεσε την πορεία του με αυτή του αείμνηστου θείου μου, Γιάννη Κεφαλογιάννη, δημιουργώντας ένα συμπαγές και ισχυρό μέτωπο διεκδίκησης για το Ρέθυμνο, είμαι ιδιαίτερα συγκινημένος και, παρότι δεν συμμετέχω στην εκδήλωση με φυσική παρουσία, θέλω πρώτα από όλα για άλλη μια φορά να εκφράσω στην οικογένεια τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια.
Ωστόσο, σκεπτόμενος την σημερινή εκδήλωση,αναλογίστηκα ότι ο Δημήτρης Αρχοντάκης υπήρξε σε όλη του τη ζωή ένας οραματικός, αισιόδοξος και ταυτόχρονα πρακτικός αυτοδιοικητικός και δάσκαλος. Ακριβώς για αυτό το λόγο θα προβώ σε τρεις ουσιαστικές επισημάνσεις:
Πρώτον, οΔημήτρηςΑρχοντάκης, από την πρώτη μέχρι την ύστατή του στιγμή δεν απώλεσε την ιδιότητα του δασκάλου αλλά και την ευθύνη που τη συντροφεύει. Είναι ένα αναπόσπαστο μέρος της ζωής του, συνυφασμένο με ολόκληρη την διαδρομή του. Είναι γνωστό σε όλους τοπόσο καθοριστικός καθοδηγητής και σύντροφος στο ταξίδι της γνώσης υπήρξε για τους μαθητές του, για τους νέους του Ρεθέμνου, ο χαρισματικός αυτός εκπαιδευτικός. Ήταν πάντα εκεί για να συμβουλεύει και για να προσέχει τους μαθητές του. Ήθελε να μάθει για την πορεία τους στη ζωή και έβρισκε πάντα τρόπο να κερδίζει το ενδιαφέρον τους, αναδεικνύοντας τον καλύτερο εαυτό τους. Έβλεπε το αντικείμενο μελέτης του με ανθρώπινο και συγχωρετικό μάτι. Ήταν ένας φίλος και ένας μελετητής του οποίου η γνώση ήταν και παραμένει μοναδικά πολύτιμη για τους μαθητές, τους ερευνητές και τους συναδέλφους του.
Δεύτερον, σε πολιτικό επίπεδο ο Δημήτρης Αρχοντάκης ακολουθήσε πιστά την αριστοτελική προσέγγιση με βάση την οποία ο άριστος πολίτης της ιδανικής Πολιτείας είναι ο ενεργός πολίτης. Είναι αυτός που συμμετέχει ύστερα από επιλογή του στις αποφάσεις της πόλης του. Υπό αυτό το πρίσμα λειτούργησε σε όλη του την πορεία και κατάφερε όχι μόνο να συμμετέχει αλλά και να χαράξει την πορεία του τόπου μας, σχεδιάζοντας και κυρίως υλοποιώντας μια αναπτυξιακή οραματική πρόταση για το Ρέθυμνο. Λειτούργησε απλώνοντας στο χρόνο ένα πλήρες σχέδιο και με επιμονή και συνέπεια αγωνίστηκε και πέτυχε νίκες που η κάθε μια, είτε μιλάμε για την παλιά πόλη είτε για το Πανεπιστήμιοκαι την πολιτιστική δράση, άφησαν ξεκάθαρο αποτύπωμα όχι μόνο στην πόλη μας αλλά και σε όλους εμάς.
Τρίτον, σε ανθρώπινο επίπεδο εργάστηκε, έκανε οικογένεια, πολιτεύτηκε με αταλάντευτο ήθος και αξιοπρέπεια, μακριά από κάθε μικρότητα ήδιαξιφισμούς που πολλές φορές η πολιτική επιβάλει και μάλιστα όταν ολοκλήρωσε την πορεία του συνέχισε με την ίδια προσήλωση, θέρμη και σεβασμό να παρεμβαίνει οπότε έκρινε αναγκαίο. Δεν κράτησε πικρίες και δεν καταφέρθηκε ποτέ εναντίον όσων προσπάθησαν να αλλοιώσουν μια πορεία που όχι μόνο δεν αλλοιώνεται, αλλά ακόμα και σήμερα λειτουργεί ως πυξίδα για να πάμε το Ρέθυμνο ένα βήμα μακρύτερα.
Με βάση αυτές τις επισημάνσεις, είμαι πεπεισμένοςγια το τι θα ήθελε να ακούσει σήμερα ο Δημήτρης Αρχοντάκης.Θα ήθελε να αξιοποιήσουμε κάθε ευκαιρία και κάθε ευρωπαϊκό πρόγραμμα για το Ρέθυμνο. Θα ήθελε να λειτουργήσουμε συντεταγμένα ακριβώς όπως μας δίδαξεκαι να αγωνιστούμε για να αποκτήσει το Ρέθυμνο και η Κρήτη ένα σύγχρονο αυτοκινητόδρομο. Θα ήθελε να αγωνιστούμε για να αποκτήσει το Ρέθυμνο ένα νέο νοσοκομείο, ένα σύγχρονο μουσείο και υποδομές που θα αλλάξουν την εικόνα του, με το Πανεπιστήμιο στο επίκεντρο αυτών των προσπαθειών.
Θεωρώ,λοιπόν,ότι, αν κάτι θα ήθελε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, θα ήταν η εκδήλωση αυτή, η παρουσίαση δηλαδή της μεθοδικότητας με βάση την οποία διεκδίκησε και πέτυχε για το Ρέθυμνο, να λειτουργήσει ως αφετηρία. Να λειτουργήσει ως μοχλός πίεσης για να θωρακίσουμε όσα πετύχαμε και να σχεδιάσουμε το Ρέθυμνο του 2030. Ενωμένοι για το Ρέθυμνο, ακριβώς όπως μας έμαθε ως δάσκαλος, ως δήμαρχος μα κυρίως ως άνθρωπος.
Σας ευχαριστώ».
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΑΝΤΙΠΡΥΤΑΝΗ Π.Κ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΣΠΑΝΟΥΔΑΚΗ
"Ο Δημήτρης Αρχοντάκης ήταν άνθρωπος με αγάπη στα γράμματα, με αγάπη στον τόπο όπου μεγάλωσε και έζησε σχεδόν όλη του τη ζωή με αγάπη στην οικογένεια και στο συνάνθρωπο.
Συνέδεσε το όνομά του με την ανάπτυξη της πόλης του Ρεθύμνου με την Ίδρυση της Πανεπιστημιούπολης του Γάλλου, σε μια δύσκολη για τον τόπο εποχή. Υπήρξε σύνδεσμος της τοπικής κοινωνίας με το Πανεπιστήμιο συνεργαζόμενος στενά με τους πρώτους σκαπανείς του. Έτυχε της ευρύτερης αποδοχής των συντοπιτών του οι οποίοι τον τίμησαν εκλέγοντάς τον Δήμαρχο για 6 θητείες.
Η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Κρήτης στην τελευταία συνεδρίασή της απέδωσε την προσήκουσα τιμή στο Δημήτρη Αρχοντάκη.
Ο Δημήτρης Αρχοντάκης θα μείνει στη σκέψη όλων όσοι τον γνώρισαν, είτε δια ζώσης είτε μέσω του έργου του, ως ο «Ιστορικός Δήμαρχος» του Ρεθύμνου!"
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΡΕΘΥΜΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΙΑΚΟΥΜΑΚΗ
"Σεβασμιότατε, κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι,
Με το τέως Δήμαρχο Δημήτρη Αρχοντάκη, είχα τη χαρά και την τιμή να συνεργαστώ για πολλά χρόνια, είτε ως δημοτικός σύμβουλος, εκλεγμένος με τον συνδυασμό του, είτε ως Αντιδήμαρχος.
Στα χρόνια της συνεργασία μας είχα, καθημερινά, την ευκαιρία να διαπιστώνω τον χαρισματικό του χαρακτήρα και την ικανότητά του να κερδίζει τους πάντες με την πρώτη «καλημέρα» και το πρώτο χαμόγελο, ξεσηκώνοντας κύματα συμπάθειας, να έχει φίλους, όπου κι αν βρεθεί και κόσμο που τον αγαπά.
Είχα, επίσης, την ευκαιρία να διαπιστώνω τις τεράστιες ηγετικής του ικανότητες. Ο Δημήτρης Αρχοντάκης ήταν γεννημένος Ηγέτης! Ήταν ένας άρτια δομημένος χαρακτήρας, με υψηλό βαθμό αυτογνωσίας και αυτοκυριαρχίας, ένας άνθρωπος με υψηλό αίσθημα Ατομικής Ευθύνης και Δράσης. Ξεπερνούσε τον εαυτό του για να υπηρετήσει τους συνεργάτες του και θυσιαζόταν για αυτούς. που Δημιουργούσε δυνατές διαπροσωπικές σχέσεις, προάγαγε την συνεργασία, την εμπιστοσύνη, την ειλικρίνεια, εκπαίδευε και δομούσε χαρακτήρες, δίδασκε την επιμονή, την υπομονή, τη συγχώρεση, έκτιζε και επένδυε σε ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης, όπου οι συνεργάτες του είχαν το δικαίωμα να κάνουν λάθη και να μαθαίνουν από τα λάθη τους με κυρίαρχο οδηγό την έμπνευση, την αίσθηση σκοπού και καθήκοντος.
Η συστηματική και πολυδιάστατη δραστηριότητα του Δημήτρη Αρχοντάκη για τη μετατροπή του Ρεθύμνου σε μια σύγχρονη πόλη αποτέλεσε σημαντική παράμετρο για την προσέλκυση τουρισμού, επενδύσεων και την τόνωση της απασχόλησης.
Προσπάθησε με κάθε τρόπο να αναδείξει ότι το Ρέθυμνο έχει τη δική του ιστορία, έχει τον δικό του πολιτισμό, τη δική του κουλτούρα, τη δική του οντότητα και δικαιούται να εμφανίζεται ως τουριστικός προορισμός για να μπορέσει να δημιουργηθεί ένα τουριστικό οικοσύστημα στην πόλη με τη δημιουργία μικρών και μεγαλύτερων επιχειρήσεων, με άξονα αυτό που λέμε δημιουργία θέσεων απασχόλησης.
Αξιοποίησε τις δυνατότητες και τα εργαλεία της εποχής για την τοπική ανάπτυξη, την προώθηση της επιχειρηματικότητας και την τόνωση της απασχόλησης, φιλοδοξώντας να συμβάλει από τη μεριά του στον Ρεθεμνιώτικο στόχο της ανάκαμψης της τοπικής οικονομίας και της αντιμετώπισης της ανεργίας.
Είναι αναμφισβήτητη η συμβολή του στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και της οικονομίας του τόπου μας, με πρωτοβουλίες, όπως η διάσωση, ανάδειξη και ανάπλαση του ιστορικού μνημείου της Παλιάς Πόλης, ισχυρού πόλου έλξης του Ρεθεμνιώτικου τουρισμού, η τουριστική ανάπτυξη και προβολή, η δημιουργία και λειτουργία των θεωρητικών σχολών του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Ρέθυμνο, ο σχεδιασμός και υλοποίηση σημαντικότατων έργων υποδομής της πόλης, όπως η ανάδειξη της πόλης σε τουριστικό προορισμό, η υδροδότησή της από τις πηγές της Αργυρούπολης, τα αντιπλημμυρικά έργα.
Αναμφισβήτητα, ο Δημήτρης Αρχοντάκης θα παραμείνει στην ιστορία του Ρεθύμνου ως ο πρωτοπόρος, ο μεγάλος οραματιστής, ο άνθρωπος, ο οποίος μετέτρεψε το «παντέρμο Ρέθεμνος» σε σύγχρονη Ευρωπαϊκή πόλη."
ΜΗΝΥΜΑ ΝΙΚΟΥ ΔΑΣΚΑΛΑΝΤΩΝΑΚΗ
"Σεβασμιώτατε,
κύριοι δικαστές, κύριε νομάρχη, κύριοι δήμαρχοι, κύριε πρύτανη
αξιότιμοι κυρίες και κύριοι, αγαπητοί συμπολίτες
σε αυτή τη βραδυά μνήμης επιτρέψτε μου να σας μεταφέρω το χαιρετισμό του κυρίου Νίκου Δασκαλαντωνάκη Ιδρυτή και Προέδρου της Grecotel.
Δυστυχώς οι συνθήκες της πανδημίας δεν του επέτρεψαν να είναι σήμερα μαζί μας
Μικρός Χαιρετισμός και Αποχαιρετισμός
Για τους Ρεθεμνιώτες, ο Δημήτρης Αρχοντάκης.
Ο αριστοκρατικός κι ευγενής οικοδεσπότης της μικρής πόλης με τα μεγάλα όνειρα ευτύχισε να τα κάνει πραγματικότητα. Το βενετσιάνικο Ρέθυμνο διασώθηκε, η Φορτέζα στέκει αγέρωχη, οι φοίνικες της προκυμαίας ανεμίζουν τις κορυφές τους, ο Τουρισμός έγινε η ατμομηχανή της παντέρμης πολιτείας.
Συγκινητικά τα έργα του και καθορισμός πορείας για όλους εμάς που τα ζούσαμε κοντά του-οι ντόπιοι, οι απόδημοι κι οι ξένοι: το Ρέθυμνο έδρα του Πανεπιστημίου Κρήτης, η Ανάπλαση της Παλιάς Πόλης, τα πρώτα μεγάλα ξενοδοχεία El Greco, Rithymna Beach, Creta Palace, η αναγέννηση της αστικής τάξης και η νέα οικονομία του Ρεθύμνου. Μια πόλη-πρότυπο."
