Του Γιώργου Κοτσυφάκη στατιστικού τ. Προϊσταμένου της ΕΛΣΤΑΤ Ρεθύμνου
Με αυτό το άρθρο προσπαθούμε να δώσουμε μια συνολική εικόνα της χρησιμότητας του Νοσοκομείου Ρεθύμνου τόσο για τον Νομό μας όσο και για τους γειτονικούς νομούς καθώς και για τους ανθρώπους που βρέθηκαν ή θα βρεθούν εδώ. Τα στοιχεία που επεξεργαστήκαμε αφορούν τις νοσηλείες στο νοσοκομείο μας όπως αυτές καταγράφονται και αποστέλλονται στην ΕΛΣΤΑΤ στα πλαίσια της έρευνας νοσηλευτικής κίνησης. Αφορούν την χρονική περίοδο 2010-2023 δηλαδή για 14 χρόνια συνολικά.
Σε αυτά τα 14 χρόνια στο Νοσοκομείο έλαβαν χώρα συνολικά 145.278 νοσηλείες από τις οποίες οι 125.262 (86,2%) αφορούσαν μόνιμους κατοίκους της Π.Ε. Ρεθύμνου. Το υπόλοιπο 13,8% κατανεμήθηκε μεταξύ κατοίκων της λοιπής Κρήτης (4,9%), της λοιπής Χώρας πλην Κρήτης (6,8%) και κατοίκους άλλων χωρών (2,2%).
Η μέση τιμή του αριθμού των νοσηλειών ανά έτος στην πιο πάνω χρονική περίοδο είναι 10.380 όπου η μέγιστη σημειώθηκε το 2018 και ήταν 11.684 και η ελάχιστη το 2020 λόγω κορωνο-ϊού και ήταν 8.910 (Γράφημα 1). Το 2022 και το 2023 οι νοσηλείες πέρασαν τις 10.000 χωρίς ωστόσο να προσεγγίσουν αυτές του 2018, 2019.
Σχετικά με την έκβαση της νοσηλείας στις κλινικές εκτός ΜΕΘ έχουμε να παρατηρήσουμε ότι ενώ το ποσοστό ίασης ή βελτίωσης ήταν από το 2010 έως και το 2018 πάνω από 80% (Μ.Τ.= 85,9%), περίοδο 2019-2023 έπεσε στο 79,4%. Η μέση τιμή του ποσοστού των θανάτων ήταν στις αντίστοιχες περιόδους 2,0% και 2,4% στο σύνολο των νοσηλειών. Στην ΜΕΘ η μέση τιμή του ποσοστού ίασης ή βελτίωσης έπεσε από 34,2% στη περίοδο 2010-2018 σε 26,8% στην περίοδο 2019-2023. Το ποσοστό θανάτων ανέβηκε από 41,6% σε 50,5% στις αντίστοιχες περιόδους. Βέβαια απαιτείται περαιτέρω μελέτη αυτών των δεδομένων, λαμβάνοντας υπόψη την σοβαρότητα των ασθενειών και την πανδημία.
Οι αιτίες νοσηλείας με τα μεγαλύτερα ποσοστά ήταν οι παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος (11,5%) και ακολουθούν διάφορα συμπτώματα (10,1 % πόνος σε λαιμό, στήθος, κοιλιά, συγκοπή, λιποθυμία κ.λπ.). Στην τρίτη θέση βρίσκονται τα Νεοπλάσματα (9,3%) και ακολουθούν τα Νοσήματα του οφθαλμού (9,2%), τα Νοσήματα του κυκλοφορικού συστήματος (8,8%), οι Τραυματισμοί, δηλητηριάσεις κλπ (8,1%) και τα νοσήματα του πεπτικού συστήματος (8,0%). Το ποσοστό νοσηλειών από τον covid-19 ήταν 6,3% το 2021. Το μεγαλύτερο ποσοστό θνητότητας (12,0%) το παρουσιάζουν τα λοιμώδη και παρασιτικά νοσήματα και ακολουθούν του κυκλοφορικού (6,7%). Στην τρίτη θέση συναντούμε τον covid-19 (5,0%) και στην συνέχεια τα Νεοπλάσματα και τις Παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος με 4,7% το καθένα (τα στοιχεία των αιτιών νοσηλείας αναφέρονται στην χρονική περίοδο 9/2011 έως και 12/2023 όπου εφαρμοζόταν η 10η αναθεώρηση της ΠΟΥ).
Η διάρκεια νοσηλείας κυμάνθηκε από 0 έως και 340 ημέρες και η μέση τιμή της ήταν οι 3,6 ημέρες. Την μεγαλύτερη μέση τιμή διάρκειας (21,1) την είχαν οι νοσηλείες για Ψυχικές διαταραχές και διαταραχές συμπεριφοράς και ακολουθούν οι Τραυματισμοί, δηλητηριάσεις κλπ και ο covid-19 (Μ.Τ.=6,4 η κάθε μία από τις δυο αιτίες). Ακόμα τρεις αιτίες (Παθήσεις του μυοσκελετικού συστήματος, Λοιμώδη και παρασιτικά νοσήματα και οι Παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος) είχαν μέση τιμή ημερών νοσηλείας μεταξύ 5 και 4,5. Παρατηρήθηκε, στις κλινικές εκτός ΜΕΘ, αρνητική στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ της έκβασης της νοσηλείας και του αριθμού των ημερών της. Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι όσο μεγαλύτερη σε διάρκεια ήταν η νοσηλεία τόσο καλύτερη ήταν η έκβαση της. Επίσης υπήρξε στατιστικά σημαντική διαφορά ανάμεσα σε κάθε κατηγορία έκβασης (ίαση, βελτίωση, αμετάβλητη, επιδείνωση και θάνατος) και των αντίστοιχων ημερών νοσηλείας. Από την άλλη πλευρά στην ΜΕΘ υπάρχει θετική στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ της έκβασης και των ημερών νοσηλείας δηλαδή όσο αυξάνονται οι μέρες νοσηλείας αυξάνεται και η πιθανότητα χειρότερης έκβασης (Γράφημα 2). Από τα πιο πάνω δεδομένα απουσιάζει δυστυχώς η πληροφορία των διακομιδών (δεν καταγράφονται στην συγκεκριμένη έρευνα) που θα έδινε μια πιο σαφή εικόνα της κατάστασης του νοσοκομείου μας.
Από την ανάλυση των νοσηλειών που αφορούσαν τους μόνιμους κατοίκους της Π.Ε. Ρεθύμνου παρατηρήσαμε ότι η μέση τιμή του ποσοστού του πληθυσμού που νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο μας έστω και μία φορά σε ετήσια βάση ήταν 10,5%. Αυτό το ποσοστό σημείωσε όπως είναι λογικό σημαντικές διακυμάνσεις κατά φύλο και ομάδες ηλικιών. Το χαμηλότερο ποσοστό σημείωσαν οι θήλεις 0-14 ετών (3,5%) και το μεγαλύτερο οι άρρενες 85 ετών και άνω (55,2%) (Γράφημα 3). Ενώ η μέση ηλικία του πληθυσμού της ΠΕ Ρεθύμνου ήταν 38,9 έτη για τους άρρενες και 40,1 έτη για τις θήλεις η μέση ηλικία των νοσηλευομένων ήταν 59,5 και 55,9 έτη αντίστοιχα. Εάν από τις θήλεις αφαιρέσουμε την αιτία κύηση τοκετός λοχεία η μέση ηλικία τους ανέρχεται στα 59,9 έτη. Εδώ χρειάζεται να αναφέρουμε ότι ένα άτομο μπορεί να έχει νοσηλευτεί περισσότερες από μία φορές.
Ο αριθμός των χειρουργικών επεμβάσεων στην πενταετία 2014-2018 σημείωσε άνοδο της τάξης του 55,9% φτάνοντας το 2018 στην μέγιστη τιμή του που ήταν 2.930 επεμβάσεις. Στην συνέχεια στην πενταετία 2019-2023 ο αριθμός των επεμβάσεων σημείωσε μείωση και το 2023 οι επεμβάσεις ήταν μειωμένες κατά 40,1% σε σχέση με το 2018. Τέλος και η μέση τιμή των επεμβάσεων στα έτη 2019-2023 ήταν μειωμένη σε σχέση με την αντίστοιχη μέση τιμή της προηγούμενης πενταετίας (2014-2018) κατά 15,6%.
Από τα δεδομένα των νοσηλειών κατά οικογενειακή κατάσταση προέκυψε ότι το 76,1% ήταν έγγαμοι, το 18,9% άγαμοι το 4,0% χήροι και το 0,9% διαζευγμένοι. Τα στοιχεία αυτά αφορούν το 45% των νοσηλευομένων που δήλωσαν οικογενειακή κατάσταση. Όπως είναι λογικό λόγω και της ηλικιακής σύνθεσης τους τα ποσοστά των νοσηλευθέντων εγγάμων ήταν αυξημένα σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό (48%) το δε ποσοστό των αγάμων στον γενικό πληθυσμό είναι της τάξης του 41%.
Περίπου οι μισοί ασθενείς (50,9%) στην χρονική περίοδο που εξετάσαμε είχαν δηλώσει κατάσταση απασχόλησης ή επάγγελμα. Από αυτούς το 49,4% ήταν συνταξιούχοι, το 11,3% νοικοκυρές το 9,0% σπουδαστές βρέφη και μικρά παιδιά και άνεργοι το 2,4%. Στην ίδια ποσοστιαία κατανομή είχαμε τους ασκούντες επιστημονικά ή ελεύθερα επαγγέλματα (4,6%), τους τεχνικούς και υπαλλήλους γραφείου (16,6%) και τους χειρονάκτες (10,5%).
Τέλος όσον αφορά τον ασφαλιστικό φορέα των νοσηλευθέντων το 92,8% ήταν ασφαλισμένοι στον ΕΟΠΠΥ ενώ το 6,7% ήταν ανασφάλιστοι. Το ποσοστό των ανασφάλιστων σε ετήσια βάση ενώ έως και το 2014 ήταν κάτω του 5%, από το 2015 και μετά σημείωσε συνεχή άνοδο για να ξεπεράσει το 2018 και 2019 το 10%. Από το έτος 2020 έως και το 2023 το εν λόγω ποσοστό κυμαίνεται μεταξύ του 8% και 10%. Ο απόλυτη τιμή του αριθμού των ανασφάλιστων που νοσηλεύτηκαν το 2018 σε σχέση με το 2014 έχει αυξηθεί κατά 400% περίπου.
Για την αξιολόγηση όλων των πιο πάνω στοιχείων χρειάζεται να ληφθεί υπόψη και η συνεχής μείωση του προσωπικού που ήταν τόσο ποσοτική (19,5% μείωση ιατρικού προσωπικού και 8,5% νοσηλευτών μεταξύ των ετών 2012 και 2020) όσο και η ποιοτική (περισσότεροι συμβασιούχοι κλπ μη σταθερές σχέσεις εργασίας).
Από όλα όσα εκτέθηκαν παραπάνω συνάγεται αβίαστα το συμπέρασμα ότι το Νοσοκομείο της πόλης μας είναι αναγκαίο και απαραίτητο για όλους μας. Μετά την βελτίωση της πορείας του, που παρατηρήθηκε στην πενταετία 2015-2019, παρουσιάσε φθίνουσα πορεία λόγω των γνωστών προβλημάτων που προέκυψαν από τις πολιτικές που εφαρμόστηκαν. Με άρθρο μας αυτό θέλουμε να συμβάλουμε εξ ονόματος της παράταξης «Η Κρήτη μας αλλιώς» στο συμβούλιο της Περιφέρειας Κρήτης, στον αγώνα όλων των Ρεθυμνιωτών για την διάσωση και αναβάθμισή του.
