Για το πολύ ευαίσθητο θέμα της ενδοοικογενειακής βίας, με θύματα παιδιά στις περισσότερες των περιπτώσεων, μίλησε η Αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής του Δήμου Ρεθύμνου Άννα Ελευθεριάδου, δίνοντας στοιχεία για τα περιστατικά που διαχειρίζεται η κοινωνική υπηρεσία στο δήμο Ρεθύμνου.
Η κα Ελευθεριάδου αναφέρθηκε σε πληθώρα περιστατικών που επεμβαίνει εισαγγελέας υπογραμμίζοντας ότι οι εισαγγελικές εντολές και οι έρευνες που έρχονται από την εισαγγελία το 2023 έφτασαν τις 100, αριθμός που αναμένεται να διπλασιαστεί, αφού κατά το πρώτο εξάμηνο του 2024 ήδη πλησιάζει στο να ξεπεραστεί.
Συνέντευξη: Σταύρος Ρακιντζής
Για τι υποθέσεις μιλάμε;
«Είναι υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας, γενικώς υποθέσεις που εμπλέκονται σχεδόν πάντα παιδιά. Οι υποθέσεις αυτές δεν αφορούν μόνο περιστατικά κακοποίησης, αλλά και παραμέλησης, που είναι το ίδιο σοβαρά. Υπάρχουν γονείς που δεν είναι σε θέση να φροντίζουν τα παιδιά τους, γονείς που πέθαναν, παιδιά που είναι μόνα. Είναι πολλές περιπτώσεις, είναι πολύ μεγάλος ο αριθμός που κι εμένα με έχει σοκάρει. Στο μεταξύ οι κοινωνικοί λειτουργοί συνεχίζουν να μειώνονται γιατί βγαίνουν στη σύνταξη και δε μας επιτρέπει το κράτος να προσλάβουμε άλλους. Τις θέσεις δηλαδή οι οποίες είναι κενές, δεν μας επιτρέπουν να τις αναπληρώσουμε. Αυτή τη στιγμή έχουμε βάλει όλους τους κοινωνικούς επιστήμονες που υπάρχουν, να δουλεύουν εισαγγελικά, γιατί οι εισαγγελικές εντολές και οι έρευνες που έρχονται από την εισαγγελία είναι πάρα πολλές.»
Εσείς όταν έρχεται εισαγγελική εντολή πώς εμπλέκεστε στη διαδικασία;
«Η εισαγγελική εντολή έρχεται στην κοινωνική υπηρεσία και στη διευθύντρια, η οποία το αναθέτει σε κάποιον κοινωνικό λειτουργό. Κάθε φορά σε άλλον, με κύκλο. Οι εισαγγελικές εντολές έρχονται σε εμάς. Η Περιφέρεια δεν έχει κοινωνικούς λειτουργούς και δεν εμπλέκεται. Όλα τα κάνει η κοινωνική υπηρεσία του δήμου. Όλοι οι κοινωνικοί λειτουργοί που διαθέτει η υπηρεσία, όπου και να δουλεύουν, χρησιμοποιούνται και για αυτές τις περιπτώσεις. Πολλές φορές χρειάζεται να πάνε δύο άτομα και για λόγους ασφαλείας. Χρειάζονται δεύτερο άτομο, για να νιώθουν ασφάλεια εκεί που πάνε, τόσο γιατί υπάρχουν τεταμένα περιβάλλοντα, όσο και για λόγους αξιοπιστίας του αποτελέσματος. Δηλαδή όταν υπάρχουν ευαίσθητες καταστάσεις χρειάζεται ένας μάρτυρας για το τι ειπώθηκε, τι βρήκαμε. Είναι επίσης πολλές φορές μακριά στα χωριά και γίνεται είναι ολόκληρο ταξίδι. Ωστόσο, δεν πάνε μια φορά και τελείωσε, αυτό χρειάζεται να το επαναλάβουν. Υπάρχει οικογένεια που την παρακολουθούν σχεδόν τρία χρόνια, που πηγαίνουν και ξαναπηγαίνουν. Για παράδειγμα η κοινωνική λειτουργός του «Βοήθεια στο Σπίτι» της περιοχής περνάει από αυτό το σπίτι κάθε εβδομάδα, για να υπάρχει ένας αυστηρός έλεγχος και για να συμμορφωθούν σε σχέση με τη διαχείριση των παιδιών.»
Συνήθως τα παιδιά που καταλήγουν;
«Προσπαθούμε τα παιδιά να μην καταλήξουν σε ιδρύματα, προσπαθούμε να είναι στην οικογένεια, προσπαθούμε να στηρίξουμε την οικογένεια. Υπάρχουν στελέχη με ευαισθησίες. Υπάρχουν άξιοι άνθρωποι στην κοινωνική υπηρεσία, τους ευχαριστώ όλους, που είναι πάνω απ’ όλα άνθρωποι και δίνουν ψυχή. Είναι δύσκολες καταστάσεις, είναι πολύπλοκες καταστάσεις, έχουμε οικογένειες που είναι χρήστες οι γονείς, έχουμε οικογένειες που οι γονείς έχουν ψυχιατρικά θέματα, έχουμε πολύ δύσκολες καταστάσεις. Ακόμα και εγώ δεν μπορούσα να φανταστώ πόσο δύσκολες είναι.
Ωστόσο, πάντα κρατάμε κάποιες θέσεις στους παιδικούς σταθμούς για παιδιά που μας ζητάει ο Εισαγγελέας να βοηθήσουμε. Μέσα στο πλαίσιο της κοινωνικής μέριμνας και της φροντίδας αυτά τα ευάλωτα παιδιά, μπαίνουν κατ’ εξαίρεση χωρίς τη διαδικασία της μοριοδότησης. Γιατί δυστυχώς οι εισαγγελικές εντολές και οι έρευνες που έρχονται από την εισαγγελία είναι πάρα πολλές, που έχουν ξεπεράσει οποιαδήποτε άλλη εποχή. Το 2023 οι εισαγγελικές εντολές που ήρθαν για έρευνες στην κοινωνική υπηρεσία ήταν πάνω από 100, για το δήμο Ρεθύμνου. Τώρα έχει περάσει ο μισός χρόνος και κοντεύουμε ήδη τις 100. Δηλαδή θα είναι 200 αν συνεχίσει με αυτό το ρυθμό.
Δυστυχώς, τα έβλεπα και ως γιατρός στο νοσοκομείο και βλέπω ακόμα να έρχονται κακοποιημένα άτομα στα επείγοντα. Ωστόσο, ότι η κατάσταση έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις σε μία πόλη που ευημερεί, κι έχει σημασία εκεί αυτό, δεν το περίμενα. Γιατί, δεν είναι μία πόλη που υπάρχει φτώχεια, ανέχεια ώστε να περιμένεις τέτοια φαινόμενα. Τα εισαγγελικά έρχονται βροχή. Όταν ζήτησα να μου καταμετρήσουν να δούμε πόσα υπάρχουν φέτος, διαπιστώσαμε μεγάλη αύξηση σε σχέση με πέρυσι. Δυστυχώς, η αύξηση γίνεται με άλματα…»
Πώς το εξηγείτε αυτό;
«Νομίζω ότι πάντα υπήρχαν τέτοια περιστατικά. Αυτό που έχει γίνει είναι ότι οι άνθρωποι πια μπορούν να απευθυνθούν κάπου. Έχουμε τις δομές όπως το κέντρο συμβουλευτικής γυναικών, που είναι μία μεγάλη ανακούφιση για τις γυναίκες που έχουν κάπου να βοηθηθούν. Η αστυνομία έχει κάνει ειδικά γραφεία για την ενδοοικογενειακή βία δηλαδή, σήμερα υπάρχουν τα μέσα και η υποστήριξη.
Γιατί εμείς στο κέντρο συμβουλευτικής γυναικών τις βοηθάμε σε κάθε επίπεδο, από το να βρουν δουλειά, το να δουν πώς θα βγάλουν ένα διαζύγιο με νομικές συμβουλές, σε συνεργασία με το Δικηγορικό Σύλλογο που δίνει δωρεάν δικηγόρο, μέχρι να πάνε τα παιδιά τους σ’ ένα φροντιστήριο για να μη μείνουν πίσω στο σχολείο. Όταν υπάρχει αυτό το πακέτο υποστήριξης, δωρεάν ψυχολόγος, όλο αυτό βοηθάει και τη γυναίκα στο να πάρει απόφαση να κάνει το βήμα και βγαίνουν στην επιφάνεια.
Στο νοσοκομείο έρχονται κακοποιημένες γυναίκες, συνήθως χτυπημένες στο πρόσωπο και στον τράχηλο. Εγώ μπορώ να διακρίνω τις προσπάθειες στραγγαλισμού, μπορώ ν ΄αναγνωρίσω μία γυναίκα που προσπάθησε κάποιος να την στραγγαλίσει, είναι εμφανή τα δάχτυλα και οι μώλωπες στο λαιμό της. Όμως, αν μία γυναίκα δε θέλει να το καταγγείλει -παρότι εγώ το βλέπω- και σου λέει ότι χτύπησα στη σκάλα…
Για αυτό κάναμε μια προσπάθεια, που αφού έγινε αρκετές φορές με τα στελέχη της αστυνομίας, για το πώς να διαχειρίζονται τέτοια περιστατικά και πως να υποδέχονται μία τέτοια γυναίκα, το επαναλάβαμε ως κέντρο συμβουλευτικής γυναικών και με τα στελέχη του νοσοκομείου που εμπλέκονται με τα επείγοντα και μάλιστα το παρακολούθησα και εγώ η ίδια. πώς να τις διαχειρίζονται, πώς να τις κάνουν λίγο να χαλαρώσουν, να νιώσουν μία ασφάλεια και να μιλήσουν. Το συνεχίζουμε και με τους εκπαιδευτικούς για να μπορούν από τα παιδιά να εντοπίσουν κάποιο περιστατικό και να βοηθήσουν.»
Οι 100 εισαγγελικές εντολές αφορούν παιδιά;
«Το μεγαλύτερο μέρος τους. Αν δεν είναι οι 100, οι 90 σίγουρα έχουν μέσα παιδιά.»
Για ποιες ηλικίες παιδιών μιλάμε;
«Για παιδιά κάθε ηλικίας, από βρέφη μέχρι εφήβους.»
Μιλάμε για ημεδαπούς και αλλοδαπούς;
«Βεβαίως, αλλοδαπούς και ημεδαπούς, αναλογικά με τον πληθυσμό. Δηλαδή δε θα έλεγα ότι η πλειοψηφία είναι οι αλλοδαποί.»
Γίνονται στην πόλη και στους οικισμούς;
«Παντού, σε όλο το δήμο, δεν μπορώ να αξιολογήσω αν είναι περισσότερα τα περιστατικά στην περιφέρεια ή στην πόλη, όμως και στα χωριά είναι πολλά αυτά που καταγράφονται.»
