Α΄ΕΝΟΤΗΤΑ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΜΠΝΕΥΣΤΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, Ι.ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ, ΕΩΣ ΤΟΝ ΕΔΡΑΙΩΤΗ΄ ΤΗΣ , Ε.ΒΕΝΙΖΕΛΟ
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ : MIA ΞΕΧΑΣΜΕΝΗ ΕΝΝΟΙΑ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΠΟΥ ΤΗΝ ΓΕΝΝΗΣΕ !
Τί κι΄ αν η βέλτιστη μορφή πολιτεύματος η Δημοκρατία γεννήθηκε στην Αρχαία Ελλάδα , από τον πολιτικό της Αρχαίας Αθήνας τον Κλεισθένη που την εμπνεύστηκε ! Τί κι΄ αν ο Περικλής την ανήγαγε σε κορυφαίο θεσμό απόδοσης κοινωνικής δικαιοσύνης και επίτευξης προόδου από το 450 έως και το 430 π.Χ. περίπου ! Η Τελευταία περίοδος εφαρμογής της Δημοκρατίας σαν πολίτευμα διακυβέρνησης στη χώρα μας , ήταν περίπου το 330 π.Χ. , λίγο μετά το θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου και όταν κατακτήθηκε η Αρχαία Αθήνα από τον Κάσσανδρο , έναν από τους διαδόχους του . Έκτοτε ήρθαν οι ξένες επιδρομές και οι κατακτήσεις της Ελληνικής χερσονήσου , από τους Ρωμαίους κατ΄αρχήν που αργότερα μετονομάστηκαν σε Βυζαντινούς , τους Σταυροφόρους και τους Ενετούς , αλλά στο τέλος και τους Οθωμανούς . Ο δύσμοιρος Ελληνικός λαός όλους αυτούς τους αιώνες της υποδούλωσής του , την έννοια της Δημοκρατίας την αγνοούσε παντελώς αφού αυτό που τον ενδιέφερε και για το οποίο πάλευε , ήταν το πώς θα άντεχε τα μύρια βάσανά του που η σκλαβιά , τού είχε συσσωρεύσει . Πολλές δεκάδες γενιές Ελλήνων που γεννήθηκαν και πέθαναν αυτές τις περιόδους της σκλαβωμένης Ελλάδας , ποτέ τους δεν άκουσαν την λέξη Δημοκρατία και σαφέστατα ποτέ τους δεν κατάλαβαν την έννοιά της , άσχετα που η λέξη αυτή ήταν Ελληνική και είχε επινοηθεί στον τόπο μας , πολλούς- πολλούς αιώνες πρίν!
ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΓΕΥΟΝΤΑΙ ΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Ήρθε όμως και το πλήρωμα του χρόνου και η έννοια της Δημοκρατίας απόκτησε και πάλι υπόσταση στη σκέψη των Ελλήνων με την εθνογερσία του 1821 .Βέβαια τα χρόνια αυτά στις αρχές του 19ου αιώνα , το κλίμα στον Ευρωπαϊκό χώρο ήταν διαποτισμένο με τις ιδέες για τις κοινωνικές ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα , που είχαν έρθει στο προσκήνιο από τη Γαλλική Επανάσταση του 1789. Έτσι για πρώτη φορά και στην Ελλάδα μετά από 20 πιά αιώνες εμφανίζονται και πάλι οι έννοιες των Δημοκρατικών θεσμών ! Ήταν οι ξεχασμένες λέξεις και φράσεις : Εκλογές , Πολιτικοί εκπρόσωποι ,Δήμος, αρχή της πλειοψηφίας ,δικαιώματα της μειοψηφίας, συμβούλια , αποφάσεις , εκκλησία του Δήμου ή κοινοβούλιο κατά τη νέα Ελληνική !Η εφαρμογή των Δημοκρατικών αυτών θεσμών εγκαινιάζεται με την προκήρυξη από τον τότε κυβερνήτη της Ελεύθερης πιά Ελλάδας , τον Ιωάννη Καποδίστρια των πρώτων ελεύθερων εκλογών ,που διενεργήθηκαν τον Ιούλιο του 1829. Από τις εκλογές αυτές προέκυψε η πρώτη εκλεγμένη Ελληνική βουλή η οποία για πρώτη φορά συνεδρίασε στις 11 Ιουλίου του 1829 στο Άργος και πήρε την ονομασία της ώς ΄΄η Δ΄Ελληνική Εθνοσυνέλευση του Άργους ΄΄! Στην συνέλευση αυτή σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία , συμμετείχαν και 28 αντιπρόσωποι του Κρητικού λαού , οι οποίοι και σαφέστατα δεν ήταν εκλεγμένοι , αφού η Κρήτη ήταν ακόμη Τουρκοκρατούμενη . Εκτιμώντας από τα επίθετα των συμμετεχόντων αντιπροσώπων , αναγνωρίζουμε ότι τουλάχιστον έξι από αυτούς ήταν Ρεθύμνιοι , οι : Γεώργιος Βενιέρης , Γεώργιος Σαουνάτσος , Ιωάννης Κουρμούλης ,Μανουήλ Βερνάδος , Μύρων Μελιδονάκης , Αναγνώστης Παπαμαρκάκης και ίσως και κάποιοι άλλοι .
Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΣΤΗ ΚΡΗΤΗ
Στο νησί μας η Οθωμανική κυριαρχία συνεχίστηκε για 70 τόσα χρόνια ακόμη , ως και τα τέλη του Δεκεμβρίου του 1898 , όταν ανέλαβε τη διακυβέρνηση του νησιού ο Πρίγκηπας Αρμοστής Γεώργιος. Αμέσως τον επόμενο μήνα τον Ιανουάριο του 1899 διενεργήθηκαν οι πρώτες εκλογές , οι οποίες ανέδειξαν τους πρώτους αντιπροσώπους βουλευτές της Κρητικής Βουλής . Στις πρώτες αυτές βουλευτικές εκλογές εκλέχτηκαν 188 Πληρεξούσιοι – Βουλευτές της Κρητικής Βουλής. Για αυτούς δυστυχώς δεν έχουμε βρεί ιστορικά στοιχεία , ώστε να τους ταυτοποιήσουμε επ΄ακριβώς .Ωστόσο εκτιμούμε πως αναλογικά τουλάχιστον θα συμμετείχαν 20 – 25 Ρεθύμνιοι. Στις επόμενες εκλογές που διεξήχθηκαν το 1901 , εξελέγησαν 68 βουλευτές και άλλοι 10 ορίστηκαν από τον ίδιο τον Αρμοστή ,σύμφωνα με το πρώτο αρχικό σύνταγμα που ήδη είχε ψηφιστεί. Από αυτούς , εκτιμούμε πως θα ήταν 9 – 12 Ρεθύμνιοι οι οποίοι και μάλιστα εκλέγονταν σε επίπεδο επαρχίας. ‘Ηδη από τα χρόνια της εκλογής των πληρεξουσίων για τη Γενική των Κρητών Συνέλευση , βάσει του Οργανικού Νόμου και της Σύμβασης της Χαλέπας αργότερα, είχαν διαμορφωθεί δύο πολιτικές παρατάξεις .΄΄Των Ξυπόλητων΄΄ , με αρχηγό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη προπάππου του σημερινού πρωθυπουργού και αργότερα τον Ελευθέριο Βενιζέλο και ΄΄των Καραβανάδων΄΄ με αρχηγό τον Μίνωα Ησυχάκη και αργότερα τον Αντώνιο Μιχελιδάκη .
ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΡΕΘΥΜΝΙΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ
Αυτές οι δύο παρατάξεις συνέχισαν να υπάρχουν και επί της Κρητικής Πολιτείας .Η πρώτη υπήρξε και η πρόδρομος του κόμματος των Φιλελευθέρων που ίδρυσε ο Ελευθέριος Βενιζέλος στην Αθήνα τον Αύγουστο του 1910 .Η άλλη προσχώρησε ως παράταξη στο κόμμα Εθνικοφρόνων που ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 1915 στην Ελληνική επικράτεια από τον Δημήτριο Γούναρη τον μεγάλο πολιτικό αντίπαλο του Βενιζέλου . Βουλευτές του Ρεθύμνου κατά τη περίοδο της Κρητικής Βουλής υπήρξαν μεταξύ άλλων και οι : Εμμανουήλ Ζαχαράκης , Μίνως Πετυχάκης , Γεώργιος Πλουμής , Αντώνιος Παπαμαρκάκης , Πέτρος Μανουσάκης ,Κυριάκος Μπιράκης και άλλοι 53 , σύμφωνα με την ιστορική έρευνά μας. Στις πρώτες εκλογές της Ελληνικής Βουλής όπου συμμετείχε και η Κρήτη τον Μάϊο του 1915 ,από το Ρέθυμνο εκλέχθηκαν όλοι από το κόμμα των Φιλελευθέρων του Ε. Βενιζέλου: Ο Βασίλειος Σκουλάς γιατρός από τα Ανώγεια , ο Μανούσος Βολουδάκης δικηγόρος από τα Σφακιά , ο Μιχαήλ Παπαμιχελάκης γιατρός από την Αργυρούπολη , ο Εμμανουήλ Τσουδερός γιατρός από το Ρέθυμνο και ο Γεώργιος Ανδρεαδάκης γιατρός από τον Φουρφουρά .Εκείνη την εποχή και έως κα τις εκλογές του 1923 , η επαρχία Σφακίων ανήκε στην εκλογική περιφέρεια του Νομού Ρεθύμνης. ΟΙ ΡΕΘΥΜΝΙΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ ΤΩΝ ΔΕΥΤΕΡΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ ΤΟΥ 1915 ΚΑΙ Η ΒΟΥΛΗ ΄΄ ΤΩΝ ΛΑΖΑΡΩΝ΄΄
Μεσούντος όμως του Α΄Παγκόσμιου πολέμου , ο πρωθυπουργός Ε. Βενιζέλος συγκρούστηκε με τον βασιλιά Κωνσταντίνο , ο οποίος ανάγκασε τον Βενιζέλο να παραιτηθεί .Ο Κωνσταντίνος προκήρυξε αμέσως νέες εκλογές για να απαλλαγεί από τη μεγάλη πλειοψηφία των Βενιζελικών βουλευτών, σε διάστημα μόλις 5 μηνών από τις πρώτες , τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου , από τις οποίες βεβαίως απείχε το κόμμα Φιλελευθέρων. Στις νέες αυτές εκλογές εκλέχθηκαν και οι 5 βουλευτές του Ρεθύμνου από το κόμμα των Εθνικοφρόνων και ήταν οι :Ο Μανούσος Κούνδουρος δικηγόρος από τα Σφακιά , ο Κωνσταντίνος Λαγουδάκης γιατρός από το Μελιδόνι ,ο Στυλιανός Κωστογιάννης δικηγόρος από τα Σελλιά ,ο Θεμιστοκλής Μοάτσος δικηγόρος από το Ρέθυμνο και ο Νικόλαος Τρουλλινός επίσης δικηγόρος από τις Μέλαμπες. Ο Βενιζέλος λίγο αργότερα τον Μάϊο του ΄16 μετέβηκε στη Θεσσαλονίκη και σχημάτισε εκεί νέα κυβέρνηση έχοντας και την υποστήριξη των Ευρωπαίων συμμάχων. Τον Ιούνιο του επόμενου έτους , το 1917, οι σύμμαχοι εξαναγκάζουν τον Κωνσταντίνο να εγκαταλείψει τη χώρα και καλείται ο Βενιζέλος με την υποστήριξη του στρατού αλλά και των συμμάχων να σχηματίσει νέα κυβέρνηση , ως πρωθυπουργός και εγγυητής του Δημοκρατικού πολιτεύματος . Με ειδικό διάταγμα επαναφέρθηκαν οι βουλευτές που είχαν εκλεγεί στις κανονικές εκλογές του Μαϊου του 1915 και τους οποίους είχε με αντιδημοκρατικό τρόπο καταργήσει ο Κωνσταντίνος. Η βουλή εκείνη του Βενιζέλου έμεινε στη ιστορία ως ΄΄η βουλή των Λαζάρων ΄΄, με την έννοια ότι οι βουλευτές αυτοί είχαν καταργηθεί και νεκραναστήθηκαν !
2Ι ΕΚΛΟΓΙΚΕΣ ΑΝΑΜΕΤΡΗΣΕΙΣ 1920 – 1985
Οι εκλογές των επόμενων χρόνων διεξήχθηκαν τις χρονιές 1920 , 1923 , 1926 , 1928 , 1931 , 1933 , 1935 και 1936 . Μεσολάβησε η δικτατορία του Μεταξά και στη συνέχεια η Γερμανική κατοχή .Μεταπολεμικά εκλογές έγιναν το 1946 , το 1950 , το 1951 , το 1952 , το 1956 , το 1958 , το 1961 ,το 1963 και το 1964 .Το 1965 συνέβη το σοβαρότερο μεταπολεμικό πολιτικό ατόπημα΄΄ της αποστασίας΄΄ , που ήταν και το προϊμιο τής δικτατορίας του 1967 . Μεταπολιτευτικά ,εκλογές διεξήχθηκαν το 1974 , το 1977, το 1981, επίσης το 1985 χρονιά που τη θεωρούμε ορόσημο στη πολιτική ιστορία της χώρας .Οι εκλογές του 1985 , αποτελούν τη τελευταία χρονική περίοδο όπου στους υποψηφίους βουλευτές συμμετείχαν και οι τελευταίοι αγωνιστές των πολιτικών και κοινωνικών αγώνων των προηγούμενων περιόδων . Οι αγώνες αυτοί ήταν και οι τελευταίες θυσίες για το στέριωμα της Δημοκρατίας μας . Ήταν οι ηρωϊκές περίοδοι της Εθνικής αντίστασης , του Ανένδοτου αγώνα , των φοιτητικών αγώνων του 1 1 4 , καθώς και του αντιδικτατορικού αγώνα ΄67-΄74. Στις επόμενες εκλογές από το 1985 και μετά , στους υποψήφιους βουλευτές συμπεριλαμβάνονται αρκετά νέα πρόσωπα και με διάφορες τεχνοκρατικές ειδικότητες , όπως , Μηχανικοί, Οικονομολόγοι , Φαρμακοποιοί , αλλά και αρκετοί Εκπαιδευτικοί που βεβαίως διεδραμάτισαν εξ ίσου σημαντικό ρόλο στη πρόοδο της Δημοκρατίας μας .
Β΄ ΕΝΟΤΗΤΑ :1915-1985 : ΓΙΑΤΡΟΙ ΚΑΙ ΝΟΜΟΜΑΘΕΙΣ ΜΟΝΟΠΩΛΗΣΑΝ ΤΗΝ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΡΕΘΥΜΝΟΥ
ΟΙ 32 ΡΕΘΥΜΝΙΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ
Σε όλες τις κοινοβουλευτικές περιόδους των 70 χρόνων από το 1915 και έως το 1985 , των 23 εκλογικών αναμετρήσεων , από το Ρέθυμνο εκλέχτηκαν μόλις 32 διαφορετικοί βουλευτές , όλοι από τους δύο κύριους πολιτικούς χώρους . Τον Κεντρώο και Σοσιαλδημοκρατικό χώρο και τον Συντηρητικό χώρο . Τα κόμματα της ευρύτερης αριστεράς ενώ εξέλεγαν βουλευτές στους όμορους νομούς Χανίων και Ηρακλείου , στο Ρέθυμνο δεν το κατάφεραν ποτέ, εξ αιτίας της διεδρικής η και τριεδρικής εκλογικής περιφέρειας . Από τον Κεντρώο και Σοσιαλδημοκρατικό χώρο ως Κόμμα Φιλελευθέρων , ΕΠΕΚ (Ν.Πλαστήρας ) ,Ένωση Κέντρου , ΠΑΣΟΚ , εξελέγησαν 23 βουλευτές ,οι : Μανούσος Βολουδάκης , Μιχαήλ Παπαμιχελάκης , Βασίλειος Σκουλάς ,Γεώργιος Ανδρεαδάκης , Εμμανουήλ Τσουδερός , Νικόλαος Ασκούτσης ,Ιωάννης Γοβατζιδάης , Γεώργιος Τσαγρής , Γεώργιος Φραγκουδάκης ,Ευστράτιος Φωτάκης , Γεώργιος Τσουδερός ,Νικόλαος Μπιράκης , Μιχαήλ Σγουρός ,Ιωάννης Προκοπάκης , Ευάγγελος Δασκαλάκης , Μιχαήλ Σκουλάς , Αντώνιος Λίτινας , Σταύρος Μπίρης ,Παύλος Βαρδινογιάννης ,Ιωάννης Τσουδερός , Κωνσταντινος Στεφανάκης , Γεώργιος Περάκης και Χαράλαμπος Γεωργακάκης . Από το συντηρητικό χώρο ως κόμμα Εθνικοφρόνων , λαϊκό κόμμα , Ελληνικός Συναγερμός , Ν.Δ. , εξελέγησαν 9 βουλευτές , οι : Μανούσος Κούνδουρος , Κωνσταντίνος Λαγουδάκης , Στυλιανός Κωστογιάννης , Θεμιστοκλής Μοάτσος , Νικόλαος Τρουλλινός , Εμμανουήλ Παπαδογιάννης , Γεώργιος Βουλγαράκης , Ιωάννης Κεφαλογιάννης και Δημήτριος Μοάτσος.
Η ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΚΛΟΓΗ ΤΟΥΣ
Για το σύνολο των 32 αυτών βουλευτών αξίζει να σημειωθούν κάποιες παρατηρήσεις. Οι περισσότεροι από αυτούς εκλέγονταν κατ΄επανάληψη και μάλιστα μερικές φορές , για ολόκληρες δεκαετίες με κύριους πρωταγωνιστές τούς : Ιωάννη Κεφαλογιάννη που έως το 1985 είχε εκλεγεί 7 φορές . Βασίλειο Σκουλά 6 φορές . Νικόλαο Ασκούτση 5 φορές . Παύλο Βαρδινογιάννη 5 φορές. Εμμανουήλ Παπαδογιάννη 4 φορές .Επίσης από 3 φορές εξελέγησαν , ο Ιωάννης Τσουδερός , ο Γεώργιος Τσουδερός , ο Εμμανουήλ Τσουδερός , ο Ευστράτιος Φωτάκης , ο Μιχαήλ Σκουλάς , ο Ευάγγελος Δασκαλάκης και ο Γεώργιος Περάκης . Η επαναληπτικότητα αυτή στην εκλογή τους , δείχνει μια στρέβλωση της εκλογικής τακτικής και των δύο πολιτικών χώρων που ευνοούσαν την παγίωση κατεστημένων καταστάσεων και δεν προωθούσαν την ανανέωση των υποψήφιων προσώπων .Οι κατ΄επανάληψη εκλεγμένοι βουλευτές , εκμεταλευόμενοι κυβερνητικές θέσεις που καταλάμβαναν , εξασφάλιζαν συγκεκριμένη εκλογική πελατεία .Αυτήν τους την εκλογική πελατεία , την περιχαράκωναν , ώστε να διατηρούν συνεχώς την εύνοιά της , και έτσι θα εξασφάλιζαν και την επόμενη εκλογή τους . Αυτό σίγουρα δεν καταγράφεται στα θετικά της πολιτικής συμπεριφοράς των πολιτών του Ρεθύμνου .Με αυτό τον τρόπο εμποδίζονταν το να εμπλουτίζεται η πολιτική εκπροσώπιση με νέα και δημιουργικά άτομα που θα είχαν νέες και έξυπνες ιδέες για τη πρόοδο του τόπου μας. Οι εκλογικές αυτές τακτικές στιγματίστηκαν ιδιαίτερα από το νέο κόμμα που ιδρύθηκε σαν εξέλιξη της Ενώσεως Κέντρου το 1974 από τον Ανδρέα Παπανδρέου , το ΠΑΣΟΚ , το οποίο εγκαινίασε νέα πολιτικά ήθη. Οι βουλευτές του νέου κόμματος κατέβαλαν μεγάλες προσπάθειες για να κατοχυρωθούν αυτές οι αρχές της σωστής πολιτικής συμπεριφοράς.
18 ΔΙΚΗΓΟΡΟΙ , 11 ΓΙΑΤΡΟΙ
Η επιστημονική και επαγγελματική προέλευση όλων αυτών των 32 βουλευτών παρουσιάζει μια μεγάλη μονομέρεια. Οι 18 ήταν δικηγόροι , οι 11 γιατροί και μόλις 3 , είχαν διαφορετικά επαγγέλματα (1 έμπορος ,1 τραπεζιτικός και 1 ηλεκτρονικός) . Αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα πως ο λαός του Ρεθύμνου , εκτιμούσε ιδιαίτερα το επίπεδο μόρφωσης των υποψήφιων και προτιμούσε να ψηφίζει πρόσωπα με υψηλή μόρφωση. Δεν συγκινούνταν με υποψήφιους οι οποίοι ήταν οικονομικοί παράγοντες της περιοχής όπως συνέβαινε σε άλλες περιοχές της Ελλάδας όπως στη Θεσσαλία και σε πολλές περιοχές της Πελοποννήσου και της Στερεάς Ελλάδας.
Η ΥΣΤΕΡΗΣΗ ΤΟΥ ΡΕΘΥΜΝΟΥ ΣΕ ΜΕΓΑΛΑ ΕΡΓΑ
Ωστόσο αυτή η επιστημονική και επαγγελματική μονομέρεια με το να είναι οι βουλευτές μόνο δικηγόροι και γιατροί , είχε σίγουρα το ηθικό πλεονέκτημα των μορφωμένων και έντιμων προσώπων. Συγχρόνως όμως τα πρόσωπα αυτά στερούνταν τεχνοκρατικών γνώσεων , απαραίτητων ειδικά εκείνες τις περιόδους ,όπου χτίζονταν και οργανώνονταν το παραγωγικό σύστημα της χώρας μας καθώς και οι βασικές της υποδομές. Έτσι λοιπόν ο νομός μας στερήθηκε ,τόσο της κατασκευής μεγάλων έργων όσο και της δημιουργίας κινήτρων για επίσης μεγάλες οικονομικές δραστηριότητες . Δεν κατασκευάστηκε ποτέ ένα μεγάλο λιμάνι που ήταν αναμφισβήτητα απαραίτητο ,αλλά ούτε και ένα σύγχρονο νοσοκομείο . Δεν κατασκευάστηκαν επίσης ούτε και οι σωστοί και απαραίτητοι συγκοινωνιακοί κόμβοι στον Βόρειο οδικό άξονα. Δεν κατασκευάστηκε ακόμη ούτε ένα αεροδρόμιο μέτριου μεγέθους όπως για παράδειγμα της Σητείας , παρ΄όλο που αγοράστηκε η απαραίτητη έκταση γής από το 1985 ,με πρωτοβουλία του τότε Ρεθύμνιου Υπουργού Δημόσιων έργων , Γεώργιου Περάκη. Δεν φτιάχτηκε επίσης μια βιομηχανική ή βιοτεχνική περιοχή σε κατάλληλο χώρο , ώστε να μπορέσει να προσελκύσει τους επαγγελματίες για να εγκατασταθούν . Ούτε και κάποιο μεγάλο αρδευτικό έργο κατάφερε να κατασκευαστεί για να αυξηθούν οι αρδεύσιμες εκτάσεις του νομού που το ποσοστό αρδευσιμότητάς του είναι από τα χαμηλότερα της χώρας .
ΤΟ ΦΡΑΓΜΑ ΤΩΝ ΠΟΤΑΜΩΝ
Το μοναδικό μεγάλο σύγχρονο αναπτυξιακό έργο που υπάρχει στο νομό μας , είναι το φράγμα των Ποταμών Αμαρίου , το οποίο κατασκευάστηκε χάρις στις μεγάλες προσπάθειες των στελεχών της υπηρεσίας του ΟΑΔΥΚ Ρεθύμνου . Ωστόσο 12 ολόκληρα χρόνια μετά την ολοκλήρωσή του ,που έγινε το 2008 , δεν έχει γίνει ακόμη κατορθωτό , να λειτουργήσει το συνολικό έργο για την άρδευση , όπως έχει σχεδιαστεί , αφού δεν έχουν κατασκευαστεί τα αρδευτικά δίκτυα . Από τα 14 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού που δύναται να αποδώσει το φράγμα κατ΄έτος , χρησιμοποιούνται σήμερα μόλις τα 0,5 εκατ. κυβικά μέτρα και τα υπόλοιπα 13,5 εκατ . κυβικά μέτρα κατ΄έτος , ΄΄κάθονται και αναμένουν΄΄!
ΑΚΡΟΤΕΛΕΥΤΙΟΝ
Βασική μας πεποίθηση είναι ότι ,ένας νομός ή μια περιφέρεια έχει τη δυνατότητα να αναπτυχθεί και να προοδεύσουν οι πολίτες τους , εάν υπάρχουν οι σωστές και συντονισμένες προσπάθειες των πολιτών, των φορέων και προπαντός των επικεφαλής εκλεγμένων εκπροσώπων τους. Οι σωστές όμως επιλογές προσώπων επιτυγχάνονται και μόνον με την κατοχύρωση ενός σημαντικού μορφωτικού επιπέδου των πολιτών .Οι σκεπτόμενοι και συγχρόνως ενημερωμένοι πολίτες αποτελούν την μόνη εγγύηση για τη πρόοδο του τόπου τους. Σίγουρα ο νομός μας έχει εκείνα τα χαρακτηριστικά ,ώστε να μπορέσουν να δημιουργηθούν αυτές οι προϋποθέσεις για να καταφέρουμε να επιτύχουμε τέτοιους υψηλότερους στόχους . Άς συντονίσουμε λοιπόν τις ενέργειές μας , σύμφωνα με τις προσδοκίες μας !