Τα βαπόρια ως "αρόδο" στο Ενετικό Λιμάνι του Ρεθύμνου σταμάτησαν να αγκυροβολούν στο μακρινό και δίσεκτο τώρα πια 1965.
Αιτία ήταν η εμφάνιση εκείνων, των τεράστιων επιβατικών πλοίων, με την ονομασία ΦΕΡΥ ΜΠΟΤ (Ferry Boat) τα οποία είχαν την δυνατότητα να μεταφέρουν:
Επιβάτες, αυτοκίνητα ΙΧ και φορτηγά καθώς και πλήθος εμπορευμάτων.
Ήταν δε τέτοιο το μέγεθος τους και το βύθισμα τους, στοιχεία απαγορευτικά, για να τα υποδεχτεί και να τα εξυπηρετήσει το μικρό λιμάνι μας, το οποίο δεν χώραγε ούτε και τα συμβατικά εκείνων των χρόνων.
Το 1964 λοιπόν, η Εταιρεία του εφοπλιστή Κώστα Ευθυμιάδη δρομολόγησε για τα λιμάνια του Ηρακλείου και της Σούδας τα F/B ΜΙΝΩΣ και ΦΑΙΣΤΟΣ αντίστοιχα, ενώ η Εταιρεία των Αφών Τυπάλδου το 1965 δρομολόγησε το F/B ΗΡΑΚΛΕΙΟ με το γνωστό τραγικό ναυάγιο.
Όπως αναφέρω και πιο πάνω το 1965 τα βαπόρια τα επιβατικά σταμάτησαν το... "Αρόδο στο λιμάνι" αλλά και τα μικρά M/S ΑΦΟΒΟΣ, ΚΟΝΙΤΣΑ, ΤΙΜΙΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ κ.λ.π τα οποία εκτελούσαν μεταφορές προϊόντων, επίσης σιγά -σιγά σταμάτησαν και αυτά τα δρομολόγια τους για το Λιμάνι του Ρεθύμνου.
Τότε λοιπόν οι άνθρωποι του λιμανιού βίωσαν μια οικονομική κατάρρευση, που όμοια της από τότε δεν έχει γνωρίσει ο τόπος μας. Κατέρρευσαν σχεδόν όλες οι δραστηριότητες του λιμανιού και οι άνθρωποι του ξαφνικά έμειναν άνεργοι με δίχως μεροκάματο για τις φαμίλιες τους.
Π.χ.
Το Σωματείο των λεμβούχων διαλύθηκε εν μία νυκτί!!! Θυμάμαι πως ο πατέρας μου έμεινε άνεργος για 7 χρόνια και αποζημιώθηκε μετά από την επίσημη διάλυση του σωματείου των λεμβούχων το 1972, με 27000 δραχμές!!! Ήταν τότε που μεταναστεύσαμε οικογενειακώς στις φάμπρικες της Αθήνας!!!
Τα Σωματεία των Φορτοεκφορτωτών επίσης αποδεκατίστηκε.
Το Σωματείο των Καραγωγέων πήρε τον ίδιο δρόμο. Εκείνοι δεν αποζημιώθηκαν ποτέ και από πουθενά γιατί δεν ήταν "λέει" επίσημα ανακηρυγμένο.
Τους δόθηκε όμως η προτεραιότητα για όσους ήθελαν να βγάλουν άδεια μεταφορών με τις τρίκυκλες μηχανές που υπήρχαν τότε!!!
Οι λαϊκοί καφενέδες λιγόστεψαν και οι αποθήκες που ήταν για τα εμπορεύματα ρήμαξαν.
Ακόμα ακόμα και τα Ναυτιλιακά και Εκτελωνιστικά Γραφεία έβαλαν λουκέτο και αρκετά καταστήματα όπως Μαγειρεία και Εστιατόρια άλλαξαν την δραστηριότητα τους.
Οι περισσότεροι από τους ανθρώπους του λιμανιού τότε ή άλλαξαν επάγγελμα ή μετανάστευσαν σε άλλα μέρη.
Ένας από εκείνους τους μετανάστες που δημιούργησε η κατάργηση του... "Αρόδο στο λιμάνι" ήταν και ο Ηλίας Ηλιάδης. Πρόσφυγας Φωκιανός είχε καφενείο εκεί που σήμερα είναι η ταβέρνα "ΤΟ ΜΟΥΡΑΓΙΟ" των αδελφών Παναγιώτη, Βασίλη και Γιώργο Καργάκη.
Όταν λοιπόν ο Ηλιάδης μετανάστευσε στο Αιγάλεω το καφενείο του το πήρε ο Λευτέρης Δασκαλάκης για λογαριασμό του γιού του Γιάννη. Ο Λευτέρης ο οποίος έπαιζε μπουζούκι και "κομπάνιαρε" τον γέρο-Καρεκλά στην λύρα πριν πάει στου Ηλιάδη είχε το καφενείο του ανάμεσα από τα καφενεία του Σταυρουλάκη του χωριάτη (σήμερα Ταβέρνα ΚΝΩΣΣΌΣ) και του Σήφακα που αργότερα μεταβιβάστηκε στον φιλιότσο του Δημήτρη Τσομπανάκη (σήμερα Ταβέρνα ΖΈΦΥΡΟΣ).
Ανοίγω παρένθεση.
Όταν λοιπόν ο Γιάννης Δασκαλάκης άφησε και αυτός το καφενείο του Ηλιάδη και αφού πέρασαν κάποια χρόνια τότε ο γιός του Παντελόνα, ο Θωμάς Καργάκης, μαζί με την γυναίκα του την κυρία Μαρία άνοιξαν εκεί μια φτωχική λιμανίτικη ταβερνούλα και την ονόμασαν
"ΤΟ ΜΟΥΡΑΓΙΟ".
Μέχρι 1971 λοιπόν στην Νοτιοανατολική πλευρά του λιμανιού υπάρχει μόνο η Ταβέρνα του Θωμά!!!
Τότε μετακομίζει από την οδό ΧΕΙΜΆΡΑΣ και την ταβέρνα "Ο ΑΣΤΉΡ", στο κτίσμα που παλαιότερα ήταν το ναυτιλιακό Γραφείο της οικογένειας Γαγάνη, ο Βενιζέλος Ασπρομάτης με τον Παρνή και τους γιους του Σπύρο και Νίκο και ανοίγουν την Ταβέρνα "ΧΕΛΩΝΑ".
Ώσπου με τούτα και με εκείνα φτάνουμε αισίως και γοργά...στο 1976!!!
Τότε και ενώ είναι παραμονές των Χριστουγέννων ένας ΠαλιοΡεθεμνιώτης ο Βασίλης Πατεράκης (γνωστός στην λιμενολεκάνη και ως Ρίνγκο)
ανοίγει σε μια πρώην αποθήκη της οικογένειας Γαγάνη την ρουστίκ Ταβέρνα "ΒΑΣΙΛΗΣ", που έμελλε να φέρει τα πάνω κάτω στο παλιό Ενετικό λιμάνι!!!
Μέχρι να συμβούν όμως όλα αυτά, που με συντομία έχω περιγράψει έως εδώ, έχει ανεγερθεί το ξενοδοχείο "ΡΙΘΥΜΝΑ" των αδελφών Δασκαλαντωνάκη καθώς και το EL GRECO μιας ομάδας Ρεθεμνιωτών με αποτέλεσμα...
Να μας έχουν ανακαλύψει τα Τουριστικά πρακτορεία και να έχουμε γίνει παρθένος τουριστικός προορισμός.
Τότε είναι που ο τουρισμός αρχίζει να μας δείχνει χαμογελαστά...τα δόντια του!!! Σε εκείνο ακριβώς το κομβικό, όπως αργότερα κατανοήθηκε, χρονικό διάστημα...όλες οι αποθήκες που βρισκόταν σε εκείνη την πλευρά του λιμανιού και οι οποίες ως ιδιοκτησίες ανήκαν στις οικογένειες...
Γαγάνη, Δελήμπαση, Χαμαράκη, Μπαρμπουνάκη και άλλων, αρχίζουν να ανακαινίζονται και να γίνονται σύγχρονες για την εποχή ταβέρνες, Μπαρ, και μοντέρνα Καφέ και όχι πια καφενέδες του παλιού λιμανιού!!!
Όσοι σήμερα διανύουν το εξηκοστό και άνω έτος της ηλικίας τους θα θυμούνται νομίζω ακόμα:
Το BARBAROSSA του Γιάννη Κανδυλάκη.
Το BLOODY MORGAN του Χριστοδουλάκη.
Το REMEZZO του αδελφού του Μιχάλη.
Την ΑΓΚΥΡΑ του Μπαρμπουνάκη.
Τα ΔΥΟ ΑΔΕΛΦΙΑ των αδελφών Κουμιώτη.
Το ΜΠΑΡ του Αρτέμη Σταρένιου αλλά κυρίως το μπουζουκάδικο ΟΔΥΣΣΕΑΣ του Μήτσου του Παλάση!!!
Ένα πλήθος από νυχτερινές δραστηριότητες πρωτόγνωρες για την περιοχή του λιμανιού, πήρε την θέση της μιζέριας και της απόγνωσης που είχε προκαλέσει το σταμάτημα του "Αρόδο στο λιμάνι"...του Ρεθύμνου από το 1965.
Μόνο που τώρα οι δραστηριότητες αυτές είχαν περάσει όχι ακριβώς σε χέρια λιμανίτικα, αλλά σε νέους ανθρώπους πρωτόμπαρκους σε τέτοιους κύκλους αλλά που έβλεπαν το λιμάνι μόνο ως "βυζί" που στάζει γάλα και ήταν... μάλιστα και Ευρωπαϊκό!!!
Βέβαια ίσως κάποιος αναρωτηθεί γιατί η πλευρά αυτή του λιμανιού συγκέντρωσε πρώτη αυτές τις σύγχρονες νυχτερινές δραστηριότητες;
Κατά την άποψη μου.
Η απέναντι πλευρά του λιμανιού, δηλαδή η Βορειοδυτική, αφενός είχε διατηρήσει τους παραδοσιακούς καφενέδες και ταβέρνες και αφετέρου στους επάνω ορόφους κατοικούσαν ακόμα οικογένειες όπως: Τζέτζου, Κατσογριδάκη, Λιοδάκη, Κουμιώτη και άλλοι.
Επομένως δεν ήταν εύκολο η δημιουργία Μπαρ, Ντίσκο, Μπουζούκια τραγούδια μουσικές και οχλαγωγία!!!
Θέλω να όμως επιμείνω παραπάνω...στον ΟΔΥΣΣΈΑ γιατί εκεί σε όλες μου τις διακοπές έγραψα και αποτύπωσα ένα μεγάλο κεφάλαιο από τα νιάτα μου!!!
Η Ταβέρνα ΟΔΥΣΣΈΑΣ ιδρύθηκε το το1978 από τον αείμνηστο συμμαθητή μου στο Δημοτικό Σχολείο Γιάννη Παλάση. Η είσοδος τού ήταν από την Πλατεία που είναι το Λύκειο Ελληνίδων και δεν "έβγαινε" στο λιμάνι. Ήταν δηλαδή στην "πλάτη" της ταβέρνας BARBAROSSA του Κανδυλάκη. Όταν πέθανε ο Γιάννης σε ηλικία μόλις 32 ετών (1984) το μαγαζί το πήρε ο εξάδελφος του Δημήτρης Παλάσης και όταν έκλεισε ο Κανδυλάκης το BARBAROSSA τότε ενώθηκαν τα δύο μαγαζιά!!! Ο ΟΔΥΣΣΈΑΣ πλέον έγινε διαμπερές μαγαζί και από ταβέρνα άλλαξε χρήση και έγινε Μπουξίδικο!!!
Γι αυτό θέλω να σας μιλήσω!!!
...στον ΟΔΥΣΣΕΑΣ Live Music
Κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ 1983 και 1984, τότε δηλαδή που η ταβέρνα ΟΔΥΣΣΈΑΣ άλλαξε ιδιοκτήτη μετά από τον θάνατο του Γιάννη Παλάση, στην προκυμαία και δίπλα από το καφενείο του Μανώλη Καλέργη ( σήμερα κατάστημα διασκέδασης LUX ) ο Αντώνης Πίσσας λειτουργούσε ως λαϊκό ΜΠΑΡ με όργανα έναν μικρό αλλά συμπαθέστατο χώρο με την επωνυμία HIGH LIFE (Χάϊ Λάϊφ)!!!
Η μικρή ορχήστρα που διασκέδαζε τους τουρίστες - θαμώνες αποτελούνταν από τον ίδιο στην κιθάρα και στο τραγούδι. Την γυναίκα του Έλλη Αδαμαντίδου επίσης τραγουδίστρια με υπέροχη φωνή και στο μπουζούκι τον Αρμένη Κώστα Καραμπετιάν από τον Πειραιά.
Την ορχήστρα συμπλήρωνε μια ηλεκτρονική συσκευή αντί για ντράμς.
Το κατάστημα αντιμετώπιζε όμως προβλήματα με μηνύσεις και οχλήσεις από την αστυνομία διότι δημιουργούσε ηχορύπανση με αποτέλεσμα να ενοχλούνται οι κάτοικοι της περιοχής.
Ας μην ξεχνάμε πως ακόμα τότε, υπήρχαν κατοικίες με οικογένειες στην περιοχή της προκυμαία!!!
Τότε λοιπόν ο Δημήτρης Παλάσης, ο νέος ιδιοκτήτης της ταβέρνας ΟΔΥΣΣΈΑΣ, αφού προηγουμένως είχε ενώσει την αίθουσα του ΟΔΥΣΣΈΑ με την αίθουσα τού BARBAROSSA, πρότεινε στον Αντώνη να "κλείσει" το HIGH LIFE και να πάει στον ΟΔΥΣΣΈΑ με την ορχήστρα του και η ταβέρνα να μετατραπεί σε τουριστικό μπουζουκάδικο!!!
Έτσι και έγινε. Εδώ νά σημειωθεί ότι όταν αργότερα και μετά από χρόνια ο Κώστας Καραμπετιάν αποχώρησε από την ορχήστρα την θέση του στο μπουζούκι την κάλυψε ο Ηλίας Κατσαβίδης!!!
Η αίθουσα διαμορφώθηκε κατάλληλα με σκαμπό και ένα τεράστιο Μπάρ στην πλευρά της εισόδου από την πλατεία του Λυκείου Ελληνίδων και όχι από το λιμάνι.
Ως γκαρσόνια αλλά και ως " κράχτες" του μαγαζιού προσελήφθησαν ο Σπύρος Ασπρομάτης, ο ΗλιαςΤσικόγιας και ο Νίκος ο Γερμανός!!!
Στελέχη πρώτης γραμμής και δυνατά "καμάκια" σε εκείνη την πρωτοεμφανιζόμενη δραστηριότητα που είχε "γεννήσει" ο νηπιακός τουρισμός στον παρθένο τουριστικό προορισμό με άκουγε στο όνομα... RETHIMNO!!!
Αυτόματα, δίχως σχεδιασμό, στόχους και επιδιώξεις το μπουζουκάδικο εκείνο άρχισε να λειτουργεί ως ένας ισχυρός μαγνήτης μαγνητίζοντας και έλκοντας τις νεαρές ηλικίες των τουριστών αλλά και τους γεμάτους από τεστοστερόνη ντόπιους νεαρούς του λιμανιού και των περιοχών πέριξ αυτού.
Ξαφνικά το παλιό Ενετικό λιμάνι έγινε ο χώρος που με την έναρξη κάθε τουριστικής σεζόν πλημμύριζε από ξανθιές καλλονές της Ευρώπης αφενός και με αθλητικούς και
ξεροτηγανισμένους από τον ήλιο και την αλμυρα της θάλασσας νεαρούς Ρεθυμνιώτες, οι οποίοι ζητούσαν το μερτικό τους στο ελεύθερο και δίχως δεσμεύσεις σεξ αλλά και στον Έρωτα!!! Αρκετές από εκείνες τις γνωριμίες και τις σχέσεις κατέληξαν ευοίωνα σε ευτυχισμένους γάμους από μια απλή γνωριμία στο παλιό λιμάνι.
Υπήρχαν δε και επαναλαμβανόμενες επισκέψεις στο Ρέθυμνο, δύο και τρεις φορές στην ίδια σεζόν από τα ίδια κορίτσια μόνο και μόνο επειδή γούσταραν έρχονται στο Ρέθυμνο και να διασκεδάσουν με τους ντόπιους νεαρούς στο μπουζουκάδικο του Παλάση!!!
Ήταν δε τόση η ζήτηση που κάποια στιγμή ιδρύθηκε, θέλω να πιστεύω ως πλάκα, και ένας Σύλλογος Καμακιών Λιμανιού ο οποίος εξέδωσε και ταυτότητες μελών του Συλλόγου!!! Φημολογείται δε ότι δικαίωμα εισόδου στην περιοχή του λιμανιού είχαν μόνο τα μέλη του συγκεκριμένου Συλλόγου!!!
Και παρά την πλάκα και το φαιδρό της κίνησης αυτής πολλές παρεξηγήσεις είχαν γίνει και πολλές "ψιλές" είχαν πέσει μεταξύ ευέξαπτων νεαρών.
Υπήρχε όμως στο μαγαζί και ο "δίκαιος Δικαστής" που δεν άφησε ποτέ τις κόντρες των νεαρών να πάρουν επικίνδυνες διαστάσεις.
Αυτός ήταν ο αείμνηστος Παντελής Νικολιδάκης. Μαραγκός στο επάγγελμα σοβαρός άνθρωπος, ομορφάντρας που ενέπνεε τον σεβασμό σε όλους!!!
Θαμώνες και εργαζόμενους.
Και εάν ο Σπύρος χόρευε ζεϊμπέκικο και σήκωνε το τραπέζι με το στόμα του...
Αν ο Ηλίας εκτελούσε χρέη ταξιθέτη και φρόντιζε ποιός τυχερός θα καθίσει στην όμορφη Σουϊδέζα για να δοκιμάσει την τύχη του... Και αν ο Γερμανός με τις ξένες γλώσσες του "καμάκωνε" τους περαστικούς και τους έβαζε μέσα...
Τα ρέστα όλα ήταν ο Μήτσος ο Τσιράκος γνωστός στην πιάτσα με το ψευδώνυμο Πώλ!!! Το δρομολόγιο που ακολούθησε για να καταλήξει στο Ρέθυμνο και στον ΟΔΥΣΣΈΑ ομολογώ ότι δεν το γνωρίζω ακριβώς. Ξέρω όμως ότι στο μαγαζί ήταν ο ανιματέρ για όλα τα λεφτά. Χόρευε παράξενα... Σήκωνε τα κορίτσια για χορό και μεριμνούσε ποιος θα είναι ο τυχερός που θα του την έκανε πάσα!!!
Η ψυχή της πίστας και της ορχήστρας αφού ποτέ δεν άφηνε το ντέφι από τα χέρια του.
Και όταν η νύχτα είχε κάπως προχωρήσει ο Αντώνης προειδοποιούσε ότι το επόμενο τραγούδι ήταν...παραγγελιά!!!
Ε ντε λα μαγκέ ντε βοτανίκ...
Τότε σηκωνόταν ο Σπύρος τσάκωνε ένα τραπέζι μετά δόντια του κι έφερνε τις βόλτες του!!! Την σειρά του μετά έπαιρνε ο Γιάννης ο Τίγρης ο οικοδόμος.
Με μια καρέκλα στην πίστα να την γύρο- φέρνει και ξαφνικά να την γυρίζει ανάποδα και να σαλτάρει επάνω της!!!
Θα κάνω ντου βρε πονηρή...
Και δώστου ο Τίγρης πάνω στην καρέκλα.
Και εκεί γύρω στα μεσάνυχτα να σκάει μύτη ο μπάρμπα Νικολάκης από τα Δημοτικά ουρητήρια και με τις γαλότσες της " δουλειάς" να ζητά από τον Αρμένη τον μπουζουξή το τραγούδι του..
Ένας αλήτης πέθανε!!!
Πόσα δεν έζησα σε εκείνον το ΟΔΥΣΣΕΑ και τι ξημερώματα δεν με βρήκαν τύφλα στο μεθύσι αγκαλιά με τον Πάνο τον Παγκανίνι και τον Ηλία τον Μέγκλα πάνω στο τρεχαντήρι του τον Αργοναύτη.
Ευτυχώς που ο Θεός που έβλεπε από εκεί επάνω τα όσα συνέβαιναν στο λιμάνι είχε φροντίσει και μας είχε στείλει φωτογράφο για να διαιωνίσει τις στιγμές μας... Ο Νικόλας ο Καπαρός δεν μας άφησε παραπονεμένους!!! Μας αιχμαλώτισε όλους μέσα σε μια ημιαυτόματη Kodak μηχανή επάνω σε ένα ασπρόμαυρο φιλμ για να πορευόμαστε αγκαλιά στον χώρο το ΟΔΥΣΣΕΑ και του Λιμανιού.
Τελειώνοντας να μην ξεχάσω να ευχαριστήσω τους φίλους μου τους Λιμανίτες για τις όμορφες βραδιές που ζήσαμε στα νιάτα μας και τώρα με συντροφεύουν στα πρώτα χρόνια της τρίτης ηλικίας μου!!!
Δεν θα ξεχαστούμε ποτέ βρε:
Φεφουά και Πουλί από τα Περιβόλια
Κώστα ποδοσφαιριστή, Σταύρακα από το λιμάνι, Ηλία από τον Πλατανιά, Αρτέμη τραγουδισταρά, Αντρέα της Χελώνας, Κίσσανδρε χορευταρά, Γαβρίλη αρβυλιάρη, Αποστόλη αλανιάρη, Βάτραχε Γαλλομαθή, Ευάγγελε Ζαχαροπλάστη, Παγκανίνι ελαιοχρωματιστή, Μέγκλα παραγαδιάρη Ασπρομάτηδες Καργάκηδες Στουρνάρες και Αλανιάρες που ομορφήσατε τα νιάτα σας και ομόρφησα τις Αναμνήσεις σας!!!
Στα επόμενα χρόνια ο ΟΔΥΣΣΕΑΣ άλλαξε όνομα έγινε 13 ΦΕΓΓΑΡΙΑ και άλλαξε και στυλ. Ο Παλάσης πίστεψε ότι το είδος πια είχε ξεπεραστεί και θέλησε να κάνει το μαγαζί πιο κυριλέ!!! Αυτό όμως δεν ευδοκίμησε και σιγά σιγά το μαγαζί έκλεισε και έτσι έκλεισε ένας μεγάλος ιστορικός κύκλος του νηπιακού τουρισμού στο Ρέθυμνο!!!
