Η ασφάλεια των τροφίμων σήμερα, είναι ένα ερώτημα που προβάλλει έντονα στον καταναλωτή, εάν είναι επαρκείς η ασφάλεια, από μικροβιολογικής άποψης, καταλοίπων φυτοφαρμάκων , λιπασμάτων κ.λ.π. Ο λόγος της απορίας και του φόβου του καταναλωτή προέρχεται από τα διάφορα δημοσιεύματα, μέσω διαφόρων ραδιοφωνικών, τηλεοπτικών, διαδικτυακών ανακοινώσεων, σχετικά με την επικινδυνότητα των καταλοίπων φυτοφαρμάκων, λιπασμάτων και της μη σωστής επεξεργασίας των τυποποιημένων τροφίμων που διατίθενται στην αγορά και φυσικά εάν τηρούνται οι σχετικές διαδικασίες παραγωγής των. Είναι ένας απόλυτα δικαιολογημένος φόβος του ανθρώπου, γιατί αφορά την υγεία και την ύπαρξη του.
Επιστρατεύοντας τις γνώσεις, εμπειρίες μου, νεώτερες επιστημονικές έρευνες και ανακοινώσεις, θα προσπαθήσω να αναφερθώ σε όλα τα σχετικά γεγονότα με την ύπαρξη ή μη καταλοίπων από απόβλητα βιομηχανιών, κατοικιών, φυτοφαρμάκων, λιπασμάτων κ.λ.π, στα τρόφιμα.
Λίγα λόγια για τα φυτοφάρμακα
Τα φυτοφάρμακα με βάση την χρήση τους διακρίνονται σε εντομοκτόνα, ζιζανιοκτόνα, τρωκτικοκτόνα, μυκητοκτόνα.
Ανάλογα με την τοξικότητα και εμφάνιση των συμπτωμάτων της δράσης των φυτοφαρμάκων στον ανθρώπινο οργανισμό, μπορούν να διακριθούν σε δύο σαφείς κατηγορίες.
- Στην οξεία από έκθεση για διάστημα 12-24 ωρών, με συμπτώματα από ερεθισμό δέρματος , αναπνευστικού και διάφορες αλλεργικές αντιδράσεις.
-Στην χρόνια από επαναλαμβανόμενη έκθεση, που εκδηλώνεται με διαταραχές του ανοσοποιητικού και ενδοκρινικού συστήματος, μέχρι και καρκίνο.
- Πολλές παρενέργειες στα παιδιά(δερματολογικοί ερεθισμοί, αλλεργικές αντιδράσεις, άσθμα κ.λ.π).
Η πρώτη εντύπωση που αποκομίζουμε, όταν αντικρίζουμε τα διάφορα φρούτα, λαχανικά, προϊόντα ζωικής προέλευσης, είναι ότι φαίνονται ακίνδυνα, πιθανώς και υγιεινά ή ακόμα και απαραίτητα για να περιλαμβάνονται στο διαιτολόγιο του καθενός από μας.
Εάν όμως προβληματισθούμε και ζητήσουμε την γνώμη των ειδικών, ίσως προβληματισθούμε για το πόσο υγιεινά είναι.
Στην ερώτηση ποια τρόφιμα θα μπορούσαμε να αποφύγουμε, θα ήταν μια λίστα με τρόφιμα που δεν είναι βέβαια απαγορευμένα, αλλά είναι σκόπιμο να τα καταναλώνουμε υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και τα οποία αφορούν άτομα που προβλήματα υγείας, παιδιά, γυναίκες στην αναπαραγωγική ηλικία, εγκυμονούσες ή θηλάζουσες.
Ο λόγος της ανάγκης χρήσης φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων στην διαδικασία καλλιέργειας και παραγωγής φρούτων, λαχανικών, ελαιολάδου, είναι ότι το περιβάλλον (ατμόσφαιρα, έδαφος) ο άνθρωπος το έχει καταστρέψει διαχρονικά, από τις διάφορες βιομηχανικές δραστηριότητες, χρήση στερεών και υγρών καυσίμων στην παραγωγή ενέργειας, πολεμικά όπλα, την ατομική σπατάλη των τροφίμων, όπως έχει αναφερθεί σε προηγούμενη εργασία και άλλοι λόγοι.
Βέβαια η επιστήμη έχει κάνει έρευνες και καταλήξει στη επιστημονική τεκμηρίωση, ότι τα φυτοφάρμακα χημικής τεχνολογίας που χρησιμοποιούνται είναι δύο κατηγοριών, σε εκείνα που μετά χρήση τους διασπώνται σε δέκα περίπου μέρες και εκείνα που διασπώνται σε τρεις μέρες
Της πρώτης κατηγορίας φυτοφάρμακα, χρησιμοποιούνται κατά την παραγωγή των συνήθη τροφίμων κυρίως φρούτων και λαχανικών και θα πρέπει να τίθενται στην κατανάλωση μετά την αναγραφόμενη στη συσκευασία χρονολογία διάσπασης των, της δεύτερης κατηγορίας φυτοφάρμακα χρησιμοποιούνται στην παραγωγή των βιολογικών τροφίμων , γιατί έχουν μικρό χρόνο ζωής.
Ένα σημαντικό επίτευγμα που έχει προέλθει από την επιστήμη είναι ότι έχουν παραχθεί με τεχνολογικό τρόπο φυτοφάρμακα οργανικής προέλευσης ζωικής και φυτικής, κάτι που σημαίνει ότι τα καλλιεργούμενα τρόφιμα με την χρήση τέτοιων φυτοφαρμάκων μπορεί να θεωρούνται απολύτως ασφαλή. Το μόνο πρόβλημα που μπορεί να υπάρχει είναι στη τιμή απόκτησης
Τα εν λόγω φυτοφάρμακα κυκλοφορούν στην αγορά την τελευταία δεκαπενταετία
Παρατίθενται κάποια γεγονότα σοβαρής και επικίνδυνης κυκλοφορίας τυποποιημένων τροφίμων, όπως είχε διαπιστώσει ο αναλυτικός έλεγχος των αρμοδίων Υπηρεσιών της Ν.Α. Ρεθύμνης
- Κατόπιν λεπτομερών ελέγχων που είχαν διενεργηθεί προ εικοσαετίας περίπου,σε κονσέρβες θαλασσινών(καλαμάρια, χταπόδια, σουπιές κ.α), προέλευσης Νοτιοανατολικής Ασίας, διαπιστώθηκε ότι περιείχαν μεταλλικά στοιχεία(Κοβάλτιο, Μαγγάνιο κ.α), που θεωρούνται καρκινογόνα.
Οι συγκεκριμένες κονσέρβες απεσύρθησαν άμεσα από την Ελληνική και Ευρωπαϊκή Αγορά, κατόπιν γνωστοποίησης του προβλήματος στην ειδική υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως είμαστε υποχρεωμένοι.
Το παραπάνω πρόβλημα είχε προκύψει πιθανόν λόγω του ελλιπούς βιολογικού καθαρισμού στις συγκεκριμένες περιοχές της Νοτιοανατολικής Ασίας (Ταϊλάνδη, Βιετνάμ κ.α).
Σήμερα δεν γνωρίζουμε εάν έχει αποκατασταθεί το εν λόγω πρόβλημα από τις ίδιες περιοχές της Ασίας
- Επίσης σε διενεργηθέντα χημικό έλεγχο κατά το ίδιο παραπάνω χρονικό διάστημα σε κάποιες σάλτσες σόγιας προέλευσης πάλι χωρών Νοτιοανατολικής Ασίας, περιείχαν κάποια συστατικά που είχαν χαρακτηριστεί επίσης επικίνδυνα για την υγεία και οι οποίες απεσύρθησαν άμεσα από την αγορά.
- Άλλο πρόβλημα είχε δημιουργηθεί με την εσωτερική επίστρωση των κονσερβών τροφίμων, ακόμη και σε πλαστικά δοχεία, σε κάποιες συγκεκριμένα περιείχετο στη εσωτερική επίστρωση μια χημική ουσία η διφαινόλη Α, η οποία έχει ενοχοποιηθεί βάσει ερευνών, ότι προκαλεί διάφορα σοβαρά προβλήματα υγείας (ανοσοποιητικό, καρκίνο, προστάτη και μαστό).
Από πληροφορίες μετά την επισήμανση του προβλήματος, οι έρευνες οδήγησαν σε πιο ασφαλή τεχνικά προϊόντα υλικών συσκευασίας
Θα ήταν δυνατό να αναφερθούν και άλλα παρόμοια διατροφικά προβλήματα, αλλά κρίθηκε να αναφερθούν μόνο τα παραπάνω.
Συμπέρασμα
Τα προβλήματα των καταλοίπων κάθε είδους φυτοφαρμάκων, λιπασμάτων, μικροβιολογικών μολύνσεων και ασθενειών, μπορούν να αποφευχθούν όταν ακολουθούνται οι παραπάνω περιγραφείσες οδηγίες για πιο ασφαλή τρόφιμα και μάλιστα αυτές πού έχει επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Ένωση με οδηγία της, από την 1η Σεπτεμβρίου 2008 και με σωστή παστερίωση και συντήρηση.
Τέλος σημαντικό ρόλο για την κυκλοφορία ασφαλών τροφίμων παίζει ο αυστηρός έλεγχος των Ιδιωτικών Εταιρειών Παρακολούθησης Εφαρμογής HACCPE και φυσικά του Κράτους.
