Μείωση της αγροτικής παραγωγής, συνθήκες ερημοποίησης και προβλήματα στην κάλυψη των τουριστικών αναγκών είναι ορισμένα από τα μεγάλα ζητήματα που προκύπτουν από την λειψυδρία.
Με συνθήκες ακραίας λειψυδρίας καλούνται να πορευτούν τα νησιά και η Κρήτη, καθώς εδώ και τρία χρόνια οι βροχοπτώσεις έχουν μειωθεί κατακόρυφα, με πολλαπλά αποτελέσματα για όλο το φάσμα της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας.
Ήδη, με λιτανείες την Κυριακή (20/10) επιχειρεί η Νάξος να αντιμετωπίσει την ξηρασία, που καταστρέφει σπορές πατάτας αλλά και ζωοτροφών. Όπως αναφέρει ο συνεταιρισμός, μετά από τρία χρόνια λειψυδρίας η μείωση της παραγωγής πατάτας φτάνει το 70%. Να σημειωθεί ότι και τα αποθέματα είναι ελλειμματικά καθώς, οι δύο μεγάλες δεξαμενές στη Νάξο είχαν μόνο 220.000 κυβικά μέτρα νερού, το ένα τρίτο της ποσότητας που συγκεντρώθηκε το 2023. “Η ξηρασία απειλεί ολόκληρο τον κλάδο, γιατί οι αρχές δεν έχουν κάνει κανένα σχέδιο για την αντιμετώπιση του προβλήματος, παρόλο που δεν έχει βρέξει σχεδόν καθόλου εδώ και τρία χρόνια”, αναφέρει σε σειρά δηλώσεών ο Δημήτρης Καπούνης, πρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Νάξου.
Από την πλευρά του, ο δήμαρχος Νάξου, Δημήτρης Λιανός, σε δηλώσεις του στη γαλλική εφημερίδα Le Monde, υποστηρίζει ότι οι τέσσερις μονάδες αφαλάτωσης που λειτουργούν από τον Απρίλιο ήταν σε θέση να καλύψουν τις ανάγκες, ιδιαίτερα κατά την τουριστική περίοδο, όταν 45.000 επισκέπτες κατέφθασαν στο νησί. Όμως, αυτό το φιλτραρισμένο νερό μπορεί να μεταφερθεί μόνο κοντά στην ακτή, λόγω της έλλειψης αγωγών για την εξυπηρέτηση ολόκληρου του νησιού, και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους αγρότες, λόγω του υψηλού κόστους και της πιθανής έκλυσης χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται στη διαδικασία αφαλάτωσης.
«Το κόστος των 1.000 λίτρων αφαλατωμένου νερού είναι 2,50 ευρώ, οπότε αναγκαστήκαμε να αυξήσουμε τους τοπικούς φόρους για τους κατοίκους», δηλώνει ο δήμαρχος στη Γαλλική εφημερίδα, κάτι που όμως, δημιουργεί βάρη και δυσαρέσκειες.
Να σημειωθεί ότι η Παγκόσμια Επιτροπή για τα Οικονομικά του Νερού, μια διεθνής ομάδα ηγετών και εμπειρογνωμόνων, σε νέα έκθεσή της, αναφέρει ότι οι αδύναμες οικονομίες, η καταστροφική χρήση γης και η επίμονη κακοδιαχείριση των υδάτινων πόρων έχουν συνδυαστεί με την επιδεινούμενη κλιματική κρίση και έχουν θέσει τον παγκόσμιο κύκλο του νερού υπό πρωτοφανή πίεση. Όπως αναφέρει η Επιτροπή, σχεδόν τρία δισεκατομμύρια άνθρωποι και πάνω από το ήμισυ της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων βρίσκονται σε περιοχές που αντιμετωπίζουν ξηρασία ή αστάθεια στη συνολική διαθεσιμότητα νερού.
Σύμφωνα με τη σχετική έκθεση, υπολογίζεται ότι η απώλεια στο ΑΕΠ θα είναι 8% παγκοσμίως ως το 2050 και θα φτάσει έως και 15% στις χώρες με χαμηλότερο εισόδημα. “Σήμερα, ο μισός πληθυσμός του πλανήτη αντιμετωπίζει λειψυδρία. Καθώς αυτός ο ζωτικός πόρος γίνεται όλο και πιο σπάνιος, η επισιτιστική ασφάλεια και η ανθρώπινη ανάπτυξη κινδυνεύουν και εμείς επιτρέπουμε να συμβεί αυτό”, σημειώνει ο Γιόχαν Ρόκστρομ, διευθυντής του Ινστιτούτου Έρευνας για τις Κλιματικές Επιπτώσεις του Πότσνταμ και ένας από τους τέσσερις συμπροέδρους της Επιτροπής.
Ήδη, με βάση την ανάλυση για το μήνα Σεπτέμβριο της Τραπέζης Πειραιώς καταγράφονται ανησυχίες της αγοράς σχετικά με την συρρίκνωση της προσφοράς λόγω των καιρικών συνθηκών. Μάλιστα εξ αυτού ενισχύθηκαν τα Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης -ΣΜΕ, (δηλαδή, συμφωνίες για αγορά ή πώληση μιας συγκεκριμένης ποσότητας ενός υποκείμενου τίτλου σε συγκεκριμένη μελλοντική ημερομηνία και σε προκαθορισμένη τιμή) σιταριού, μια τάση που δύναται να συνεχιστεί παράλληλα με τη γεωπολιτική αστάθεια.
Επίσης, όπως, χαρακτηριστικά, ανέφερε, πριν λίγες μέρες, μιλώντας στα ΜΜΕ, ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας κατεψυγμένων λαχανικών “Μπάρμπα Στάθης” κ. Νικήτας Ποθουλάκης, ήδη, “επί τάπητος” είναι σχέδια για την αντιμετώπιση τους ζητήματος της μείωσης της παραγωγής “Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ και δυστυχώς στο μέλλον θα τεθεί θέμα επάρκειας τροφίμων”, τόνισε ο κ. Ποθουλάκης. “Ήδη φέτος οι αποδόσεις των χωραφιών στη χώρα μας είναι μειωμένες από 15 ως 30% σε σχέση με πέρυσι! Οπότε αυτό που κοιτάμε είναι να επεκτείνουμε τα στρέμματα και να πάμε πλέον και σε άλλες περιοχές”, τόνισε ο ίδιος.
Αφαλάτωση
Στο μεταξύ, τη λύση της αφαλάτωσης, που θα γίνεται με αξιοποίηση πράσινου ρεύματος προωθεί το ΥΠΕΝ, ειδικά για τις νησιωτικές περιοχές. Είναι μια λύση που, ήδη, έχει προκριθεί σε αρκετά νησιά, όπως η Μήλος και η Τήλος και αναμένεται, ως τρόπος διαχείρισης των θεμάτων υδροδότησης, να επεκταθεί. Ούτως ή άλλως, βέβαια, η αφαλάτωση είναι μονόδρομος για τα νησιά, δοθέντων των συνθηκών λειψυδρίας. Το ζήτημα είναι το πώς θα γίνει με τον οικονομικά βέλτιστο τρόπο.Πάντως, όπως φαίνεται, με βάση, όσα περιέγραψε, τον περασμένο Ιούλιο ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θεόδωρος Σκυλακάκης, στο περιθώριο εκδήλωσης, “τρέχει” σχέδιο για την κατασκευή υβριδικών μονάδων παραγωγής ρεύματος με αιολικά, φωτοβολταϊκά, αλλά και αντλησιοταμίευση, που θα συνδεθούν με μονάδες αφαλάτωσης. Έτσι το ρεύμα που θα παράγεται θα χρησιμοποιείται για την παραγωγή γλυκού νερού για ύδρευση και άρδευση. Ουσιαστικά τα νησιά, με αξιοποίηση των ΑΠΕ αλλά και υποδομών αποθήκευσης θα μπορούν να έχουν νερό, μέσα από τη … θάλασσα.
Βέβαια, θα πρέπει να βρεθεί και μια ισορροπία κόστους – οφέλους και να διαμορφωθεί ένα κοστολόγιο για το νερό, που δε θα είναι απαγορευτικό. Ιδιαίτερα σημαντικό, για τις απαιτούμενες κεφαλαιακές δαπάνες, που στη συνέχεια μεταφέρονται προς απόσβεση στους χρήστες, είναι το ότι τα έργα θα χρηματοδοτηθούν με 200 εκ. ευρώ από το Ταμείο Απανθρακοποίησης Νησιών. Αυτό δίνει μια δυνατότητα για απομείωση των βαρών που θα σηκώσουν οι τοπικές κοινωνίες,
Πάντως, για τα έργα αυτά, ο υπουργός Ενέργειας Θεόδωρος Σκυλακάκης, οι προκηρύξεις θα βγουν σύντομα γιατί θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικά για τα νησιά. Μέσω της προκήρυξης θα καλούνται οι ενδιαφερόμενοι νησιωτικοί Δήμοι που αντιμετωπίζουν προβλήματα λειψυδρίας να υποβάλουν τις προτάσεις τους.
news247.gr
