ΣΕ ΠΕΡΙΠΟΥ ΔΥΟ ΧΡΟΝΙΑ ΘΑ ΞΕΡΟΥΜΕ ΕΑΝ ΚΑΙ ΠΟΥ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΤΗ ΓΕΩΤΡΗΣΗ
Το κοίτασμα νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης αποτελεί το μεγάλο στοίχημα για την Ελλάδα, αφού αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις η χώρα μας γίνεται χώρα παραγωγός με εξαγωγές φυσικού αερίου. Μετά την επιβεβαίωση του κοιτάσματος της Κρήτης αναμένονται τεκτονικές αλλαγές που θα αναβαθμίσουν τη γεωπολιτική μας θέση και θα μας βάλουν στον ενεργειακό χάρτη, αφού όπως έχει γίνει γνωστό το συγκεκριμένο κοίτασμα έχει δομές όμοιες με το γιγαντιαίο της Αιγύπτου.
Το Ινστιτούτο Γεωενέργειας, ένα ολοκληρωμένο επιστημονικό κέντρο, είναι ένα από τα δέκα Ινστιτούτα που έχει το ΙΤΕ,με έδρα τα Χανιά. Το Ινστιτούτο δημιουργήθηκε το 2019 προκειμένου να υπηρετήσει τις ανάγκες της χώρας μας που ετοιμάζεσαι να μπει στο κάδρο των υδρογονανθράκων.
Ο Διευθυντής του Ινστιτούτου Γεωενέργειας του Ινστιτούτου Τεχνολογίας Έρευνας (ΙΤΕ) και καθηγητής της Σχολής Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης, Νίκος Πασαδάκης μιλώντας με τον Σταύρο Ρακιντζή στον 9,80fm, αναφέρθηκε τόσο στις έρευνες που διεξάγονται νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης όσο και στις εταιρίες που επιχειρούν στην περιοχή στοχεύοντας σ’ ένα πλούσιο κοίτασμα. Συγχρόνως εξήγησε το σημαντικό ρόλο που μπορεί να παίξει το Ινστιτούτο Γεωενέργειας στην περιοχή, αφού η ύπαρξη του μπορεί να δημιουργήσει και Κέντρο Υποστήριξης των εταιριών. «Οι ανακοινώσεις που προέκυψαν από τη συνέντευξη του πρωθυπουργού, είναι η επιβεβαίωση μιας πολιτικής η οποία είχε εξαγγελθεί τον Απρίλιο. Δηλαδή, δεν πρόκειται για κάτι καινούργιο, είναι μία πολιτική η οποία στην ουσία άλλαζε τη μέχρι τότε πορεία -τουλάχιστον των τριών τελευταίων χρόνων - σε σχέση με τους υδρογονάνθρακες», είπε μεταξύ άλλων.
Ο κ. Πασαδάκης αναφερόμενος επίσης στις παραχωρήσεις νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης σημείωσε: «Αυτές οι μεγάλες παραχωρήσεις νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης αλλά και μια σειρά από παραχωρήσεις στο Ιόνιο, είχαν γίνει από το 2015 έως το 2019. Στη συνέχεια, υπήρξε ένα «κράτημα», μία επιβράδυνση, που δημιουργήθηκε από διάφορους λόγους. Έχει να κάνει με την πολύ επιθετική πολιτική -εκείνα τα χρόνια αλλά ακόμα και σήμερα- της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που στοχεύει σε μία απότομη αλλαγή στην κατεύθυνση της πράσινης μετεξέλιξης του ενεργειακού συστήματος. Εμείς πάντα λέγαμε ότι οι έρευνες είναι επίκαιρες και ότι πρέπει και να προχωρήσουν. Χαιρόμαστε που επιβεβαιώθηκε η ίδια πολιτική του Απριλίου και ότι τώρα προχωράμε. Είναι βήματα που θεωρητικά θα έπρεπε να έχουν γίνει πριν από δύο με τρία χρόνια. Ωστόσο είναι θετικό ότι ξεκίνησαν και γίνονται τώρα».
Χρειάζεται σταθερότητα στην πολιτική των ελληνικών κυβερνήσεων για να μη χαθεί η ευκαιρία
Ο διευθυντής του Ινστιτούτου Γεωενέργειας Νίκος Πασαδάκης αναφερόμενος στις προσπάθειες της Ελλάδας υπογραμμίζει: «Ο κόσμος πρέπει να ξέρει ότι η Ελλάδα τα τελευταία 40 χρόνια έχει προσπαθήσει πολλές φορές να μπει στο κάδρο των υδρογονανθράκων στην ενέργεια και πάντα για κάποιο λόγο οι προσπάθειες–τέσσερις ή και πέντε μπορώ να απορυθμίσω-εγκαταλείπονταν». Απαντώντας ωστόσο στο ερώτημα «τι ήταν αυτό που την κρατούσε πίσω;» ανέφερε: «Είναι πολύ μεγάλη συζήτηση αυτό το «τί ήταν». Από τα χαρακτηριστικά της συνέχειας της στρατηγικής της Ελλάδας,που συνήθως είναι απούσα για μακροχρόνια στρατηγική, μέχρι μικροπολιτικές και μικρά συμφέροντα που φρέναραν αυτές τις διαδικασίες. Το γεγονός είναι, ότι η Ελλάδα συγκρινόμενη με τις γειτονικές της χώρες, είναι πολύ λιγότερο μελετημένη σε σχέση με το δυναμικό των υδρογονανθράκων που έχει. Και αυτό είναι κρίμα. Ακόμα και με την Αλβανία εάν συγκριθούμε, έχει γίνει περισσότερη δουλειά σε σχέση με το δυναμικό της. Κάθε χώρα έχει το δικό της δυναμικό. Μία χώρα μπορεί να μην έχει και καθόλου δυναμικό υδρογονανθράκων, δεν γίνεται όμως να μην το ξέρει, όπως δεν γίνεται να μην ξέρει το δυναμικό της και σε άλλους τομείς».
Ωστόσο όπως τόνισε: «Το κρίσιμο θέμα για μένα, είναι να έχουμε μια σταθερότητα στην πολιτική των ελληνικών κυβερνήσεων -όποιες και αν είναι αυτές- στα επόμενα χρόνια, ώστε να μην έχουμε πάλι πισωγυρίσματα και να μην έχουμε σταμάτημα του προγράμματος. Γιατί, ίσως δεν θα μας δοθεί ποτέ πια στο μέλλον η δυνατότητα να το ξαναξεκινήσουμε».
Exxonmobil και Helleniq Energy
Αναφερόμενος στο τί γίνεται τώρα, ο διευθυντής του Ινστιτούτου Γεωενέργειας υπογράμμισε: «Από το 2018 είχαμε τις παραχωρήσεις στα δύο μεγάλα οικόπεδα νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης.Ανάδοχος Operator,ήταν η Total,όπως λέμε υπεύθυνη εταιρεία με τη συμμετοχή της Exxonmobil και των Ελληνικών Πετρελαίων. Η Total,αποχώρησε πριν από ένα χρόνο περίπου και το μερίδιο της το πήρε η Exxonmobilπου είναι πλέον η Operatorτων δύο πεδίων, σε συνεργασία με τα Ελληνικά Πετρέλαια, τα οποία έχουν αλλάξει όνομα και λέγονται Helleniq Energy. Αν θυμάστε γύρω στο 2012-2013 είχε γίνει μία σάρωση του Ιονίου και νότια της Κρήτης. Μετά από αυτή τη σάρωση, τα στοιχεία τα πήραν οι εταιρείες και προσδιόρισαν ότι υπάρχουν στόχοι, υπάρχει ενδιαφέρον σε αυτά τα δύο οικόπεδα. Τώρα, οι εταιρείες κάνουν πύκνωμα των σεισμικών γραμμώνπου είχαν μελετήσει τότε, για να δουν τις συγκεκριμένες περιοχές με μεγαλύτερη λεπτομέρεια, ώστε να προσδιορισθούν εκ νέου οι στόχοι. Μετά από ένα χρόνο,ενδεχομένως θα έχουμε τα αποτελέσματα από αυτή τη σάρωση που γίνεται αυτόν τον καιρό και πιθανά οι εταιρείες η Exxonmobil και Ελληνικά Πετρέλαια να πάνε σε μία τρίτη σάρωση.Αυτή η τρίτη σάρωση λέγεται τρισδιάστατη απεικόνιση, η οποία είναι ακόμα λεπτομερέστερη. Σε αυτή τη βάση δηλαδή, σε περίπου δύο χρόνια θα είναι σε θέση να αποφασίσουν εάν και πού θα κάνουν τη γεώτρηση».
«Οι σεισμικές έρευνες είναι ένας υπέρηχος στο υπέδαφος»
Ο κ. Πασαδάκης στη συνέχεια αναφερόμενος στον όρο σεισμικές έρευνες εξήγησε: «Λέμε σεισμικέςέρευνες,που ενώ είναι δόκιμοςεπιστημονικά όρος, φοβίζει τον κόσμο. Σωστότερο είναι να λέμε γεωφυσικές έρευνες, γιατί στην ουσία πρόκειταιγια έναν υπέρηχο που κάνουμε στο υπέδαφος. Όπως κάνουμε έναν υπέρηχο για να δούμε αν έχουμε κάποιο πρόβλημα στο σώμα μας, το ίδιο πράγμα κάνουμε κι εκεί, αλλά όπως είναι κατανοητό, μιλάμε για κάτι πιο δύσκολο και πιο περίπλοκο».
Ο ίδιος μιλώντας για τη δυσκολία του εγχειρήματος είπε: «Είναι κάτι δύσκολο, σκεφτείτε ότι μία γεώτρηση στα βαθιά νερά, νότια ή δυτικά της Κρήτης είναι μία επένδυση της τάξης των 100 εκατομμυρίων ευρώ. Αυτά τα χρήματα δεν τα βάζει το ελληνικό δημόσιο, όπως και τα γεωφυσικά που γίνονται αυτή τη στιγμή δεν τα πληρώνει το ελληνικό δημόσιο, είναι οι συμβατικές υποχρεώσεις των εταιρειών.Όπως καταλαβαίνετε δεν θα έκανε κάποια εταιρεία τέτοιες κινήσεις αν δεν είχε βάσιμους λόγους να περιμένει πολλά πράγματα».
«Έχει αναπτυχθεί η τεχνολογία του πετρελαίου»
Στη συνέχεια ο κ. Πασαδάκης εξηγώντας, γιατί αυτές οι προσπάθειες γίνονται την τελευταία δεκαετία και όχι νωρίτερα είπε ότι πριν από 10-15 χρόνια η τεχνολογία του πετρελαίου δεν είχε αναπτυχθεί ώστε να μπορεί να τρυπήσει σε τόσο βαθιά νερά. «Η Ανατολική Μεσόγειος δεν άνοιξε τυχαία τα τελευταία 20 χρόνια.Τώρα η τεχνολογία μπορεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα σε τέτοια βαθιά νερά.Όλες οι γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο είναι βαθιές και σε μας, είναι ίσως σε λίγο μεγαλύτερο βάθος, από αυτό που τρυπάει η Κύπρος και η Αίγυπτος. Πάντως, τώρα μιλάμε για ένα προσπελάσιμο βάθος που μπορεί να το αντιμετωπίσει η τεχνολογία».
Μιλώντας ο ίδιος για τα κοιτάσματα της περιοχής επεσήμανε: «Επίσης, είμαστε καλύτερα από την περασμένη δεκαετία, γιατί στην Ανατολική Μεσόγειο έχουν ήδη γίνει πολλές γεωτρήσεις κι έχουν βγει μεγάλα κοιτάσματα. Έχει βγει το κοίτασμα του «Ζορ», πού είναι νότια της Κρήτης, ανάμεσα στην Κρήτη και την Αίγυπτο το οποίο είναι ένα τεράστιο και οι Αιγύπτιοι κατάφεραν και το έβαλαν σε παραγωγή δύο χρόνια μετά τη γεώτρηση. Έχουν βγει τα μεγάλα κοιτάσματα της Κύπρου όπως και τα κοιτάσματα στο Ισραήλ. Το Ισραήλ έχει ξεκινήσει να βάζει σε παραγωγή αυτά τα κοιτάσματα. Άρα, τώρα ξέρουμε για τη γεωλογία κάθε περιοχής αφού δεν είναι κάτι ξεκομμένο από τη γεωλογία και των γύρω περιοχών. Έτσι γνωρίζοντας ότι με τα χαρακτηριστικά αυτής της λεκάνης έχουμε αέριο στην Κύπρο στην Αίγυπτο στο Ισραήλ και έχοντας κοινά γεωλογικά χαρακτηριστικά έχουμε ένα βαθμό σιγουριάς».
Μεγάλη προετοιμασία και σκληρή δουλειά για τις χώρες που βγαίνουν στην παραγωγή υδρογονανθράκων
Η παραγωγή υδρογονανθράκων από μια χώρα, όπως επεσήμανε ο κ. Πασαδάκης θέλει μεγάλη προετοιμασία και σκληρή δουλειά τονίζοντας ότι το Ινστιτούτο Γεωενέργειας,δημιουργήθηκε το 2019 ακριβώς για αυτό το λόγο, «για να δημιουργηθεί ένα ολοκληρωμένο επιστημονικό κέντρο το οποίο θα μπορεί να στηρίξει την Ελληνική Πολιτεία».
Απαντώντας σε σχετικό ερώτημα, ο διευθυντής του ινστιτούτου είπε ότι είναι οριακά εφικτό για την Κρήτη, η απόφαση για «τρύπημα» να ληφθεί το 2024 και την επόμενη χρονιά να γίνει η πρώτη ερευνητική γεώτρηση».
Αυστηρό θεσμικό περιβαλλοντικό πλαίσιο
Όσον αφορά τις ανησυχίες από περιβαλλοντικές οργανώσεις για τα θηλαστικά που ζουν σε αυτή τη θαλάσσια περιοχή, ο ίδιος σημείωσε: «Με αυτές τις αντιδράσεις πρέπει να είμαστε προσεκτικοί. Υπάρχουν αντιδράσεις που γίνονται για πολιτικούς λόγους αλλά υπάρχουν και αντιδράσεις οι οποίες οφείλονται στην άγνοια. Να ξέρουμε ένα πράγμα, δεν είμαστε οι μόνοι σε αυτό τον πλανήτη οι οποίοι κάνουν εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στη θάλασσα. Υπάρχουν πολλές χώρες οι οποίες παράγουν πετρέλαιο, παράγουν φυσικό αέριο κι έχουν τα ίδια προβλήματα.Πραγματικά μπορώ να σας διαβεβαιώσω, ότι σε χώρες ειδικά σαν την Ελλάδα που ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που έχει ένα αυστηρό θεσμικό περιβαλλοντικό πλαίσιο, οι εταιρείες πάνε με το «σταυρό στο χέρι» σε σχέση με τα περιβαλλοντικά.Ας πάρουμε το παράδειγμα της Νορβηγίαςη οποία δενέχει επιβαρύνει το οικοσύστημα της από την παραγωγή πετρελαίου».
Ωστόσο, όπως ανέφερε : «Το Αιγαίο είναι ένας από τους πολύ μεγάλους διαδρόμους μεταφοράς του πετρελαίου και κάθε χρόνο τασκάφη που μεταφέρουν πετρέλαιο είναι χιλιάδες. Αυτό είναι γνωστό γιατί υπάρχει η παραγωγή από τον Εύξεινο Πόντο και η παραγωγή της Ρωσίας και όλα αυτά διακινούνται μέσω Αιγαίου. Επίσης από τον κόλπο,το πετρέλαιο φτάνει στην Ευρώπη με διαδρομές νότια της Κρήτης. Υποθέτω ότι δεν ξέρετε κάποιο ατύχημα όλα αυτά τα χρόνια... Η τεχνολογία έχει αναπτυχθεί και είναι στο χέρι της χώρας ξαναλέω, να επιβάλει αυστηρούς όρους. Από όσο μας ενημερώνουν οι ειδικοί στον Πατραϊκό και στο Ιόνιο που έκαναν αντίστοιχα γεωφυσικά, τηρήθηκαν και με το παραπάνω όλοι οι περιβαλλοντικοί όροι. Πρέπει να σταματήσουμε αυτό το φοβικό, κάθε τι νέο είναι και επικίνδυνο».
Ο ρόλος του ινστιτούτου και ως Κέντρου Υποστήριξης
Αναφερόμενος στο ρόλο του Ινστιτούτου Γεωενέργειας στα Χανιά υπογράμμισε: «Το Ινστιτούτο μας δημιουργήθηκε στα Χανιά, γιατί πιστεύουμε ότι όλη αυτή η ανάπτυξη στην Ανατολική Μεσόγειο, θα απαιτήσει στο μέλλον τη δημιουργία ενός Κέντρου Υποστήριξης. Αυτό σημαίνει περιβαλλοντική υποστήριξη, logistics, υποδομές και βέβαια, θα δημιουργήσει νέα παραγωγή, νέες θέσεις εργασίας. Είναι δηλαδή κάτι το οποίο εγώ θα ήθελα να δω στα Χανιά, τα επόμενα δέκα - δεκαπέντε χρόνια. Δηλαδή, να καταφέρουμε να προσελκύσουμε εμείς εδώ τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη Λιβύη στην Κύπρο ακόμα και στην Αίγυπτο». Και εξήγησε: «Η Κρήτη ανήκει σε ευρωπαϊκή χώρα, άρα χώρα με ασφάλεια και καλή νομοθεσία.Επομένως όλες αυτές οι δραστηριότητες στη Λιβύη, στην Αίγυπτο μπορούμε εμείς να τις υποστηρίζουμε από εδώ. Οι εταιρείες μπορούν να έχουν το Κέντρο Υποστήριξης των περιοχών τους εδώ». Και επεσήμανε: «Έχουμε συγκριτικό πλεονέκτημα ως Ευρωπαϊκή χώρα. Αν έχουν εδώ το κέντρο ανεφοδιασμού τους, όταν αρχίσουν παραγωγή, σύμφωνα με τη σύμβαση θα είναι υποχρεωμένες να πληρώνουν ένα μέρος από τα κέρδη τους σαν αντισταθμιστικά οφέλη, τόσο στις περιοχές, όσο και για την έρευνα. Γι’ αυτό ετοιμάζουμε το ινστιτούτο ώστε να δούμε και αυτή την κατεύθυνση». Και αναρωτήθηκε: «Γιατί να εισάγουμε μόνο τεχνολογία,αφού μπορούμε και να αναπτύσσουμε και να υποστηρίζουμε επιστημονικά αυτή τη διαδικασία».
Κλείνοντας τόνισε και το στρατηγικό πλεονέκτημα: « Έχουμε στα συν και το στρατηγικό πλεονέκτημα.Δείτε, η Κύπρος για παράδειγμα, αυτή τη στιγμή δεν παράγει ακόμααέριο. Έχει κάνει πέντε έξι γεωτρήσεις κι ενώ περισσότερες είναι επιτυχημένες δεν παράγει ακόμα. Ωστόσο,το ειδικό βάρος της Κύπρου στην περιοχή έχει ανέβει. Την Κύπρο τώρα, η Αίγυπτος ,το Ισραήλ, η Ελλάδα τη θέλουν συνεχώς σύμμαχο, γιατί έχει ήδη τεκμηριώσει ότι στο χώρο της υπάρχει αυτό το δυναμικό του φυσικού αερίου».
