Στις 5-2-2024 όταν επισκέφτηκε το Δήμο Αμαρίου Ρεθύμνου ο Υπουργός Υποδομών και ανακοίνωσε την υπογραφή της δανειακής σύμβασης για την κατασκευή του φράγματος του Πλατύ ποταμού, χαρακτήρισε το έργο εμβληματικό. Αυτός ο χαρακτηρισμός ακούστηκε ξανά και στην παρουσίαση των μελετών στις 17-5-2024 και γράφτηκε πολλές φορές στον τύπο. Αναρωτιέμαι ποια είναι τα χαρακτηριστικά εκείνα που το καθιστούν εμβληματικό;
Αν πραγματικά η πολιτεία επιθυμούσε το έργο αυτό να έχει τέτοιο χαρακτήρα, θα έπρεπε να είχε κάνει δεκτό το αίτημα που κατέθεσαν οι κάτοικοι του Πετροχωρίου το 2009 και το διεκδικούν μέχρι και σήμερα ως αντισταθμιστικό.
Ενώ το έργο βρισκόταν στη φάση των προμελετών, έγινε η παρουσίασή του από τους μελετητές στο τότε δήμο Συβρίτου. Οι κάτοικοι του Πετροχωρίου πρότειναν να συμπεριληφθεί στις μελέτες η αποκατάσταση του δρόμου Πετροχώρι - Βυζάρι που κατακλύζεται, με οδικό ανάχωμα στη θέση Σαρακίνα.
Στο ανάχωμα αυτό, εκτός από την οδική αποκατάσταση του Πετροχωρίου, η ποσότητα νερού που θα συγκρατείται ανάντη του αναχώματος ( οι υδραυλικοί αγωγοί σύνδεσης θα τοποθετηθούν σε ψηλότερο σημείο από τον πυθμένα του αναχώματος) θα του προσδώσουν τα παρακάτω χαρακτηριστικά :
- Θα περιοριστεί κατά πολύ η έκταση της λεκάνης του ταμιευτήρα που θα ξηραίνεται κατά την αρδευτική περίοδο.
- Στο νερό ανάντη του αναχώματος θα μπορούν να πραγματοποιούνται ψυχαγωγικές και αθλητικές δραστηριότητες με ασφάλεια, αφού και το έδαφος και οι άνεμοι είναι ιδανικοί για τέτοιες δράσεις όλη τη διάρκεια του έτους.
- Θα διατηρηθεί η χλωρίδα σε όλη την περιοχή αυτή.
- Θα διασφαλιστεί με ελεγχόμενο αγωγό η υδροδότηση του Πετροχωρίου.
- Μπορεί να αναπληρωθεί μέρος του χαμένου εισοδήματος των κατοίκων από τις παραπάνω δραστηριότητες.
- Θα δοθεί η δυνατότητα στους κατοίκους να συνεχίσουν να αξιοποιούν τις περιουσίες τους που θα βρεθούν στις απέναντι πλευρές του φράγματος.
- Θα αποκαταστήσει την καθημερινότητα των κατοίκων και την επικοινωνία τους με τα μαγαζιά της καθημερινότητας και τις Δημόσιες υπηρεσίες που βρίσκονται στο Φουρφουρά χωρίς επιπλέον οδική επιβάρυνση.
- Το όλο έργο δεν θα έχει μόνο αρδευτικό σκοπό με τη μορφή μιας τεράστιας λακκούβας, που στο βάθος του χρόνου την αρδευτική περίοδο, όπως ειπώθηκε από τους μελετητές, θα αδειάζει και θα αποκαλύπτεται το μεγαλύτερο μέρος του πυθμένα της, αφήνοντας πίσω λάσπες, κουνούπια, καλάμια και γυρίνους, σε απόσταση 150 μέτρων από τέσσερις οικισμούς. αλλά θα έχει τη μορφή φυσικής λίμνης, με τουριστικά χαρακτηριστικά, με σεβασμό στο περιβάλλον και θα αξιοποιούνται όλες οι οικονομικές δυνατότητές του.
Όλα τα παραπάνω θα καθιστούσαν το έργο πραγματικά εμβληματικό, γιατί εκτός από την άρδευση θα συνέβαλε και στην πολυπόθητη ήπια τουριστική ανάπτυξης της περιοχής και γι’ αυτό θα έπρεπε να είναι αίτημα και της Περιφέρειας Κρήτης και του δήμου Αμαρίου.
Αυτό που απορρίφθηκε στους κατοίκους του Πετροχωρίου, ως έργο υψηλού κόστους, και χλευάστηκε ως αίτημα, έχει πραγματοποιηθεί πριν από εικοσιπέντε χρόνια στο φράγμα Σμοκόβου όταν το χωριό Κτιμένη Καρδίτσας απομονωνόταν οδικώς. Τότε κατασκευάστηκε οδικό ανάχωμα όγκου 826.000 m3 μήκους 617μ. και ύψους 38,5μ με πλάτος στην επιφάνεια 11μ. η υδραυλική επικοινωνία ανάντη και κατάντη του αναχώματος γίνεται με δυο ζεύγη δίδυμων εγκάρσιων αγωγών.
Ένα παρόμοιο ανάχωμα μικρότερων διαστάσεων ζήτησαν οι κάτοικοι του Πετροχωρίου, όμως έχουν διαφορετική αντιμετώπιση.
Θα μπορούσε αντί του αναχώματος, αν το κόστος είναι μικρότερο, να εξεταζόταν η κατασκευή γέφυρας στο στενότερο σημείο στη θέση Άγιος Γεώργιος όπου οι ίδιοι οι μελετητές είχαν υποσχεθεί ότι θα εξέταζαν την κατασκευή της, αλλά δεν την συμπεριέλαβαν στις μελέτες τους. Σύμφωνα με το Google earth μιλάμε για γέφυρα με μήκος μικρότερο από 350 μέτρα και ύψος στο βαθύτερο σημείο μικρότερο από 30 μέτρα.
Είτε το οδικό ανάχωμα, είτε η γέφυρα, είναι έργο που άπτεται του φράγματος και θα έπρεπε να έχει συμπεριληφθεί στις μελέτες. Ικανοποιεί όλα τα κριτήρια που βάζει η πολιτεία στη διάθεση κονδυλίων για την κατασκευή έργων.
- Ικανοποιεί το κριτήριο κόστους – οφέλους, από την τουριστική αξιοποίηση του νερού ανάντη του αναχώματος, από τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και από την οικονομική ανάκαμψη της τοπικής κοινωνίας.
- το κριτήριο της αποκατάστασης των υπαρχουσών υποδομών.
- το κριτήριο του σεβασμού της καθημερινότητας των κατοίκων της περιοχής.
- το κριτήριο της στήριξης των κατοίκων της υπαίθρου.
- ικανοποιεί και το «κοινό περί δικαίου αίσθημα» των κατοίκων .
Με αυτές τις προϋποθέσεις θα μπορούσαμε να μιλάμε πραγματικά για έργο εμβληματικό. Διαφορετικά μιλάμε για ένα απλό αρδευτικό έργο που δεν σέβεται την περιοχή κατασκευής και την καταστρέφει.
Παύλος Νικολιδάκης
Κάτοικος Πετροχωρίου
