Όλοι γνωρίζουμε τι είναι το στρες και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες συνήθως προκαλείται . Παρ όλα αυτά δεν είναι τόσο απλά να το ορίσουμε , π.χ για ένα άνθρωπο η υπερβολική πίεση μπορεί να είναι τρομακτική και να τον οδηγήσει σε άγχος κοινώς στρες , αλλά για κάποιον άλλο να είναι διεγερτική και κίνητρο παραγωγικότητας
Αυτό που νιώθουμε δεν καθορίζεται μόνο από αυτό που μας συμβαίνει , καθορίζεται κυρίως από τον τρόπο με τον οποίο το αντιλαμβανόμαστε και τον τρόπο με τον οποίο αντιδρούμε σε αυτό .
Το ευτύχημα είναι ότι όλοι μπορούμε να αναγνωρίζουμε τις αντιδράσεις μας απέναντι στο στρες και εφόσον χρειάζεται να οργανώνουμε την άμυνα μας απέναντι σε αυτό , με τις κατάλληλες δεξιότητες-στρατηγικές διαχείρισης.
Συγκεκριμένα όσο καλύτερα διαχειριστούμε το στρες , τόσο καλύτερη υγεία θα έχουμε και προσδόκιμο ζωής .
Κατά τη φάση του στρες , οι φυσικές δυνάμεις του ανθρώπου υποβαθμίζονται και συγκεκριμένα οι μύες τεντώνονται έτοιμοι για δράσει , η καρδιά κτυπά πιο γρήγορα για να φέρει περισσότερο αίμα εκεί που το χρειάζεται (μυς , εγκέφαλος) , οι κόρες των ματιών μας διαστέλλονται για να βλέπουμε καλύτερα
Αυτές οι σωματικές αλλαγές οφείλονται σε μια σχεδόν αυτόματη ορμονική αντίδραση που ονομάζεται <<αντίδραση φυγής ή πάλης >>, δηλαδή το προσωπικό μας σύστημα συναγερμού προσπαθεί να παλέψει για αποφύγει τον αντίπαλο , που είναι το ψυχολογικό άγχος
ΑΙΤΙΑ ΤΟΥ ΣΤΡΕΣ
Την σημερινή εποχή παρά τις θεαματικές τεχνολογικές προόδους που έχουν επιτευχθεί σε πολλούς τομείς που υποτίθεται ότι έχουν στόχο να διευκολύνουν τη ζωή μας , έχουμε λιγότερο ελεύθερο χρόνο , απ ότι πριν από πενήντα χρόνια .
Η Επαγγελματική ζωή είναι πηγή στρες και σε αυτή προστίθενται και οι απαιτήσεις της ζωής στο σπίτι .Συγκεκριμένα κατά μέσο όρο οι γυναίκες σήμερα δουλεύουν 200 ώρες ετησίως περισσότερο απ ότι πριν από τριάντα χρόνια
Μάλιστα οι στρεσογόνοι παράγοντες έχουν αυξηθεί , γιατί εκτός από τους συνηθισμένους(να χάσουμε το πορτοφόλι μας , να κολλήσουμε μια ίωση ή να βρούμε τρακαρισμένο το αυτοκίνητο μας) είναι και άλλοι μικρο-στρεσογόνοι , όπως είναι ο θόρυβος που προκαλείται από τους γείτονες μας , η πολυκοσμία , η κυκλοφορία των αυτοκινήτων ή ο ήχος του κινητού τηλεφώνου .
Ο ένας στρεσογόνος παράγοντας είναι αντιμετωπίσιμος , αλλά οι πολλοί μαζί δεν υποφέρονται .
Το φαινόμενο του στρες αγγίζει όλες τις κοινωνικές τάξεις , όποιες κι αν είναι οι δραστηριότητες των ανθρώπων. Επομένως η μεθοδολογία αντιμετώπισης αφορά όλους τους ανθρώπους .
Για να αντιμετωπίσουμε καλύτερα το στρες , κινητοποιούμεθα σωματικά και ψυχολογικά έτσι ώστε να έχουμε τα καλύτερα αποτελέσματα προστασίας του εαυτού μας .
Η εμπειρία όμως μας δίδαξε ότι ο καθένας διαχειρίζεται το στρες με διαφορετικό τρόπο , όπως ορισμένοι απομονώνονται για να το αντιμετωπίσουν και άλλοι τα βάζουν με τους πάντες και πάντα
Κατά την εκδήλωση του στρες προκαλούνται οργανικές αντιδράσεις , με την έκκριση ορμονών της αδρεναλίνης από τους αδένες των επινεφριδίων , κατά την πρώτη φάση και κατά τη δεύτερη φάση της αντίστασης τις ενδορφίνες (κορτιζόλη ,ντοπαμίνη ,σεροτονίνη )
Οι εν λόγω ορμόνες , δρουν ως διεγερτικό του οργανισμού στην αντιμετώπιση του στρες
Στη τρίτη φάση της εξάντλησης οι μηχανισμοί αντίδρασης λειτουργούν συνεχώς και στο φουλ με αποτέλεσμα να χαθούν βιοχημικά στοιχεία και να προκληθούν διαταραχές στον μεταβολισμό και στο σώμα .
Αυτές οι λειτουργίες είναι χρήσιμες , γιατί μας προετοιμάζουν να αμυνθούμε απέναντι σε στρεσογόνες απειλητικές καταστάσεις , που εκδηλώνονται όπως παραπάνω αναφέρεται , σε δύο ή και τρεις φάσεις. Αυτά τα χημικά μηνύματα μας επιτρέπουν να αμυνθούμε , καθόσον η ενέργεια θα κατευθυνθεί προς τους μυς .
ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΣΤΡΕΣ
Α) Το οξύ στρες είναι η πιο διαδεδομένη μορφή και διαρκεί λίγο και είναι αποτέλεσμα μιας αντίδρασης σε στιγμιαίες πιέσεις , όπως
- Η καθυστέρηση σε ένα πολύ σημαντικό ραντεβού
- Το αφεντικό είναι ένας κυκλοθυμικός τύραννος
- Η αναμονή στο πρώτο παιδί
- Ένας συνάδελφος κάνει ερωτήσεις γύρω από τον τρόπο εργασίας που εργάζομαι
Δεν πρόκειται αναγκαστικά για <<κακό στρες>> και αυτό διότι συχνά μας επιτρέπει να διαχειριστούμε καλά μια κατάσταση , όπως να αποφύγουμε την τελευταία στιγμή ένα ατύχημα ή να μιλήσουμε μπροστά σε κοινό .
Β) Το χρόνιο στρες είναι αποτέλεσμα της παρατεταμένης και επαναλαμβανόμενης έκθεσης μας σε στρεσογόνες συνθήκες , κάτι που είναι εξαιρετικά νοσηρό για τον οργανισμό μας
Το χρόνιο στρες επιφέρει στον ανθρώπινο οργανισμό δυσάρεστα αποτελέσματα όπως κατάθλιψη ακόμη
-Επιτάχυνση του γήρατος , διότι αυξάνει την οξειδωτική βλάβη των κυττάρων του ανθρώπινου οργανισμού , από την υπέρμετρη αύξηση των ελευθέρων ριζών
-Διατροφική ανεπάρκεια , διότι σε περίοδο στρες τα βασικά διατροφικά (αμινοξέα , φωσφόρος , κάλιο , μαγνήσιο , ασβέστιο , ηλεκτρολύτες, βιταμίνες του συμπλέγματος Β ) δεν απορροφώνται καλά
- Ανοσολογική ανεπάρκεια ,διότι η κορτιζόνη που παράγεται στον οργανισμό ως αντίδραση στο στρες , μπορεί να προκαλέσει εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος .Το σώμα γίνεται ευάλωτο στις λοιμώξεις απλές η σοβαρές και στις διάφορες μορφές καρκίνου . Έχει επίσης διαπιστωθεί ότι τα στρεσαρισμένα άτομα υποφέρουν πιο συχνά από συνάχι και κρυολογήματα
-Έλκος στομάχου , διότι εκτός από το βασικό αίτιο που είναι το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού και το στρες είναι ένας παράγοντας που μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση γαστρικού έλκους .Παίζει επίσης ρόλο και στις στομαχικές καούρες
- Γυναικολογικά προβλήματα , όπως αμηνόρροια (στοπ της περιόδου) , στειρότητα .
- Προβλήματα ψυχικής υγείας , όπως αγωνία , κρίσεις πανικού φοβίες, εξαρτήσεις , διατροφικές διαταραχές (νευρική ανορεξία , βουλημία) κ.λ.π
- Ψυχοσωματικές ασθένειες Άσμα , ψωρίαση , ρευματοειδής αρθρίτιδα , σύνδρομο χρόνιας κόπωσης , νόσος του Crohn, ινομυαλγία , ημικρανία , ελκώδης κολίτιδα , παχυσαρκία κ.λ.π
- Επιδείνωση ασθενειών , διότι διαδραματίζει επιβαρυντικό ρόλο σε πολλές ασθένειες (υπέρταση, καρδιαγγειακά νοσήματα , διαβήτης τύπου 2 , καρκίνος )
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΟΥ ΣΤΡΕΣ
ΤΟ ΠΡΩΙ ΠΡΟΤΟΥ ΒΓΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ
Κινήσεις στο κρεβάτι
Μεγάλη σημασία παίζει το πρωινό ξύπνημα για την ελάττωση του στρες . Πριν την ανέγερση από το κρεβάτι τεντώνουμε το σώμα και αρχίζουμε να αναπνέουμε σιγά –σιγά , για να τονώσουμε τη κυκλοφορία του αίματος μας .
Στη συνέχεια σηκωνόμαστε και καθόμαστε στο κρεβάτι με τη πλάτη ίσια , στρίβοντας το κορμό ελαφριά προς τα δεξιά και μετά αριστερά , το ίδιο και με το κεφάλι .
Η πρώτη κρυάδα
Όσοι έχουν συνηθίσει το πρωινό ντους , καλό κάνει να το επαναλαμβάνουν κάθε πρωί , βοηθάει την ελάττωση του στρες .
Το πρωινό
Απαραίτητη προϋπόθεση για ένα δυναμικό ξεκίνημα χωρίς άγχος είναι ένα καλό πρωινό .Έρευνες το συνδέουν με τη τόνωση του μεταβολισμού , την αποφυγή κόπωσης και του εκνευρισμού .Ένα ισορροπημένο και πλήρες πρωινό καλό είναι να περιλαμβάνει πρωτεΐνες (αβγό , γάλα , γιαούρτι , τυρί) , άμυλο (ψωμί, παξιμάδι , δημητριακά ) και σάκχαρα (φρουτα , μέλι )
Η καθημερινή ρουτίνα
Προκειμένου να εξασφαλίζουμε τη καθημερινή μας καλή διάθεση , σημασία έχει πως ξεκινάμε χρονικά την ημέρα μας . Δηλαδή ξυπνάμε μισή ώρα πιο μπροστά από τους άλλους για να προετοιμάσουμε το πρωινό μας ή βγαίνουμε να κάνουμε κάποια βόλτα .
Λίγες νότες κεφιού
Αυτό μας χαλαρώνει το πρωί είναι η μουσική . Έτσι λοιπόν επιλέγουμε τη κατάλληλη μουσική συνήθως ωραίες μελωδίες χωρίς λόγια .
Με λίγες σκέψεις
Κατά το πρωινό ξύπνημα δεν θα πρέπει να σκεφτόμαστε όλο το πρόγραμμα των εργασιών μας , γιατί αμέσως υπομονεύουμε τη μέρα μας και αυξάνουμε το άγχος και κατεπέκταση το στρες
Υπόσχεση κάποιου δώρου
Εάν η τρέχουσα ημέρα αναμένεται δύσκολη , τότε μπορούμε να υποσχεθούμε στον εαυτό μας κάποια απογευματινή ανταμοιβή που θα μας κάνει να την περιμένουμε με ευχαρίστηση , όπως π.χ να διασκεδάσουμε με κάποιους φίλους σε σχετικό κέντρο ή αγορά κάποιου βιβλίου κ.λ.π
Να κατεβάσουμε το πήχη πιο χαμηλά
Για να μη μας ρίξει κάτω το στρες , πρέπει να έχουμε ρεαλιστικούς στόχους , τόσο στην επαγγελματική όσο και στην προσωπική μας ζωή , ακόμα και αν αυτό σημαίνει ότι ήρθε η ώρα να κατεβάσουμε λίγο τον πήχη και να αποδεχθούμε πως μερικά πράγματα είναι πέρα των δυνατοτήτων και του ελέγχου μας .
Δεν τα κάνω όλα μόνος μου
Πρέπει να μάθουμε να μοιραζόμαστε αρμοδιότητες και να εμπιστευόμαστε τους ανθρώπους γύρω μας .Ο συγκεντρωτισμός δεν βοηθά κανέναν και δεν είναι απαραίτητο ότι θα μας εξασφαλίσει την επιτυχία
Ρεαλιστικές σκέψεις
Οι μη ρεαλιστικές σκέψεις πολλές φορές αυξάνουν το στρες και αφήνουν ένα πραγματικό αποτύπωμα (πχ σφίξιμο στο στομάχι ) Είναι σημαντικό να αντιμετωπίζουμε τις παράλογες σκέψεις και όχι να τις αποφεύγουμε , γιατί θα εξακολουθήσουν να μας επηρεάζουν .
Σωστή φαντασίωση
Να φέρνουμε στο μυαλό μας εικόνες που μας ευχαριστούν , μας προκαλούν όμορφα συναισθήματα , μυρωδιές , χρώματα
Θετικό σπίτι
Να οργανώσουμε το σπίτι μας , πετώντας πράγματα που είναι περιττά και δεν μας χρειάζονται πια και να τακτοποιήσουμε τα υπάρχοντα.Το περιβάλλον του σπιτιού μας παίζει μεγάλο ρόλο στη καλή μας ψυχολογία , με αποτέλεσμα να μην διακατεχόμαστε από στρες
ΤΟ ΒΡΑΔΥ ΠΡΟΤΟΥ ΚΟΙΜΗΘΟΥΜΕ
Πόδια στον τοίχο
Προτού κοιμηθούμε κάνουμε κάποιες ασκήσεις με τα πόδια , σηκώνοντας ψηλά και ακουμπώντας τα στο τοίχο σε σχήμα ορθής γωνίας για 10-15 λεπτά
Η στάση αυτή στέλνει το αίμα που έχει συσσωρευτεί στα πόδια , πίσω στον κορμό , συμβάλλοντας στη καλύτερη κυκλοφορία του αίματος στο σώμα .
Οργάνωση
Για ένα καλό πρωινό ξεκίνημα , το προηγούμενο βράδυ αποφεύγουμε να καταναλώνουμε λιπαρά φαγητά και τις υπερβολές τόσο στο αλκοόλ , όσο και στη καφεΐνη και να έχουμε ετοιμάσει από βραδύς τα ρούχα της επόμενης μέρας
Βαθιές ανάσες
Όταν βιώνουμε έντονο στρες, το συμπαθητικό νευρικό σύστημα ενεργοποιείται και αν ξεφύγουμε μπορεί να αρχίσουμε να εκδηλώνουμε προβλήματα όπως μυϊκό πόνο και γαστρεντερικές διαταραχές .Η σωστή αναπνοή περιορίζει την έκκριση των ορμονών του στρες και ενεργοποιείται η λειτουργία του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος , το οποίο εξισορροπεί τη δράση του συμπαθητικού .
Η χρήση βοτάνων
Υπάρχουν βότανα γνωστά για την αγχολυτική τους δράση (τίλιο , χαμομήλι ,μελισσόχορτο , βαλεριάνα ) .Βράζουμε νερό , ρίχνουμε μερικά φύλλα από κάποιο βότανο , τα αφήνουμε για 3-5 λεπτά , σουρώνουμε και πίνουμε το ρόφημα τις μέρες που είμαστε πολύ αγχωμένοι
