Αναμφισβήτητα το ελαιόλαδο για την Κρήτη, αν όχι για όλη την Ελλάδα, είναι στυλοβάτης της οικονομίας. Η οικονομική κρίση βρήκε τον ελαιοπαραγωγό στα όρια επιβίωσής του!!! Η ανεξέλεγκτη αύξηση των τιμών των εφοδίων (λιπάσματα, φυτοφάρματα, πετρέλαιο κίνησης), προβλέπω ότι θα συμβάλουν στη δραματική μείωση της παραγωγής ελαιολάδου στην Κρήτη. Η προσφορά εργασίας από τους οικονομικούς μετανάστες μειώθηκε δραματικά, με άμεσο αποτέλεσμα της αύξησης του ημερομισθίου.
Όλα αυτά δημιουργούν ασφυκτικό περιβάλλον για τον ελαιοπαραγωγό. Νομίζω ότι απαιτείται η άμεση παρέμβαση του κράτους για την προστασία της ελαιοπαραγωγής, ΠΡΙΝ ΕΙΝΑΙ ΑΡΓΑ. Γιατί δίνω δραματικούς τόνους;
Γιατί το υποδεικνύει η σημερινή δραματική πραγματικότητα. Στον κατ’ εξοχήν πρώην Δήμο Αρκαδίου, έχουν καρατομηθεί αρκετές χιλιάδες ελαιόδεντρα!!! Βασική αιτία η ανυπαρξία κέρδους στον ελαιοπαραγωγό. Γιατί έκοψες τα ελαιόδεντρά σου στο μισό μέτρο; Γιατί έτσι θα απαλλαγώ για 3-4 χρόνια, μέχρι να δούμε τι θα γίνει…
Τι πρέπει να γίνει; Να αλλάξει όλη η φιλοσοφία της εμπορίας ελαιολάδου και να επανέλθει αυτή που ίσχυε μέχρι το 2000. Δηλαδή, να καθιερωθεί βάση πέντε οξέων, βρώσιμο ελαιόλαδο σε βάση 3,3. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να αναθεωρήσει άμεσα λανθασμένες αποφάσεις που αποσκοπούσαν στη μεγάλη κερδοφορία των σπορέλαιων. Αυτό δε επιτάσσουν και οι τραγικές εξελίξεις του πολέμου στην Ουκρανία, μεγαλοπαραγωγού σπορέλαιων. Θεωρώ αναγκαίο και σκόπιμο την αναφορά στην ποιότητα του ελαιολάδου!!! Είναι εγκληματικό λάθος να καθορίζεται η ποιότητα του λαδιού με βάση την περιεκτικότητά του σε ελαϊκό οξύ (πόσες γραμμές)!!!.
Είναι ίσως το τελευταίο κριτήριο, περιεκτικότητα σε φαινόλες, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία κ.α. είναι πολύ σπουδαιότερα. Το ελαϊκό οξύ είναι μέρος του ελαιολάδου, τρία είναι τα λιπαρά οξέα που συνθέτουν κάθε ελαιόλαδο, το ελαϊκό, παλμιτικό, στεαρικό, συν φαινόλες, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία. Το γεγονός ότι μεγάλη περιεκτικότητα ελαϊκού οξέος ευνοεί την οξείδωσή του, δηλαδή τάγκιση, δεν δικαιολογεί τη δαιμονοποίησή του που ισχύει σήμερα. Να θεωρείται μόνο μέχρι ένα οξέο βρώσιμο.
Γνωστό είναι και το γεγονός ότι ελαιόλαδα με οξύτητα μεγάλη, που είναι τοποθετημένα σε δοχεία γυάλινα και ανοξείδωτα, δεν αυξάνουν την οξύτητά τους για μεγάλο χρονικό διάστημα. Επίσης θεωρώ μέγα λάθος την σύγκριση της τιμής του ελαιολάδου με τα πάσης φύσης σπορέλαια. Το ελαιόλαδο είναι φυσικός χυμός φρούτου, τα δε σπορέλαια είναι προϊόντα χημικής επεξεργασίας με ισχυρά οξέα με τη μέθοδο εκχύλισης. Είναι εγκληματικό λάθος ότι θεωρούνται τα σπορέλαια ισάξια του ελαιολάδου.
Ο θερμικός συντελεστής του ελαιολάδου είναι κατά πολύ μεγαλύτερος από εκείνον όλων των σπορέλαιων. Κατά συνέπεια θεωρώ εγκληματικό λάθος τη χρήση σπορέλαιων στις φριτέζες σε ταχυφαγεία και εστιατόρια. Χρησιμοποιώντας ελαιόλαδο για τις φριτέζες και γενικότερα για τηγάνισμα, έχουμε την πολυτέλεια πολλαπλών χρήσεων, δίχως να υπάρχει αλλοίωση του ελαιολάδου. Πράγμα το οποίο δεν ισχύει για τα σπορέλαια, τα οποία μετά από δύο έως τρεις χρήσεις επιβάλλεται η αντικατάστασή του.
Και με αυτά τα ολίγα τεχνικά στοιχεία, καλώ όλους τους εμπλεκόμενους φορείς (Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικούς Συνεταιρισμούς, Δ/νσεις Γεωργίας) να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων για τη σωτηρία του ελαιολάδου. Επιτακτική ανάγκη η εγκαθίδρυση του ισχύοντος καθεστώτος εμπορίας μέχρι το 2000. Δηλαδή, όριο βρώσιμου ελαιολάδου 3,3 οξέα και όχι το ένα οξέο που ισχύει σήμερα και καθορισμό ορίου προστασίας τα πέντε οξέα και όχι αυτό που ισχύει σήμερα μετά το ένα οξέο να θεωρείται βιομηχανικό.
Ας μην επιτρέψουμε στο ελαιόλαδο να έχει το τέλος της σουλτανίνας, του κίτρου και άλλων καλλιεργειών της Κρήτης.
Ευστάθιος Σταγάκης
Συν/χος γεωπόνος
