Θεώρησα λογικό να ξεκινήσω από τις διατροφικές συνήθειες των Ελλήνων στην αρχαία Ελλάδα, για τις οποίες ήδη έχω αναφερθεί σε παλαιότερη εργασία μου, αλλά και να υπενθυμίσω τις βασικές, οι οποίες ήταν τα δημητριακά και για περιπτώσεις ανάγκης μείγμα κριθαριού με στάρι, από το οποίο παρασκευαζόταν ο άρτος. Τα δημητριακά συνοδεύονταν συνήθως από οπωροκηπευτικά (λάχανα,κρεμμύδια),φακές και ρεβίθια. Η κατανάλωση κρέατος και θαλασσινών εξαρτιόταν με την οικονομική κατάσταση της οικογένειας, από το που κατοικούσε στην πόλη, στην ύπαιθρο ή κοντά στη θάλασσα. Επίσης οι Έλληνες κατανάλωναν γαλακτοκομικά και κυρίως το τυρί. Το ελαιόλαδο καταναλωνόταν πιο συχνά από το βούτυρο. Ασφαλώς τα γεύματα συνοδεύονταν από κρασί(κόκκινο ή ροζέ) αναμεμειγμένο με νερό.
Οι πληροφορίες για τις διατροφικές συνήθειες των αρχαίων Ελλήνων προέρχονται τόσο από γραπτές μαρτυρίες, όσο και από διάφορες καλλιτεχνικές απεικονίσεις, όπως οι κωμωδίες του Αριστοφάνη, κεραμικά αγγεία και τα αγαλματίδια από ψημένο πηλό. Επίσης από τις νεώτερες επιστημονικές ανακαλύψεις, τις χημικές και ραδιενεργής αναλύσεις και εξετάσεις των οστών των Αρχαίων Ελλήνων
Αργότερα κατά την έναρξη της Χριστιανικής περιόδου, η διατροφή των αρχαίων Ελλήνων επηρεάστηκε σημαντικά με την εφαρμογή της νηστείας και συγκεκριμένα την αποχή από καθορισμένες ομάδες τροφίμων στις παραδοσιακές κοινωνίες
Σύμφωνα με έναν απλό υπολογισμό οι ημέρες νηστείας στην διάρκεια του έτους είναι 185 και είναι οι της Σαρακοστής, ημέρες πριν το Δεκαπενταύγουστο, οι ημέρες πριν τα Χριστούγεννα, όλες οι Τετάρτες και οι Παρασκευές του έτους, περίπου το μισό έτος. Όμως σε λιγότερο αυστηρότερο καθεστώς νηστείας, οι νηστίσιμες ημέρες περιορίζονται στις
120-105 περίπου ημέρες
Κατά τις ημέρες νηστείας δεν πρέπει να καταναλώνονται ζωικές τροφές.
Οι Έλληνες όμως έβρισκαν και βρίσκουν τον τρόπο να καθιστούν δελεαστικά τη διατροφή τους, με νηστίσιμα ευρήματα σε τέτοιο βαθμό, ώστε να τα συστήνουν και σε αλλόθρησκους, παλαιότερα τους Οθωμανούς, όπως σημειώνει ο περιηγητής Andre Georgos Guillet(1678), που παραθέτει τη συμβουλή πατέρα προς τον γιο του <<να προσεύχεται τουρκικά, αλλά να τρώει ρωμαίικα >>
Πρέπει να παραδεχθούμε όμως ότι οι πρόγονοι μας ήταν ιδιαίτερα ευλαβικοί και τηρούσαν την αποχή σκληρών γευμάτων(κρέας, γαλακτοκομικά ). Σήμερα επικρατεί γενικά κάποια χαλάρωση στην τήρηση των περιόδων νηστείας
Η νηστεία είχε ως αποτέλεσμα την επικράτηση ελαφρών και υγιεινών γευμάτων όπως οι σαλάτες, τα φρούτα,τα λαδερά, τα θαλασσινά,τα όσπρια και του ελαιολάδου
Το κρέας λοιπόν ήταν το πλέον απαγορευμένο είδος στη νηστεία, αλλά το πλέον επιθυμητό όταν έληγε η περίοδος της
Παραμονές Χριστουγέννων ταυτόχρονα με τη νηστεία του δωδεκαήμερου γινόταν η σφαγή του χοίρου της οικογένειας, ο οποίος τρεφόταν επί μήνες με τα αποφάγια της. Το κρέας του χοίρου επεξεργαζόταν κατάλληλα και το λίπος γινόταν λαρδί ή άλλη χρήση, ενώ το κρέας παστωνόταν για να χρησιμοποιηθεί σε άλλες χρονικές περιόδους. Παρασκευάζονταν λουκάνικα με μεγάλη ποικιλία μπαχαρικών.
Εκτός από το χοιρινό κρέας αξιοπρόσεκτη θέση στη διατροφή τους είχαν τα αρνιά, τα κατσίκια ψητά, σουβλιστά ιδιαίτερα το Πάσχα. Τα αιγοπρόβατα επίσης τα εξέτρεφαν για την παραγωγή του γάλακτος, γιαούρτης , βουτύρου ,τυροκομικών προϊόντων
Επίσης σε μεγάλο βαθμό κατανάλωναν βοδινό κρέας. Οι αγελάδες διατηρούντο για την αναπαραγωγή, την παραγωγή γάλακτος , βουτύρου και τυροκομικών προϊόντων
Όμως εκείνες τις χρονικές περιόδους, η κατανάλωση ζωικών προϊόντων ήταν περιορισμένη και αυξημένη σε φυτικά προϊόντα ,με αποτέλεσμα οι Έλληνες να μην έχουν σοβαρά καρδιολογικά προβλήματα και συχνή εκδήλωση παθήσεων του καρκίνου
Τι συμβαίνει όμως σήμερα?
Τα τελευταία τριάντα χρόνια η διατροφή των Ελλήνων έχει εκτραχυνθεί σεμεγάλο βαθμό. Συγκεκριμένα καταναλώνει πολλά ζωικά προϊόντα( κρέας διαφορετικής προέλευσης, πολλά τυροκομικά προϊόντα) Έχει περιορίσει την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, με αποτέλεσμα να συμβεί έξαρση στις παραπάνω ασθένειες.
Το τεράστιο πρόβλημα είναι το λεγόμενο <<fast food>>,δηλαδή η ταχεία παρασκευή του φαγητού από ανάλογες επιχειρήσεις
Ευτυχώς υπάρχει η Μεσογειακή διατροφή που σήμερα είναι τόσο γνωστή στη κοινωνία μας και γενικά στον Ελλαδικό χώρο, γιατί παρουσιάζεται συχνά από πολλές δημοσιεύσεις σε περιοδικά, ημερήσιο τύπο, καθώς επίσης και σε πολλές εκπομπές στην τηλεόραση, κινηματογράφο κ.λ.π, είναι δε η πιο ενδεδειγμένη για λόγους υγιεινής, γιατί λόγω της σύνθεσης της αποφεύγονται σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως καρδιολογικά, καρκίνου των εντέρων, κυκλοφορίας του αίματος
Όπως γνωρίζουμε κατά την εφαρμογή της Μεσογειακής διατροφής, η κατανάλωση κρέατος είναι περιορισμένη,μία φορά την εβδομάδα σε κανονικές ποσότητες, αυξημένη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, όσπρια, γαλακτοκομικά σε κανονικές ποσότητες και φυσικά περισσότερη κατανάλωση ελαιολάδου
Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε, ότι να προτιμούμε το φαγητό του σπιτιού, παρασκευαζόμενο σε μέτριες θερμοκρασίες και με σωστά υγιεινά υλικά. Να δίνουμε δε έμφαση σε καθημερινή κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και άρτου ολικής άλεσης.
Να ασκούμεθα δε σωματικά καθημερινά
