Για το θέμα της διαχείρισης των υδάτων, τα αποθέματα νερού που υπάρχουν αυτή τη στιγμή,αλλά και τα προβλήματα ενόψει και του καλοκαιριού, μίλησε ο πρόεδροςΟργανισμού Ανάπτυξης Κρήτης, Θοδωρής Νίνος, ενώ τόνισε ότι εντός ίσως και της ερχόμενης εβδομάδας θα υπογραφεί το έργο τουδιυλιστηρίου στο Γιαννούδι.
Υπάρχουν εξελίξεις για το διυλιστήριο στο Γιαννούδι;
«Γνωρίζετε την εξέλιξη που είχαμε στο τέλος του 2023 που έγινε μία προσπάθεια, λόγω των δικαστικών εμπλοκών που είχε το έργο με τους οικονομικούς φορείς που ενεπλάκησαν με τη δημοπράτηση του έργου.
Καταφέραμε να περάσει το έργο στη νέα προγραμματική περίοδο, αλλά δυστυχώς υπάρχει μεγάλη γραφειοκρατία στις μεταφορές αυτών των έργων.Το παρακολουθούμε, είμαστε σε συνεχή επαφή και με το ΥΜΕΠΕΡΑΑ και με τη Γενική Γραμματεία. Θεωρώ ότι μέσα στην εβδομάδα, το αργότερο την επόμενη, θα υπογραφεί το έργο τουδιυλιστηρίουστοΡέθυμνο, αλλά και η επέκταση των δικτύων του Αποσελέμη.Δηλαδή, τα δύο μεγάλα έργα του Οργανισμού που εκκρεμούν για να ολοκληρωθεί η διαδικασία.
Είμαστε έτοιμοι να υπογράψουμε τη σύμβαση και να πιέσουμε τους αναδόχους, δηλαδήτην κοινοπραξία των τριών εταιρειών, να ξεκινήσει η διαδικασία κατασκευής αυτού του έργου.
Θεωρώ ότι το επόμενο δεκαήμερο θα έχουμε συμβασιοποίησηκαι με τους χρόνους θα είμαστε πάρα πολύ πιεστικοί. Όπως γνωρίζετε η συμβατική τους υποχρέωση είναι 36 μήνες, για να κατασκευαστεί το έργο και η πιλοτική λειτουργία 12 μήνες. Η πιλοτική λειτουργία σημαίνει ότι το έργο θα δίνει νερό.Εκεί υπάρχει και μία άλλη πρόκληση, να κατασκευαστούν παράλληλα τα δίκτυα.Γιατί από τον αρχικό σχεδιασμό προβλεπόταν να δίνουμε το διυλισμένο νερό στη θέση που βρίσκονται οι εγκαταστάσεις ΔΕΥΑΡ στον Πλατανιά, όμως ο σχεδιασμός άλλαξε, με πρόταση του Οργανισμού και τη σύμφωνη γνώμη του Δήμου που παραχώρησε τη σχετική έκτασηστα Πευκάκια. Το έργο θα θεωρηθεί ότι είναι ολοκληρωμένο όταν ολοκληρωθεί και ο αγωγός που θα μεταφέρει το νερό στα Πευκάκια και η κατασκευή μιας δεξαμενής 1.500 κυβικών, χωρίς αντλήσεις και ενεργειακά κόστη, που θα μπορεί να τροφοδοτήσει το σύνολο των δεξαμενών της πόλης, της ΔΕΥΑΡ.
Αυτό το έργο λύνει 100% το πρόβλημα υδροδότησης της πόλης του Ρεθύμνου, εξασφαλίζοντας εφεδρείες από τα ταχυδιυλιστήρια στον Πλατανιά,την Αργυρούπολη και τη λίμνη Κουρνά, που θα λειτουργούν υπό μορφή συμπληρωματική, στη διάθεση του νερού που θα γίνεται από το διυλιστήριο. Δηλαδή, θωρακίζεται πλέον το Ρέθυμνο 100%. Έχουμε πολύ καλή συνεργασία με τη ΔΕΥΑΡ, έχουμε συζητήσει το συγκεκριμένο έργο και με τον Δήμαρχο, προκειμένου να μπορέσουμε να βάλουμε και κάποια κομμάτια στο ολιστικό πρόγραμμα της ΔΕΥΑΡ, έτσι ώστε να μην αναλωθούμε χάνοντας περισσότερο χρόνο δηλαδή, στο πώς θα χρηματοδοτηθεί αυτό το έργο.Γιατί για το διυλιστήριο είναι εξασφαλισμένη η χρηματοδότηση 100%, ο προϋπολογισμόςείναι 23 εκατομμύρια, αλλά χρειάζονται ακόμα περίπου 3 εκατομμύρια για να γίνει το δίκτυο και η δεξαμενή, ώστε να είμαστε πλέον 100% εξασφαλισμένοι ότι αυτό το έργο θα μπορεί να ανταποκριθεί σε κάθε απαίτηση για την υδροδότηση του δήμου Ρεθύμνου.»
Η εικόνα με τα αποθέματα νερού σήμερα ποια είναι;
«Είναι δυστυχώς όπως είχαμε προβλέψει. Δηλαδή και οι πηγές της Αργυρούπολης είναι μειωμένες σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Βέβαια με μία συντονισμένη παρακολούθηση που γίνεται πλέον στην πηγή και από τη ΔΕΥΑΡ υπάρχει μία ιδιαίτερη επιμέλεια ως προς την καθαριότητα των φρεατίων το τελευταίο διάστημα που δείχνει ότι δεν είναι τόσο κάτω όσο φαινόταν, αλλά σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια είναι αρκετά κάτω, είναι περίπου 30% με 40% μειωμένη η παροχή από την Αργυρούπολη.
Η λίμνη του Κουρνά βρίσκεται σε στάθμη αυτή τη στιγμή 385.Είναι εξαιρετικά χαμηλά.Εμείς μπορούμε να αντλήσουμε μέχρι το 280, δηλαδή στην ουσία έχουμε περίπου ένα μέτρο όγκο νερού, ύψος δηλαδή. Αυτό τον όγκο νερού μπορούμε να αντλήσουμε προκειμένου να καλύψουμε τις αυξημένες ανάγκες και της περιοχής του Αποκόρωνα, αλλά φυσικά και των αναγκών του Ρεθύμνου. Στην Ανατολική Κρήτη η κατάσταση είναι στα όρια της διαχείρισης. Η αλήθεια είναι ότι από δυτικά προς ανατολικά υπάρχει μία κλιμάκωση και μία διαβάθμιση, με το Λασίθι να είναι σε ακόμα πιο δύσκολη κατάσταση.
Θα πρέπει ν’ αντιληφθούν όλοι, που σκέφτονται ότι πέρυσι και με φέτος είχαμε περίπου τις ίδιες βροχές, ότι αυτό το οποίο αλλάζει λόγω κλιματικής αλλαγής είναι ότι έχουμε ακραία φαινόμενα. Δηλαδή είναι εντελώς διαφορετικό να έχουμε 300 χιλιοστά νερού βροχής κατά τη διάρκεια ενός έτους, σε μικρές ποσότητες και ανά διαστήματα και εντελώς διαφορετικό να έχουμε 150 χιλιοστά βροχής σε μία ημέρα ή σε διάστημα ας πούμε μιας ώρας, όπως είχαμε τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Το αποτέλεσμα είναι, ότι στη δεύτερη περίπτωση, το νερό στη μεγαλύτερη του ποσότητα απορρέει επιφανειακά και δεν προλαβαίνει το έδαφος να λειτουργήσει με το φυσικό τρόπο,ώστε το νερό να καταλήξει στους υπόγειους υδροφορείς. Άρα αυτές οι αλλαγές και η αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων στην ουσία επηρεάζει σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό και διαθέσιμες ποσότητες νερούπου έχουμε.
Επειδή όλοι τα ζούμε και τα παρατηρούμε, η αύξηση της θερμοκρασίας που έχουμε φέτος σε σχέση με την περυσινή -επίσης θερμή χρόνια-είναι περίπου δύο βαθμοί πάνω.Αυτό μεγαλώνει τα φαινόμενα, μειώνει την υγρασία του εδάφους και όλα αυτά συντείνουν και καταλήγουν στο να έχουμε μείωση στους διαθέσιμους υδατικούς πόρους. Όλο αυτό το περιβάλλον το οποίο ζούμε ειδικά τα τελευταία χρόνια με έξαρση την τελευταία διετία, μπορεί οι ειδικοί να λένε ότι παρουσιάζεται σε κύκλους οκταετίας - δεκαετίας και ότι αυτό είναι ένα φυσιολογικό φαινόμενο, εμείς πάντως που βλέπουμε τις διαθέσιμες ποσότητες υδάτινων πόρων σε επίπεδο Κρήτης αντιλαμβανόμαστε ότι υπάρχει μία ουσιώδης μεταβολή λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Προκρίνεται λοιπόν η αναγκαιότητα μιας ενιαίας διαχείρισης, που νομίζουμε ότι είναι ο μοναδικός τρόπος να μπορέσεις να κάνεις ένα σχεδιασμό ο οποίος δεν θα αφορά μόνο τις υποδομές, θα αφορά και τις χρήσεις και εμπλέκεται και η εφαρμογή γενικότερης πολιτικής του κράτους για τη χωροταξική ανάπτυξη των περιοχών, αγροτική πολιτική.Γιατί δεν μπορείς να έχεις χωρίς προγραμματισμό αγροτικές καλλιέργειες οι οποίες παράλληλα να σου εμφανίζουν και μία υπερκατανάλωση, σπατάλη του υδάτινου πόρου, χωρίς και τα ανάλογα αποτελέσματα στην παραγωγή. Αν είχαμε σπατάλη του υδάτινου πόρου και είχαμε έναν πρωτογενή τομέα ο οποίος παρήγαγε ας πούμε υπέρμετρα και απέδιδε η παραγωγή αυτή, θα έμπαινε κάποιος στη λογική να πει, παράγει προϊόντα, ενισχύει την επισιτιστική αλυσίδα, δίνει εισόδημα στον πρωτογενή τομέα, να το ξαναδούμε. Δυστυχώς δεν συμβαίνει αυτό.»
Τι πιθανότητα υπάρχει να αντιμετωπίσουμε σοβαρό πρόβλημα φέτος, σε σημείο που να μην έχουμε επαρκείς ποσότητες νερού και να χρειαστούν και έκτακτα μέτρα;
«Αν δεν υπάρξει χρήστη διαχείριση, ειδικά στο νερό της ύδρευσης που χρησιμοποιούμε για αρδευτικούς σκοπούς και συνεχίσουμε την ίδια τακτική θα έχουμε πρόβλημα. Για έκτακτα μέτρα, αυτό θα το αποφασίσει η ΔΕΥΑΡ. Υπάρχει πολύ σοβαρό ενδεχόμενο, αν δεν αντιληφθούμε τι συμβαίνει, να βρεθούμε προ δυσάρεστων εκπλήξεων. Δεν είναι μόνο η κατανάλωση, είναι και η ζήτηση, όλα μας λένε ότι θα είναι μία εξαιρετική ως προς την προσέλευση ξένων επισκεπτών, θα είναι αυξημένη η φετινή χρονιά από πέρυσι. Αυξάνουμε λοιπόν τη ζήτηση, αλλά έχουμε μειωμένες τις ποσότητες που μπορούμε να διαθέσουμε.Αντιλαμβάνεστε ότι δε χρειάζεται πολλή εξυπνάδα για να πει κάποιος ότι αυτό δε βγαίνει. Θα υπάρξει έλλειμμα. Αν υπάρξει έλλειμμα, θα υπάρξουν μέτρα πολύ πιο σοβαρά από αυτά που συζητάμε τώρα, που απλά λέμε, περιορίστε τη σπατάλη.Χρηστή διαχείριση, επισκευές των ζημιών και των απωλειών άμεσα.»
Έχουμε κάποια εξέλιξη με το έργο του υβριδικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής Ενέργειας στο Φράγμα των Ποταμών;
«Εμείς ως Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης είμαστε στη φάση της επικαιροποίησης της σύμβασης με την ανάδοχο εταιρεία. Ο Οργανισμός εργάζεται αυτή την περίοδο να ολοκληρώσουμε την επικαιροποίηση της σύμβασης, με τις αλλαγές που έχουν συντελεστεί στο μεσοδιάστημα από την υπογραφή της μέχρι και σήμερα. Διότι έχουν υπάρξει ουσιώδεις μεταβολές που θεωρούμε ότι προς όφελος του έργου και του Οργανισμού θα πρέπει να ενσωματωθούν στην αρχική σύμβαση. Σε αυτή τη φάση είμαστε. Ωστόσο, αναμένει και η εταιρεία την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, διότι ο δήμος Σητείας έχει, από τις πληροφορίες που έχουμε, προσφύγει εκ νέου στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Προφανώς δεν επηρεάζει τη διαδικασία, αλλά ουδείς ο οποίος θα πρέπει να δαπανήσει περίπου 270 εκατομμύρια ευρώ για να εκτελέσει το έργο, δε θα το ξεκινήσει αν δεν είναι 100% σίγουρος ότι όλα έχουν λυθεί και όλα μπορούν να ξεκινήσουν να κατασκευάζουν απρόσκοπτα και να ολοκληρωθούν εντός του χρονοδιαγράμματος κατασκευής. Όταν υπάρξει η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας θα εκκινήσει το έργο διότι κατά τα άλλα είμαστε έτοιμοι.»
