Εμπλοκή στην ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας μέσω Κρήτης ,μετά την αλλαγή στάσης της Κύπρου
Σε “συμπληγάδες” μοιάζει να έχει πέσει η ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης - Κύπρου (στο πλαίσιο του ευρύτερου πρότζεκτ της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ισραήλ - Κύπρου - Ελλάδας), μετά την αλλαγή στάσης της Κύπρου ως προς τα ζητήματα της χρηματοδοτικής συμμετοχής και των πληρωμών χρήσης του έργου.
Η πρόσφατη τηλεδιάσκεψη που έλαβε χώρα με πρωτοβουλία της Κομισιόν δεν έβγαλε “λευκό καπνό”, αν και επεφύλασσε σημαντικά, προειδοποιητικά μηνύματα προς την Κυπριακή πλευρά που έχει πλέον την “μπάλα” στα δικά της... πόδια.
Η κυπριακή πλευρά εμφανιζόταν παλαιότερα ιδιαίτερα “ζεστή” και πίεζε για τη προώθηση του φιλόδοξου εγχειρήματος, στο οποίο φορέας υλοποίησης εδώ και μερικούς μήνες είναι πλέον ο ΑΔΜΗΕ και σημειωτέων έχει ήδη εκταμιεύσει σημαντικά ποσά.
Εσχάτως ωστόσο είχαμε ανατροπή δεδομένων, με την κυβέρνηση και τις αρμόδιες αρχές της Κύπρου να εκφράζουν έντονες επιφυλάξεις ως προς τα οικονομικά οφέλη του έργου, κάνοντας ουσιαστικά πίσω...
Η αρνητική τροπή ξεδιπλώθηκε μάλιστα σε διπλό επίπεδο, τόσο ρυθμιστικό - θεσμικό όσο και σε πολιτικό.
Η κυπριακή κυβέρνηση υπαναχώρησε από την αρχική δέσμευσή της για μετοχική συμμετοχή στο έργο έως και του ποσού των 100 εκατ. ευρώ, εξέλιξη που έχει δυσκολέψει την είσοδο τρίτων ενδιαφερόμενων επενδυτών και τη διασφάλιση της πλήρους χρηματοδότησής του από τις τράπεζες.
Ακολούθησε η άρνηση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) να εγκρίνει την επιβολή τελών χρήσης στους Κύπριους καταναλωτές από το 2025, ημερομηνία έναρξης κατασκευής του έργου.
Στη σχετική απόφασή της η ΡΑΕΚ με σαφήνεια τονίζει ότι οποιεσδήποτε δαπάνες αφορούν την περίοδο κατασκευής δεν θα αναγνωριστούν και δεν θα ανακτηθούν από τους Κύπριους καταναλωτές. Η ΡΑΕΚ εμμένει στην απόφασή της η ανάκτηση εξόδων από την εταιρεία ειδικού σκοπού “Great Sea Interconnector” που έχει συστήσει ο ΑΔΜΗΕ ως φορέας υλοποίησης της διασύνδεσης να ξεκινήσει με την έναρξη της εμπορικής λειτουργίας του έργου και όχι από τη φάση κατασκευής, όπως ζητά ο ΑΔΜΗΕ, επικαλούμενος από τη μεριά του και τη συνήθη πρακτική που ακολουθείται σε τέτοιες περιπτώσεις...
Μπροστά σε αυτό το σκηνικό έχουν ήδη αναληφθεί κάποιες πρωτοβουλίες ενώ συνεχίζονται οι διεργασίες, ζυμώσεις και επαφές...
Τις προάλλες διοργανώθηκε μάλιστα τηλεδιάσκεψη με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τη συμμετοχή των εμπλεκόμενων φορέων σε Ελλάδα και Κύπρο.
Δεν φαίνεται πάντως, τουλάχιστον με βάση τα όσα έγιναν γνωστά, να υπήρξε κάποια σημαντική πρόοδος.
Ενδεικτικό ήταν το γεγονός ότι βάσει των όσων είδαν το φως της δημοσιότητας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φέρεται να έθεσε τελεσίγραφο, με βασικό αποδέκτη την Κυπριακή πλευρά, για την άρση των ρυθμιστικών εκκρεμοτήτων έως και τις 14 Αυγούστου, με την απειλή επιστροφής της εγκεκριμένης κοινοτικής χρηματοδότησης ύψους 657 εκατ. ευρώ. Ενα δεύτερο τελεσίγραφο τέθηκε από την πλευρά της Nexans. Ο βασικός υπεργολάβος του έργου που έχει αναλάβει την κατασκευή των υποβρυχίων καλωδίων προειδοποίησε για την αναστολή των εργασιών εάν μέχρι τις 31 Αυγούστου δεν καταβληθεί η δόση των 108 εκατ. ευρώ που προβλέπει η σύμβαση ανάθεσης, συνολικού ύψους 1,43 δισ. ευρώ.
Οι Βρυξέλλες φέρεται γενικότερα τις τελευταίες ημέρες να έχουν διαμηνύσει προς τη Λευκωσία ότι αν παραμείνει η απόφαση του κύπριου ρυθμιστή και δεν επιτραπεί στον ΑΔΜΗΕ να ανακτήσει μέρος του κόστους, μέσω αυξήσεων στα τέλη χρήσης συστήματος, θα χαθεί η ευρωπαϊκή επιδότηση των 657 εκατ. ευρώ. Περιττό φυσικά να αναφερθεί πως πάμε σε ένα τέτοιο σενάριο, απώλειας δηλαδή μιας τέτοιας μεγάλης χρηματοδότησης μιλάμε για “ταφόπλακα” στην ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης - Κύπρου - Ισραήλ, (Great Sea Interconnector), συνολικού προϋπολογισμού κοντά στα 2 δισ.ευρώ.
Οι επόμενες κινήσεις - Τι μέλει γενέσθαι από εδώ και πέρα;
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Κυπριακή πλευρά θα βάλει στο “μικροσκόπιο” τη μελέτη κόστους - οφέλους του έργου, που περιμένει από τον ΑΔΜΗΕ και ενδεχομένως κατά ορισμένες πληροφορίες να παραδόθηκε ήδη από χθες. Με βάση αυτή την μελέτη, αναμένεται η τελική απόφαση της Λευκωσίας, περί τα μέσα Αυγούστου, ως προς τη συμμετοχή ή όχι της Κυπριακής Δημοκρατίας ως μέτοχος στο Project, όπως δήλωσε επισήμως ο Κύπριος υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου κ. Γιώργος κ. Παπαναστασίου.
Ο κ. Παπαναστασίου ανέφερε ότι μόνο ο ΑΔΜΗΕ μπορεί με στοιχεία να πείσει τη ΡΑΕΚ να αλλάξει γνώμη, ενώ επανέλαβε ότι η ηλεκτρική διασύνδεση είναι κάτι που χρειάζεται η Κύπρος, καθώς της εξασφαλίζει αυτάρκεια, και χαμηλότερο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας στον καταναλωτή.
Ο ΑΔΜΗΕ, από την πλευρά του, έχει δώσει στίγμα θα συνεχίσει τον αγώνα δρόμου για να αναδείξει τη βιωσιμότητα του έργου και τα πολλαπλά οφέλη.
Όπως είχε αναφέρει σε σχετικό σημείωμά του ο ΑΔΜΗΕ, η μελέτη που εκπονήθηκε υπό την αιγίδα του Μετσόβιου Πολυτεχνείου, κατέδειξε ότι η λειτουργία της ηλεκτρικής διασύνδεσης Great Sea Interconnector θα επιφέρει εξοικονόμηση 30% στους λογαριασμούς ρεύματος των Κυπρίων καταναλωτών το 2030.
neakriti.gr
