Η Ελλάδα χρειάζεται νέο σύστημα υγείας
Την άμεση έναρξη ενός διαλόγου για την διαμόρφωση ενός νέου συστήματος υγείας, το οποίο θα είναι σύγχρονο και θα απαντά στις ανάγκες των επόμενων γενεών, αξιώνει ο καθηγητής ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Χρήστος Λιονής. Ο Ρεθεμνιώτης, διακεκριμένος επιστήμονας, κάνει λόγο για ένα διάλογο εκ βάθρων. Που θα καταγράψει τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας, θα στοχεύει όχι μόνο στην αντιμετώπιση του ανθρώπου που νοσεί αλλά κυρίως στην διατήρηση της υγείας του και θα διαθέτει τις υπηρεσίες και τις υποδομές για να ανταποκριθεί σε αυτό που ως σύνολο εννοείται δημόσια υγεία.
Με αφορμή την επέλαση του νέου ιού ο κ. Λιονής, τονίζει, πως το βασικό και κύριο πρόβλημα που έχει προκύψει, είναι η μη ετοιμότητα των συστημάτων υγείας όλων των χωρών, να ανταποκριθούν σε μια πανδημία, όπως αυτή που προέκυψε με τον κορωνοϊό, επισημαίνοντας πως η Ελλάδα όχι μόνο είναι ανάμεσα σε αυτές αλλά λόγω παντελούς έλλειψης συστήματος πρόληψης και διασφάλισης μιας καλής κατάστασης της υγείας του πληθυσμού, οφείλει άμεσα την διαδικασία μιας μεγάλης αλλαγής στον τομέα της δημόσιας υγείας.
«Η πανδημία βρήκε τα συστήματα υγείας ανέτοιμα» είπε ο κ. Λιονής μιλώντας στην εφημερίδα μας, για να συμπληρώσει, ότι «Ειδικά στην χώρα μας, η πανδημία βρήκε και την κατάσταση υγείας του πληθυσμού όχι στο καλύτερο σημείο για αυτό και υπάρχει ο πανικός. Ίσως αυτό συμβαίνει γιατί τα συστήματα υγείας δεν είχαν κύρια στόχευση στην διατήρηση και την προαγωγή της υγείας – αναφέρομαι ειδικά στην Ελλάδα - αλλά την διαχείριση και την αντιμετώπιση της νόσου, που πολύ συχνά γινόταν σε καθυστερημένο στάδιο».
Για μια κοινωνία γερασμένη που δεν έχει καλή υγεία αλλά τουναντίον πολλές ευάλωτες ομάδες, κάνει λόγο ο κ. Λιονής, ο οποίος τονίζει τα εξής: «η αγωνία για τον τόπο μας είναι, ότι ο πληθυσμός μας είναι γερασμένος και αυτό το γνωρίζουμε πολύ καλά. Άρα, η πιθανότητα της νόσησης, δηλαδή, της σοβαρής μορφής της αρρώστιας είναι να χτυπήσει τους ηλικιωμένους και τα άτομα με πολλαπλή νοσηρότητα. Στην χώρα μας δε, βρίσκει τον πληθυσμό με πολλούς φτωχούς ανθρώπους και η φτώχεια έχει προσδιοριστεί ως ένας αυτοδύναμος προσδιοριστής της σοβαρότητας της νόσου και επιπλέον βρίσκει ευάλωτες ομάδες που ζουν σε συνθήκες που θα έπρεπε να είχαν βελτιωθεί εδώ και πολλά χρόνια και αναφέρομαι σε κλειστές δομές φροντίδας. Άρα το σύστημα μας γενικότερα και με μια πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας που δεν έχει στραφεί εδώ και πολλά χρόνια στην προαγωγή της υγείας και στην πρόληψη της νόσου, βρίσκει η πανδημία ανέτοιμη την χώρα μας και σε ό,τι αφορά την κατάσταση υγείας του πληθυσμού αλλά και σε ό,τι αφορά το σύστημα της υγείας, το σύστημα των υπηρεσιών, το οποίο θα έπρεπε να είναι οχυρωμένο.»
ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ ΕΝΑ ΝΕΟ ΕΣΥ
«Το ζητούμενο είναι ένα καινούργιο σύστημα υγείας στην Ελλάδα» τονίζει ο διακεκριμένος πανεπιστημιακός καθηγητής της ιατρικής για να επεξηγήσει, ότι «θα έλεγα ένα σύστημα αντιμετώπισης όχι μόνο των χρόνιων νοσημάτων με εστίαση στον πρωτοβάθμιο τομέα υγείας αλλά και ένα καλύτερο σύστημα υποστήριξης των ευάλωτων ομάδων, ειδικά για όσους βρίσκονται σε κλειστές δομές. Και θα ήθελα να ρωτήσω : πότε ασχοληθήκαμε με αυτές τις ευάλωτες ομάδες; Πότε ασχοληθήκαμε με τους ανθρώπους αυτούς που διαβιούν σε χώρους που ακόμα και άδεια λειτουργίας δεν έχουν πάρει;
Ήρθε λοιπόν η πανδημία και «χτύπησε» την «Αχίλλειο πτέρνα μας» εκεί που εμείς ήμασταν ευάλωτοι. Οπότε τώρα παράλληλα με την συζήτηση για την αντιμετώπιση της πανδημίας θα πρέπει η κουβέντα να εστιαστεί στην ανάγκη αλλαγής του συστήματος υγείας και να δοθεί μεγάλη σημασία στην πρόληψη και την προαγωγή της υγείας μέσω της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, που αυτό όμως, θέλει ένα συστηματικό σχεδιασμό και απαιτεί ένα σοβαρό αντικείμενο διαλόγου ανάμεσα στα πολιτικά κόμματα.»
ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΤΟ ΡΕΘΥΜΝΟ ΝΕΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ;
Μέσα στο πλαίσιο αυτή της συζήτηση, θέσαμε στον κ. Λιονή και το επί σειρά ετών συζητούμενο θέμα ενός νέου νοσοκομείου στο Ρέθυμνο. Ο ίδιος, βάζει το ζήτημα αυτό σε μια διαφορετική βάση διαλόγου, τονίζοντας τα εξής: «Για μένα το αρχικό ερώτημα δεν είναι αν χρειάζεται νέο νοσοκομείο ή νέες υποδομές υγείας το Ρέθυμνο αλλά τί υπηρεσίες υγείας χρειάζεται ανάλογα με τις ανάγκες του. Θα ήθελα να πω, ότι συχνά μιλάμε για νοσοκομεία, υποδομές αλλά και ιατρικές ειδικότητες, χωρίς να έχουμε συζητήσει συστηματικά το ποιες είναι οι ανάγκες υγείας του πληθυσμού και πως αυτές μπορούν να υπηρετηθούν. Μια τέτοια συστηματική ανάλυση των αναγκών δεν έχει γίνει και δεν είναι εύκολο να γίνει γιατί δεν υπάρχουν υποδομές καταγραφής. Στην Κρήτη έχουμε ένα αρχείο καταγραφής του καρκίνου αλλά δεν έχουμε άλλα σοβαρά αρχεία. Άρα συνεπώς θα πρέπει πρώτα να ξέρουμε ποιες είναι οι ανάγκες της υγείας και της κοινωνικής φροντίδας του πληθυσμού της Κρήτης και μετά από την συζήτηση και την καταγραφή να γίνει ένας ορθολογικός σχεδιασμός των υποδομών. Διότι μέχρι τώρα λέγαμε πως χρειαζόμασταν ένα νοσοκομείο αλλά δεν απαντούσαμε στο βασικό ζήτημα για το ποιο εξοπλισμό, ποιο ανθρώπινο δυναμικό και για ποιες ανάγκες θα δημιουργηθεί αυτό το νέο νοσοκομείο. Επίσης θα ρωτούσα ποια είναι η αποτελεσματικότητα των οποιοδήποτε επενδύσεων στην υγεία; Οφελούν ή τί άλλαξαν; Θα ήθελα να απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα πριν. Η χώρα μας έχει ανάγκη από ένα καινούργιο κοινωνικό σχεδιασμό και μέσα σε αυτό ο χώρος της υγείας είναι πολύ σημαντικός. Για να το πετύχει όμως χρειάζεται πολλά δεδομένα, ώστε με βάση αυτά, με βάση με τις ανάγκες που θα αποδειχθούν πως υπάρχουν, να γίνει ό,τι χρειάζεται. Και σε αυτό απαιτείται η συμμετοχή πολλών ανθρώπων ενώ κρίνω, ότι θα μπορούσε να είναι ουσιαστικός ο ρόλος της τοπικής και της Περιφερειακής αυτοδιοίκηση, ο οποίος στην Ελλάδα πολύ επιγραμματικά έχει ψηλαφηθεί και περιορίζεται στην συζήτηση για το που θα ανήκουν τα κέντρα υγείας ή τα νοσοκομεία. Εμείς στην Κρήτη έχουμε μεγάλη ανάγκη λειτουργίας παρατηρητηρίων καταγραφής των νοσημάτων, υπάρχει ανάγκη να εξεταστούν σοβαρά οι ανισότητες οι κοινωνικές, οι γεωγραφικές και άλλες ενώ μεγάλο θέμα είναι η ίση προσφορά υπηρεσιών. Όλα αυτά τα ζητήματα πρέπει να μπουν τώρα που η Ελλάδα θα πρέπει να ξανασυζητήσει τον χάρτη της υγείας και ως προς τις ανάγκες και ως προς τις υποδομές. Νομίζω πρέπει να ξεκινήσει αυτή η συζήτηση ακόμα και αν βρισκόμαστε εν μέσω των έκτακτων καταστάσεων που προκαλεί η πανδημία. Δεν θα πρέπει να μετατεθεί αυτή η συζήτηση.»
«Η ΚΡΗΤΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΥΝΕΧΙΣΕΙ ΝΑ ΑΝΤΙΣΤΕΚΕΤΑΙ ΣΤΟΝ COVID – 19»
Ο καθηγητής ιατρικής κ. Χρήστος Λιονής ηγείται μιας μεγάλης έρευνας για την καταγραφή της επέλασης του νέου ιού στον πληθυσμό της Κρήτης. Οι έρευνες του για το πρώτο κύμα της πανδημίας έχουν ολοκληρωθεί από τις αρχές Σεπτεμβρίου. Στην τρέχουσα χρονική στιγμή ολοκληρώνεται στην βάση δεδομένων η καταχώρηση των σχετικών στοιχείων και άμεσα θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα. Συγχρόνως έχει αποφασιστεί να γίνει 2η φάση, η οποία θα φωτίσει περισσότερο την κατάσταση καθώς θα γίνει σύγκριση του αριθμού που φαίνεται να νόσησε κατά την 1η φάση με βάση τα αντισώματα που βρέθηκαν στα άτομα που συμμετείχαν στην έρευνα με τον αντίστοιχο αριθμό της τρέχουσας 2ης φάσης. Έτσι, αναμένεται να προκύψει μια καλύτερη εικόνα της έκτασης της προσβολής του πληθυσμού κατά τις δύο φάσεις.
Για αυτό θα υπάρξει επίσημη ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των ερευνών. Σε ό,τι αφορά την προστασία της κοινωνίας της Κρήτης μέσα στην καθημερινότητα που ζούμε λόγω του εφιάλτη του κορωνοϊού, ο Χρήστος Λιονής επισημαίνει τα εξής: «Η Κρήτη για διάφορους λόγους φαίνεται να περνάει λιγότερο επώδυνα αυτή την πανδημία από ό,τι άλλες περιφέρειες της χώρας μας. Οι λόγοι είναι πολλοί αλλά δεν είναι της παρούσας φάσης. Αυτό που χρειάζεται είναι να διατηρηθεί αυτή η εικόνα και νομίζω αυτό πρέπει να γίνει με συγκεκριμένες δράσεις. Πρέπει να εμπιστευθούμε την κοινωνία της Κρήτης και κυρίως τους νέους. Δεν μιλώ ρητορικά για την νεότητα αλλά θα πρέπει ο λόγος μας και οι παραινέσεις μας προς την νεότητα να είναι ιδιαίτερα προσεκτικές, διότι δυστυχώς βλέπουμε να διογκώνεται η απόσταση του παλιού και του καινούργιου και όχι μόνο λόγω τεχνολογίας. Άρα, πρέπει η προσέγγιση των νέων να γίνει με προσεκτικό τρόπο και η κινητοποίηση αυτή δεν μπορεί να γίνει με μηνύματα από την Αθήνα. Εγώ θεωρώ ιδιαίτερα σημαντική την συμμετοχή των δήμων και της Περιφέρειας σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της προώθησης των προστατευτικών μέτρων. Και αυτό θα πρέπει να γίνει με πρόσωπα που έχουν τοπική αναγνώριση και αποδοχή. Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Το μήνυμα της προστασίας πρέπει να έρχεται από πρεσβευτές κάθε τόπου. Από ανθρώπους που ζουν και δρουν μέσα στην Κρήτη. Το τρίτο στοιχείο είναι πως θα πρέπει να ενταθεί η προσπάθεια ενίσχυσης των πυλών, μέσω των οποίων μπορεί ο ιός φέρει οδυνηρά αποτελέσματα. Αυτό μπορεί να γίνει με τις μονάδες κινητής φροντίδας. Έχει ξεκινήσει μια πολύ σοβαρή προσπάθεια από την 7η ΥΠΕ, η οποία με μια επιτροπή κάνει μια μεγάλη συζήτηση με προτάσεις για υποδομές και συμβουλές. Εγώ ως μέλος αυτής της επιτροπής συμμετείχα στην επίσκεψη που έγινε στις δύο υποδομές φροντίδας ηλικιωμένων στο Ρέθυμνο και στο Γερακάρη, τα οποία βρήκαμε σε εξαιρετική κατάσταση και με αυστηρή τήρηση των μέτρων. Έχει πολύ μεγάλη σημασία επίσης να γίνει μια προσπάθεια για την προστασία των 7,5 χιλιάδων οικογενειών της Κρήτης που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Είναι καταγεγραμμένες οικογένειες στο πρόγραμμα ΤΕΒΑ και υποστηρίζονται. Θεωρώ, πως οφείλουμε να κάνομε μια σοβαρή παρέμβαση για αυτές ώστε να μην βρει τρόπο ο ιός να προκαλέσει μεγαλύτερο πόνο σε αυτές. Αυτά μαζί με την τήρηση των μέτρων, μπορούν να κρατήσουν την Κρήτη σε μια καλή κατάσταση.»
Τέλος ο κ. Λιονής δεν είναι υπέρ ενός γενικευμένου lockdown, δηλώνοντας, ότι «δεν μπορώ να φανταστώ ένα καθολικό lockdown σε επίπεδο επικράτειας. Θα ήταν ολοκληρωτική η καταστροφή.»
