Η καλή και η δημιουργική ζωή των παλαιών ανθρώπων στηριζότανε πάντοτε στις συνήθειες και στις παροιμίες. Όλες αυτές πηγάζανε μέσα από την φτώχεια που βιώσανε επί πολλά χρόνια και αιώνες περιπλανούμενοι επάνω στη γη για να βρουν τρόπους που να τους βοηθήσουν να διατηρηθούν στη ζωή και στη συνέχεια να πορευθούν στην πρόοδο για να τους φέρει καρπούς στην οικογένειά τους.
Όλα τα σπίτια των οικογενειών τους είχανε μετατραπεί σε σχολεία για τα παιδιά τους και οι γονείς τους τις ώρες και τις ημέρες που δεν εργαζότανε τα διδάσκανε όλες τις συνήθειες και τις παροιμίες που είχανε βγει από πριν ύστερα από τις πολλές δοκιμασίες των προγόνων τους και είχανε όλες τα ανάλογα αποτελέσματά τους, θετικά ή αρνητικά.
Ο αριθμός αυτών είναι μεγάλος και είναι δύσκολο να ασχοληθούμε για όλες μαζί. Ανάλογα με τα συμβάντα και με τις συμπεριφορές που συναντούμε παίρνουμε αμέσως τη θέση να κάνουμε την ενημέρωση για όσους τις αγνοούν που είναι ανάγκη να τις μάθουν προς όφελός τους.
Δια τον λόγο αυτόν συναντούμε πάντοτε τους μεγαλύτερους που τις γνωρίζουν γιατί τις είχανε βιώσει από όταν ήτανε μικροί και μας τις διηγούνται με όλες τις πραγματικές τους λεπτομέρειες.
Στη σημερινή μας εποχή έχουμε εντοπίσει ότι αρκετοί δεν γνωρίζουν τη συνήθεια και παροιμία που λέγανε τα παλιά χρόνια: “μπρούμυτα και ανάσκελα” ενώ είναι χρήσιμη να την ξέρουν για να μην την εκτελούν εκεί που θα έχουν δυσάρεστα αποτελέσματα «μπρούμυτα» παρά μόνο όταν αυτά είναι προς όφελός τους «ανάσκελα». Γι’ αυτό και την επιλέξαμε για να κάνουμε γνωστό όλα τα αποτελέσματά της στους σημερινούς νέους τα όσα προκύπτουν για όσους δεν την τηρούν με προσοχή.
Όμως για να το πράξουμε προτιμήσαμε, όπως πάντα, να συναντήσουμε ηλικιωμένους που είναι γνώστες από την εποχή τους μέχρι και σήμερα για όσα έχουν συμβεί όλο αυτό το χρονικό διάστημα στη ζωή τους εις το δικό τους περιβάλλον και σε πολλούς άλλους στον τόπο που κατοικούν. Υπόψιν όμως ότι όλοι μας ενημερώνουν με όρεξη αλλά η επιθυμία τους είναι να μην αναφέρουμε τα ονόματά τους και την καταγωγή τους.
Έτσι επιλέξαμε να κάνουμε παρέα με τρία άτομα που η καταγωγή των δύο είναι από ορεινή περιοχή του Νομού μας και ο ένας από μέσα από την πόλη μας που έχουν όλοι τους την ηλικία γύρω στα 90 έτη τους.
Τους ζητήσαμε να μας πούνε ότι γνωρίζουν για την παροιμία που λέγανε παλιά: «Μπρούμυτα και ανάσκελα». Αμέσως ο πρώτος είπε ότι εγώ την έχω μάθει από τους γονείς μου από όταν ήμουνα μικρός και την άκουγα επίσης συχνά όσο μεγάλωνα από πολλούς στο χωριό μου. Η μάνα μου συχνά τα βράδια πριν πάμε να κοιμηθούμε μας έλεγε: γιατί όταν πηγαίνετε για ύπνο να μην ξαπλώνετε μπρούμυτα, είναι κακό για την υγεία σας: όταν έχετε φάει πολύ φαγητό το σώμα σας πλακώνει το στομάχι θα πονάτε και θα κάνετε εμετό. Θα ξαπλώνετε μόνο όταν σας κάνω εντριβή όταν θα έχετε κρυώσει και αμέσως να γυρίζετε ανάσκελα.
Επίσης μπρούμυτα πέφτουνε όσοι έχουν πολλές στεναχώριες: όταν πεθάνουνε συγγενικά τους άτομα ή όταν ένας είχε χάσει πολλά λεφτά στα χαρτιά. Και ακόμα όταν ορισμένα παιδιά μιας οικογένειας αδιαφορούσανε να προσφέρουν στους γονείς τους τα απαραίτητα όταν γερνούσανε. Τότε και αυτοί τους αφήνανε από τα υπάρχοντά τους τα λιγότερα ή και καθόλου. Όταν πεθαίνανε βλέπανε αυτά που τους γράφανε στη διαθήκη και από την στενοχώρια τους και την ντροπή τους πέφτανε μπρούμυτα.
Ενώ ανάσκελα είπε ξαπλώνουν αυτί που έχουνε χαρές από διάφορες επιτυχίες όπως: οι νέοι από τις σπουδές τους- από τα επαγγέλματά τους- από τις καλές παντρειές τους-από τα πολλά και καλά δώρα που τους κάνανε-από κληρονομιές γονέων και συγγενών κ.λπ. όταν τελείωνε είπε: Εμείς ακούγαμε και κρατούσαμε για το μέλλον μας όλες τις συμβουλές των γονέων μας και εκτελούσαμε όλες τις συνήθειες και παροιμίες γι’ αυτό και είχαμε παντού επιτυχίες. Όσοι κάνανε το αντίθετο σε όλα χτυπούσανε τα κεφάλια τους στους τοίχους από τις αποτυχίες τους αλλά ήτανε αργά.
Ο επόμενος μας διαβεβαίωσε ότι τα ίδια έλεγε στο σπίτι μας και η δική μου μάνα. Εγώ μόνο θα πω για ένα σοβαρό συμβάν που έχει σχέση με την παροιμία που έγινε την κατοχή στο χωριό μου από ένα χωριανό μου. Αυτός είχε τέσσερα αγόρια και όταν μεγαλώσανε τα πάντρεψε αλλά τα δύο δεν τηρήσανε τις συμβουλές που τους δώσανε οι γονείς τους και μετά από λίγα χρόνια καταλήξανε να γίνουν ζωοκλέφτες και δεν άργησαν να βρεθούν στην φυλακή. Οι γονείς τους ήτανε οι καλύτεροι νοικοκύρηδες του χωριού και των γύρω χωριών αλλά τους έτρωγε η ντροπή και ο πατέρας τους ούτε στο καφενείο δεν πήγαινε. Πριν πεθάνουν γράψανε στα δύο καλά τους παιδιά τα περισσότερα ακίνητά τους γιατί τηρήσανε τις συμβουλές τους και γιατί τους προσέχανε που είχανε γεράσει. Ενώ στους δύο φυλακισμένους αφήσανε τα λιγότερα γιατί θα τα πουλούσανε να πληρώσουν τους κατόχους των ζώων που τους είχανε κλέψει.
Όταν βγήκανε από την φυλακή οι γονείς τους είχανε πεθάνει και όταν πληροφορηθήκανε τι τους αφήσανε αργότερα τους βρήκανε ξαπλωμένους μπρούμυτα στα σπίτια τους τον ένα στον καναπέ και τον άλλο στο κρεβάτι.
Έφθασε και η σειρά του τελευταίου της παρέας που μας είπε ότι γνωρίζει πολλά που έχουν συμβεί και έχουν σχέση με την παρούσα παροιμία αλλά θα μας πει μόνο για ένα που όταν το ακούσουμε θα τραβούμε όλοι τα μαλλιά της κεφαλής μας και μας είπε: Είχα ένα καλό γείτονα μεγαλύτερο μου που είχε και αυτός τα τέσσερα παιδιά παντρεμένα. Τους είχανε δώσει οι γονείς όλα τα ακίνητά τους «σπίτια –μαγαζιά» χωρίς να τα γράψουνε και ζούσανε πλούσια και εμείς υποφέραμε. Η μάνα τους ξαφνικά πέθανε και ο πατέρας ζούσε μόνος του με δυσκολίες. Κανένα από αυτά δεν του προσέφερε καμία βοήθεια. Τα είχε χάσει από την παρουσία τους μαζί και τα εγγόνια του. Έτσι αναγκάστηκε να πάρει υπηρέτρια όπως του λέγανε και από την γειτονιά που βλέπανε την αδιαφορία τους. Αυτή τον πρόσεχε σαν πατέρα της καθότι ήτανε ορφανή και δεν είχε κανένα συγγενή να την συμπαρασταθεί στη ζωή της.
Αυτός βλέποντας τη συμπεριφορά των παιδιών του και αφού η υπηρέτριά του ανταποκρινότανε σωστά σε όλα αποφάσισε και κάλεσε συμβολαιογράφο και έγραψε όλα τα μαγαζιά στην υπηρέτριά του και τους άφησε μόνο τα σπίτια που μένανε. Όταν πέθανε ο πατέρας τους πήγανε όλα τα παιδιά του στο γραφείο του συμβολαιογράφου για να μάθουν αν τους έχει γράψει όλα όπως τα είχανε πάρει μετά το γάμο τους.
Όταν την διάβαζε είπε: την περιουσία μου την αφήνω ως εξής: στα παιδιά μου αφήνω μόνο τα σπίτια που μένουνε. Στην υπηρέτριά μου της αφήνω το σπίτι μου και όλα τα μαγαζιά γιατί όλα τα χρόνια μου προσέφερε όλα όπως εγώ τα επιθυμούσα και τα είχα ανάγκη ενώ τα παιδιά μου δεν τα έβλεπα να μου πούνε πατέρα, και τα εγγόνια να μου πούνε, «παππού και τι κάνεις είσαι καλά;»
Μόλις ακούσανε το αποτέλεσμα αμέσως όλα πέσανε μπρούμυτα μέσα στο γραφείο για πολλή ώρα χτυπώντας χέρια – κεφάλια και πόδια για τα χάλια τους, του δε ενός η μύτη αιμορράγησε και με τη βοήθεια των άλλων τον πήγανε στο γιατρό. Ενώ και η υπηρέτρια όταν έμαθε ότι το αφεντικό της άφησε το σπίτι και τα μαγαζιά έπεσε χαρούμενη ανάσκελα και με προσευχές ευχαριστούσε το Θεό για την τύχη που είχε στη ζωή της.
Δυστυχώς και σήμερα υπάρχουν οικογένειες που τα παιδιά τους αδιαφορούν να ενδιαφέρονται για τους γονείς τους αγνοώντας τα όσα τους έχουν προσφέρει και καταλήγουν να αναζητούν βοήθεια από ξένα χέρια όπου το τέλος είναι δυσάρεστο για τα ίδια να αφήνουν όλα τα ακίνητά τους σε αυτούς που τους προσφέρουνε την τελευταία βοήθειά τους.
Ευτυχώς το ευχάριστο είναι ότι υπάρχουν ελάχιστες περιπτώσεις και οφείλουμε όλοι μας να έχουμε ενεργό συμμετοχή προς αυτούς για να μην υπάρχουν καταλήξεις που να είναι εις βάρος της οικογένειάς τους.
